Mononukleoza zakaźna - objawy, przebieg i leczenie "choroby pocałunków"

Mononukleoza zakaźna to choroba, którą najłatwiej zarazić się przez pocałunek, często mówi się o niej "choroba pocałunków". Jej objawy bywają mylone z anginą czy grypą, ponieważ towarzyszy jej wysoka gorączka, zapalenie gardła i migdałków oraz powiększenie węzłów chłonnych. Jakie badania wykonać, by zdiagnozować mononukleozę zakaźną i co robić, by ją wyleczyć?

Mononukleoza zakaźna - co to za choroba

Mononukleozę (łac. mononucleosis infectiosa), ostrą chorobę zakaźną, wywołuje wirus Epsteina-Barr (EBV), przenoszony przez ślinę. Wirusy Epsteina-Barr rozpowszechnione są na całym świecie.

Mononukleozą można się zarazić przez kontakt ze śliną osoby chorej lub zanieczyszczone nią przedmioty czy jedzenie. To dlatego choroba najczęściej atakuje dzieci w wieku przedszkolnym (ponieważ biorą do buzi wspólne zabawki, dają sobie "gryza" kanapki) i młodzież (czas pierwszych pocałunków).

Ponieważ zakaźność może się utrzymywać przez wiele miesięcy, źródłem zakażenia są nie tylko chorzy, ale także:

  • osoby w okresie rekonwalescencji po przejściu mononukleozy zakaźnej,
  • osoby przechodzące zakażenie bezobjawowe,
  • nosiciele wirusów (w nosogardle).

Dane wskazują, że prawie każdy dorosły miał kontakt z EBV (stwierdza się świadczące o tym przeciwciała). Wyniki badań dowodzą, że EBV jest zakażone nawet 95 proc. populacji.

Choroby zakaźne dzieci

Mononukleoza zakaźna - objawy

Wirus EBV dostaje się do organizmu, wnika do ślinianek i tam się namnaża. Jednak choroba nie od razu daje znać o sobie.

Mononukleoza rozwija się powoli. Pierwsze objawy pojawiają się dopiero co najmniej miesiąc od zakażenia (30-50 dni), są przy tym niespecyficzne i mylące. Obraz kliniczny choroby, zwłaszcza u dzieci, przypomina przeziębienie, grypę, zapalenie migdałków lub anginę bakteryjną.

Niespecyficzne objawy pojawiają się sukcesywnie i mogą utrzymywać się do dwóch tygodni. Choroba rozpoczyna się najczęściej uczuciem osłabienia, zmęczenia czy bólami mięśni. Następnie pojawiają się dolegliwości charakterystyczne dla mononukleozy. Są to:

  • wysoka gorączka, która długo się utrzymuje - bywa, że nawet 14 dni,
  • powiększone węzły chłonne: na szyi, pod żuchwą, z tyłu głowy, pod pachami. Są wrażliwe na dotyk,
  • powiększone migdałki (pojawia się szary nalot i nieprzyjemny zapach z ust),
  • wybroczyny na podniebieniu (występują tylko w przebiegu mononukleozy zakaźnej),
  • obrzęk powiek, nasady nosa i łuków brwiowych,
  • silny ból gardła,
  • silny katar,
  • ból głowy,
  • brak apetytu,
  • ból brzucha,
  • powiększenie śledziony i wątroby (często żółtaczka).

Czas trwania choroby może być różny, przy czym najostrzejsze objawy występują przez około dwa tygodnie.

Mononukleoza najłagodniej przebiega u dzieci i młodzieży, najciężej zaś przechodzą ją dorośli.

Zakażenie wirusem Epsteina-Barr, zwłaszcza u dzieci, najczęściej przebiega bezobjawowo. Pełnoobjawowa mononukleoza zakaźna występuje najczęściej u nastolatków i dorosłych.

Mononukleoza - diagnostyka i leczenie

Rozpoznanie mononukleozy nie jest proste, ponieważ łatwo ja pomylić z innymi chorobami, zwłaszcza z anginą. By postawić diagnozę lekarz zleca podstawowe badania laboratoryjne.

Nie ma leków przeciwko mononukleozie. Organizm sam musi zwalczyć wirusa. Na szczęście można go w tym wspierać. Jak się leczy mononukleozę?

Leczenie jest głównie objawowe, łagodzące przebieg choroby. Co robić?

  • prowadzić oszczędny tryb życia, czyli leżeć w łóżku
  • obniżać gorączkę lekami
  • dużo pić, by nie doszło do odwodnienia
  • gdy wystąpią powikłania bakteryjne, podaje się antybiotyk

Mononukleoza zakaźna - profilaktyka

Nie ma szczepionki, która chroniłaby przed wirusem EBV. To dlatego, by na nią nie zachorować, ważne jest przestrzeganie zasad higieny.

  • Nie należy pić z jednej szklanki czy butelki
  • Nie wolno jeść tymi samymi sztućcami
  • Nie należy dzielić się jedzeniem - kanapką czy batonikiem

Przebycie mononukleozy zakaźnej (jak również zakażenia bezobjawowego) daje trwałą odporność na całe życie. Oznacza to również, że będzie się jego nosicielem - wirus EBV pozostaje w organizmie w postaci utajonej.

Przeczytaj także:

Więcej o:
Copyright © Agora SA