Białaczka u dzieci: objawy, rozpoznanie, leczenie

Białaczka u dziecka jest poważną chorobą krwi, którą trudno rozpoznać, ponieważ daje niespecyficzne objawy. Jednocześnie to jeden z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u dzieci. Jakie symptomy mogą wskazywać na białaczkę u dziecka? Jak przebiega leczenie?

Białaczka (łac. Leucaemia) to określenie grupy nowotworów złośliwych układu krwiotwórczego, które wywołują zmiany we krwi.

Mianem białaczki określa się nowotwory wywodzące się z białych krwinek (leukocytów). W szpiku kostnym osoby chorej na białaczkę dochodzi do niekontrolowanego, patologicznego namnażania się białych krwinek, które:

  • powstają w nadmiarze,
  • mają nieprawidłową postać: są zmienione i niedojrzałe, przez co nie mogą wypełniać swoich funkcji,
  • uniemożliwiają rozwój zdrowych krwinek, które są niezbędne organizmowi. Zaczyna brakować krwinek czerwonych (odpowiedzialnych za transport tlenu), trombocytów (odpowiadających za krzepliwość krwi) oraz prawidłowych krwinek białych (odpowiadających za obronę organizmu przed drobnoustrojami).

Nieprawidłowe komórki (blasty) przenikają do krwiobiegu, a wraz z nią - do narządów, gdzie wyrządzają szkody.

Wyróżnia się kilka typów białaczek u dzieci. Białaczka może być:

  • ostra lub przewlekła,
  • szpikowa lub limfoblastyczna.

Dzieci najczęściej zapadają na ostrą białaczkę limfoblastyczną (ALL), a choroba dotyka maluchy w każdym wieku. Zdarza się, że chorują już dwulatki. Najwięcej zachorowań przypada na okres między drugim a piątym rokiem życia, częściej dotyczy chłopców.

Białaczka u dzieci - przyczyny

Choć naukowcy starają się znaleźć przyczynę białaczki lub sprecyzować czynniki, które jej sprzyjają, wciąż mają trudności z ich jednoznacznym określeniem.

Co wiadomo?

  • że wpływają na nią mutacje genetyczne i choroby wywołane zaburzeniami chromosomowymi
  • że czynniki genetyczne u dzieci odgrywają większą rolę niż w przypadku dorosłych
  • że dzieci, które przeszły białaczkę, nie dziedziczą jej

Rozwojowi białaczki, oprócz czynników genetycznych, sprzyjają:

  • wirusy (np. wirus T-limfotropowy HTLV-1),
  • substancje chemiczne,
  • uszkodzenie szpiku przez promieniowanie jonizujące,
  • leki cytostatyczne,
  • choroby (np. zespół Downa, zespół Klinefeltera).

Białaczka u dziecka - objawy

Objawy białaczki najczęściej są bardzo niecharakterystyczne, tzn. mogą wskazywać na wiele innych chorób. To dlatego łatwo ją pomylić z innymi schorzeniami, a nawet ze zwyczajnym przeziębieniem.

Objawami białaczki są:

U dzieci objawy białaczki mogą rozwijać się dużo szybciej niż u dorosłych.

Białaczka u dziecka - rozpoznanie

Jeśli padnie podejrzenie białaczki, trzeba szybko działać. Pierwszym krokiem są badania, takie jak:

  • morfologia krwi z rozmazem,
  • oznaczenie liczby płytek krwi,
  • badania koagulologiczne,
  • biopsja szpiku kostnego.
  • USG jamy brzusznej,
  • RTG klatki piersiowej.

Po rozpoznaniu białaczki wykonuje się wiele innych badań, takich jak choćby punkcja lędźwiowa.

Białaczka u dziecka - leczenie

Forma leczenia białaczki zależy od jej rodzaju oraz agresywności, niemniej terapia ma na celu przywrócenie prawidłowego działania szpiku kostnego, zniszczenie chorobowo zmienionych białych krwinek, przywrócenie prawidłowej morfologii krwi.

Główną metodą leczenia jest chemioterapia, podawana w formie tabletek lub dożylnie. Terapia przebiega w trzech etapach:

  1. Pierwszy etap leczenia (faza indukcyjna) to chemioterapia indukująca remisję, mająca na celu zniszczenie większości zmienionych komórek. W efekcie leczenia białaczka najczęściej przechodzi w stan bezobjawowy (remisja). Choć dziecko nie ma objawów choroby, a i nie wskazują na nią badania diagnostyczne, w tym morfologia krwi, mały pacjent wciąż wymaga dalszego leczenia, by choroba nie wróciła.
  2. Drugi etap leczenia (faza konsolidująca) ma na celu zniszczenie pozostałych komórek nowotworowych.
  3. Na trzecim etapie leczenia (faza pokonsolidacyjna) stosuje się chemioterapię podtrzymującą remisję lub zaleca jedynie obserwację i badania kontrolne. Ma to zapobiec wznowie chorobowej.

W Polsce co godzinę ktoś dowiaduje się, że ma białaczkę. Co roku choruje na nią jedno na 15 000 dzieci.

Przeczytaj także:

Najczęstsze choroby genetyczne

Więcej o:
Copyright © Agora SA