Stopa końsko-szpotowa - charakterystyka
Wygląd stóp końsko-szpotawych jest bardzo charakterystyczny, w związku z czym trudno pomylić to zniekształcenie z inną wadą. Zazwyczaj kilka cech stóp występuje razem, a cechy te to przede wszystkim:
- zbyt krótkie ścięgno Achillesa,
- zbyt krótkie więzadła,
- pięta odwrócona do wewnątrz,
- pięta uniesiona do góry,
- przykurczona stopa,
- szczupłe łydki.
Zniekształcenie dotyczy zazwyczaj obydwu stóp, jedynie w niektórych przypadkach obejmuje tylko jedną stopę. Stopy końsko-szpotawe są spotykane częściej u chłopców. Czasami stopa końsko-szpotawa jest wadą, która towarzyszy innym schorzeniom, na przykład rozszczepowi kręgosłupa.
Stopa końsko-szpotawa - przyczyny
Do tej pory nie udało się jednoznacznie określić przyczyny występowania tego typu zniekształcenia stóp. Niektórzy specjaliści uważają, że wada może wynikać z nieprawidłowego ułożenia stóp dziecka w łonie matki. Ma to powodować złe wykształcenie stóp, przez co są one trwale zdeformowane. Inna teoria na temat przyczyn występowania stóp końsko-szpotawych mówi, że wada jest wywoływana przez zaburzenia równowagi mięśniowej i malformacje kostne.
Diagnostyka stopy końsko-szpotawej
Szybkie rozpoznanie stopy końsko-szpotawej daje szanse na wczesne podjęcie leczenia, co znacznie zwiększa jego efektywność i polepsza rezultaty. W sytuacji, gdy wada zostanie odkryta jeszcze w czasie ciąży, w trakcie badania ultrasonograficznego, rodzice powinni zadbać o znalezienie lekarza, który zadba o dziecko od razu po porodzie. Rozpoczęcie leczenia u noworodka przynosi najlepsze efekty, ponieważ stopa jest elastyczna i można ją w łatwy sposób ułożyć w prawidłowym ustawieniu. Leczenie polega przede wszystkim na likwidowaniu przykurczy więzadeł i mięśni poprzez unieruchomienie stopy w prawidłowej pozycji. Jeżeli leczenie zostanie podjęte odpowiednio szybko, jego czas wynosi zazwyczaj kilka miesięcy. Im później podjęte zostanie leczenie i rehabilitacja, tym dłużej będą one trwały. Po podjęciu leczenia bardzo ważne jest przestrzeganie wszystkich zaleceń lekarza.
Leczenie stopy końsko-szpotawej
Najbardziej popularną metodą leczenia stopy końsko-szpotawej jest tak zwana metoda Ponsetiego. Ten sposób leczenia został opracowany w latach 50-tych ubiegłego wieku przez profesora Ignacio Ponsetiego. Leczenie polega na wielotygodniowym kształtowaniu stopy poprzez ćwiczenia oraz zakładanie opatrunków gipsowych, które ustawiają stopę we właściwej pozycji. Opatrunki zmieniane są co tydzień, aż do uzyskania prawidłowego ułożenia stopy. Kolejnym etapem leczenia jest zlikwidowanie ustawienia końskiego poprzez nacięcie ścięgna Achillesa. Taki zabieg umożliwia zgięcie stopy, na którą zakładany jest ponownie gipsowy opatrunek. Noszenie opatrunków trwa zazwyczaj nie dłużej niż 12 miesięcy. W celu utrwalenia rezultatów konieczne jest noszenie specjalnych butów ortopedycznych lub szyny odwodzącej, która zapobiega ponownemu zniekształceniu stóp. Szynę odwodzącą dziecko powinno zakładać na noc, aż do ukończenia czwartego roku życia.
Leczenie nieoperacyjne w wielu przypadkach daje bardzo dobre efekty, jednak czasami konieczne jest przeprowadzenie operacji. Zabieg przeprowadza się zwykle wtedy, gdy dziecko ukończy sześć lat. Wcześniejsze wdrożenie leczenia operacyjnego jest niewskazane ze względu na wzrost i kształtowanie się stopy. W przypadku starszych dzieci zaleca się również noszenie specjalnych stabilizatorów utrzymujących prawidłowy kształt stopy.
Niezwykle ważne jest to, aby pacjenci, u których leczona była stopa końsko-szpotawa, pozostawali pod stałą opieką specjalisty. Niestety wada może nawracać, szczególnie u dzieci, u których stopa cały czas rośnie i się kształtuje. Warto chodzić na regularne kontrole lekarskie, ponieważ specjalista jest w stanie zauważyć nawrót choroby nawet w początkowym stadium. Niekiedy o powtórnym skróceniu ścięgna Achillesa mogą świadczyć tak niepozorne objawy, jak chodzenie na palcach czy na zewnętrznym boku stopy. Najważniejsze w leczeniu stopy końsko-szpotawej jest pierwszych pięć-siedem lat życia dziecka, ponieważ to właśnie wtedy następuje największy wzrost i rozwój stopy. Niemniej jednak, końcowa ocena efektów leczenia jest możliwa dopiero po całkowitym zakończeniu wzrostu.
To także może cię zainteresować:
