Krztusiec (koklusz) u dzieci: objawy, leczenie i szczepionka przeciwko krztuścowi

Krztusiec (koklusz) to choroba zakaźna przenosząca się drogą kropelkową. Jest szczególnie groźna dla małych dzieci. Jak wyglądają objawy krztuśca u dzieci? W jaki sposób leczy się krztusiec (koklusz)?

Krztusiec (koklusz): co to jest?

Krztusiec to choroba zakaźna dróg oddechowych, którą wywołują bakterie, a konkretniej - pałeczka krztuśca. Dawna nazwa krztuśca, z którą wciąż można się spotkać, to koklusz. Jeszcze kilkanaście lat temu wydawało się, że choroba zanika, jednak dziś liczba zachorowań rośnie. Dla porównania - w 2011 roku na koklusz zachorowało w Polsce 1669 osób, a w 2012 już 4683*. Lata 2013 i 2014 to około 2000 zachorowań rocznie.

Krztusiec (koklusz): komu grozi?

Koklusz najczęściej atakuje niemowlęta i dzieci do lat 4 - to dla tej grupy koklusz jest najniebezpieczniejszy. W ostatnich latach zaobserwowano wzrost zachorowań u dzieci od 5. do 14. roku życia. Zdarza się jednak, że krztusiec dopada także dorosłych.

Krztusiec (koklusz): objawy

Jakie są objawy krztuśca u dzieci? Na początku choroba może przypominać zwykłe przeziębienie. Przebieg kokluszu dzieli się na 3 części: fazę nieżytową (kataralną), fazę napadowego kaszlu (napadową) i fazę rekonwalescencji (zdrowienia).

Objawy fazy nieżytowej krztuśca to katar, stan podgorączkowy, suchy kaszel i zapalenie spojówek. Faza napadowa przyjmuje już bardziej charakterystyczny przebieg. Trwa od 2 do 4 tygodni. Różni się w zależności od wieku chorego. Objawy krztuśca u dzieci w fazie napadowej to:

  • kaszel,
  • duszności,
  • łzawienie,
  • zaczerwienienie twarzy,
  • sinica,
  • bezdech.

Uwaga! U bardzo małych dzieci kaszel może się nie pojawić. Zamiast niego występują duszności (nawet bezdech), kichanie i łzawienie. Starsze dzieci doświadczają gwałtownych napadów kaszlu z tak zwanym zanoszeniem, czyli głośnym wciąganiem powietrza po ataku (słychać w tym momencie odgłos podobny do piania). Kaszleniu towarzyszy odkrztuszanie flegmy, które może skończyć się wymiotami oraz mimowolnym oddaniem moczu czy wypróżnieniem. Chory jest wyczerpany, często ma na twarzy wybroczyny.

W fazie rekonwalescencji napady kaszlu zdarzają się coraz rzadziej, lecz mogą się utrzymać nawet przez kilka miesięcy, szczególnie w przypadku innych chorób układu oddechowego.

Krztusiec (koklusz): powikłania

Powikłania krztuśca to zapalenie płuc, oskrzeli, uszu i mózgu, a także bezdechy i drgawki. Choroba jest najgroźniejsza dla niemowląt - w niektórych przypadkach kończy się śmiercią. U najmłodszych koklusz może doprowadzić do krztuścowego uszkodzenia mózgu, które objawia się zaburzeniami świadomości, niedowładem kończyn, drgawkami i uszkodzeniem nerwów czaszkowych. Zmiany mogą pozostać na zawsze.

> Przeczytaj: Zbijają gorączkę, nie odbierają telefonu. Tak rodzice przemycają chore dzieci do przedszkola. Czym to grozi?

Krztusiec (koklusz): leczenie

Krztusiec u dzieci i u dorosłych leczy się antybiotykami. Chore dzieci powinny dużo przebywać na świeżym powietrzu, nawet kiedy jest zimno. Ruch należy jednak dawkować, ponieważ zbyt duży wysiłek (np. przy intensywnej zabawie) może spowodować atak kaszlu. Jeśli dziecko jest zbyt słabe, warto otworzyć okno i w ten sposób dostarczyć nieco świeżego powietrza. Najmłodsi pacjenci powinni być leczeni w szpitalach, ponieważ podwyższa się w ich przypadku ryzyko wystąpienia bezdechu.

> Sprawdź: W Polsce przybywa antyszczepionkowców. Czy grozi nam epidemia?

Krztusiec (koklusz): szczepionka

Najlepszą metodą ochronienia dziecka przed krztuścem jest po prostu szczepienie przeciwko krztuścowi. Szczepienie jest bezpłatne i obowiązkowe (!), to szczepionka skojarzona przeciwko krztuścowi, tężcowi i błonicy (skórt DiTePer lub DTPw). Szczepionka zabezpiecza większość pacjentów. Na rynku znajduje się również dostępna w aptekach szczepionka acelularna (DTPa, również przeciwko tężcowi, błonicy i krztuścowi). Jej innowacyjność polega na tym, że zawiera jedynie elementy pałeczki krztuśca, dzięki czemu ryzyko odczynów poszczepiennych (efektów ubocznych szczepienia) jest mniejsze. Szczepienie jest na razie zalecane (nieobowiązkowe), a więc płatne. Szczepionkę DTPa kupuje się w aptece - receptę na nią przepisuje pediatra.

To także może cię zainteresować:

> Szczepionka na pneumokoki dla wszystkich dzieci od 2017 roku

> Choroby zakaźne: po czym poznasz, z którą masz do czynienia?

Grypa: co roku groźna i lekceważona

*Dane Narodowego Instytutu Zdrowia.

Więcej o:
Copyright © Agora SA