Wojna z pasożytami

Lamblie, owsiki, wszy - brr! Aż trudno sobie wyobrazić, że dziecko może coś takiego mieć! A jednak... problem zarażenia się pasożytami nie należy do rzadkości. Oto najczęstsze choroby pasożytnicze, na które może być narażone nie tylko twoje dziecko, ale i cała twoja rodzina.

Jeśli lekarz podejrzewa u malucha pasożyty pokarmowe, rodzice zwykle wpadają w panikę: "Jak to? Przecież sprzątamy, szorujemy toaletę, skąd te robaki?". Tymczasem nie zawsze jesteśmy w stanie zapobiec zakażeniu dziecka. Czasem wystarczy zabawa w piaskownicy lub w przedszkolu zabawkami, których dotykał zakażony kolega. Dlatego warto wiedzieć, jakie objawy zdradzają obecność pokarmowych intruzów. I wydać im wojnę!

LAMBLIE

(Jak można się zarazić?

Jedząc niedomyte warzywa i owoce. Osoba zarażona wydala pasożyty w kale. Dlatego toalety i brudne ręce są potencjalnym źródłem zakażenia.

(Jak rozpoznać zarażenie?

Najczęstsze objawy to bóle brzucha po jedzeniu, wzdęcia, cuchnące gazy, nawracające biegunki, stolce pełne niestrawionych resztek, stany podgorączkowe, zmęczenie, bezsenność, brak apetytu.

Jak leczyć?

Idźcie do lekarza. Trzeba kilkakrotnie zbadać kał, a następnie objąć kilkudniową kuracją całą rodzinę. Zróbcie też badania krwi, by wykluczyć niedokrwistość (lamblioza może ją powodować).

OWSIKI

(Jak można się zarazić?

Przez połknięcie jaj owsików. Składają je dorosłe samice na skórze odbytu osoby zakażonej. Wystarczy, że dziecko podrapie się w tym miejscu, by jaja powędrowały na jego palce, a potem na wszystko, czego dotknie - jedzenie, zabawki, deskę sedesową, pościel i... do buzi. Maluchy zarażają się od siebie nawzajem, bawiąc się tymi samymi zabawkami, w tej samej piaskownicy, korzystając ze wspólnej toalety.

(Jak rozpoznać zarażenie?

Dziecko często drapie się po pupie - okolice odbytu mogą być zaczerwienione, u dziewczynek zdarza się zapalenie sromu. Malec niespokojnie śpi, w dzień jest rozdrażniony, wierci się, obgryza paznokcie, nie ma apetytu, jest blady, ma podkrążone oczy, boli go brzuch. Spróbuj w nocy rozchylić śpiącemu dziecku pośladki - niekiedy można dostrzec niewielkie białawe "niteczki", które wypełzły z odbytu, by na skórze złożyć jaja.

Jak leczyć?

Należy iść do lekarza i zrobić (kilka razy) badanie kału. Leczenie, w zależności od leku, polega na jednorazowym podaniu tabletki lub syropu albo na dwu-, trzydniowej kuracji, którą powtarza się po kilku bądź kilkunastu dniach. By wyeliminować jaja owsików, które ukrywają się w domu, umyj zabawki, wypierz dywany, zasłony, wyczyść toaletę. Bieliznę, piżamę i pościel upierz w 90°C i wyprasuj gorącym żelazkiem. Pilnuj, by dziecko miało krótko obcięte paznokcie i często myło ręce.

GLISTA

(Jak można się zarazić?

Zakażony człowiek lub zwierzę wydala w kale jaja glisty. Jeśli dziecko bawi się w zanieczyszczonym odchodami piasku lub zje niedomyte z zakażonej ziemi warzywa i owoce, pewnie sporo jaj przeniesie na rękach do buzi. Źródłem zakażenia może być też zanieczyszczona woda. Połknięte jaja trafiają do jelit, a tam wykluwają się z nich larwy. Glista kotów i psów wywołuje poważną chorobę, toksokarozę.

(Jak rozpoznać zarażenie?

Częste objawy to ból brzucha, nudności, zmęczenie, wysypka, brak apetytu, biegunki, zaparcia, wymioty, niespokojny sen, podwyższona temperatura. Ale najbardziej charakterystycznym objawem jest uporczywy kaszel, który przypomina alergiczny (pasożyty z krwią przedostają się do oskrzeli i pęcherzyków płucnych, drażniąc je).

Jak leczyć?

Trzeba iść do lekarza i zbadać kał. Czasem w stolcu lub w wymiocinach można znaleźć dorosłą postać glisty, przypominającą białą dżdżownicę. Leczenie trwa zwykle 3 dni. Sprawa wygląda poważniej, gdy chodzi o toksokarozę, która może zaburzać funkcjonowanie wielu narządów wewnętrznych. Wykrywa ją badanie krwi lub punkcja narządów. By zapobiec zakażeniu, warto nauczyć dziecko mycia rąk po zabawie na dworze i przed jedzeniem.

TASIEMIEC

(Jak można się zarazić?

Jedząc surowe lub niedogotowane mięso albo pijąc nie przegotowaną wodę. Nie należy też jeść niemytych owoców leśnych (mogą na nich być jaja tasiemca bąblowcowego roznoszonego przez lisy i bezpańskie psy).

(Jak rozpoznać zarażenie?

Zakażenie najczęściej przebiega bezobjawowo. Czasem malec skarży się na bóle głowy, brzucha, nudności, nie ma apetytu, chudnie, jest nerwowy. Może też mieć kaszel, ból w klatce piersiowej, duszności. Jednoznaczny dowód tasiemczycy to wydalane z kałem białe prostokąciki, czyli segmenty ciała tasiemca, które zawierają jaja i sukcesywnie odpadają, by dać początek nowemu cyklowi rozwojowemu.

Jak leczyć?

Jeśli podejrzewasz tasiemczycę, koniecznie idź z dzieckim do lekarza. To poważna choroba i nie można jej lekceważyć. Badanie kału warto zrobić u wszystkich domowników i ściśle trzymać się zaleceń lekarza. Leczenie jest skuteczne i trwa krótko. Po 3-6 tygodniach powtarza się badania. Ważna jest też profilaktyka: nie kupuj mięsa nie przebadanego, z przypadkowego źródła, nie podawaj dziecku tatara i przestrzegaj zasad higieny przy obróbce surowego mięsa - dokładnie myjcie ręce, nóż, deskę, na której krojone było mięso.

WŁOSOGŁÓWKA

(Jak można się zarazić?

Pijąc surową, zanieczyszczoną wodę lub jedząc nie umyte owoce i warzywa. Z połkniętych jaj włosogłówki rozwijają się dorosłe pasożyty, które przyczepiają się do śluzówki jelita i żywią się krwią swojego gospodarza.

(Jak rozpoznać zarażenie?

Chore dziecko oddaje częste stolce (luźne, krwistośluzowe), do tego ma bóle brzucha, nudności i częściej łapie infekcje. Pasożytowanie włosogłówki może prowadzić do niedokrwistości.

Jak leczyć?

Koniecznie skonsultuj swoje podejrzenia z lekarzem. Być może badanie kału będzie trzeba przeprowadzić kilkakrotnie, ponieważ włosogłówkę niełatwo wykryć. Leczenie trwa około trzech dni.

WSZY

Do chorób pasożytniczych należy też wszawica - dolegliwość uznawana za wstydliwą, więc zwykle trzymana w tajemnicy. Pamiętaj, że ukrywanie problemu utrudni uporanie się z nim. Na temat wszawicy warto wiedzieć, że:

WSZY NIE SKACZĄ ANI NIE LATAJĄ. Dzieci mogą zarazić się nimi, gdy używają tych samych nakryć głowy, ozdób i przyborów do włosów, śpią na tej samej poduszce lub po prostu w czasie snu albo zabawy stykają się głowami.

NOSICIELEM WSZY MOŻE BYĆ KAŻDY - także schludne, czyste dziecko, nie ma też znaczenia długość ani gęstość włosów.

GŁÓWNYM SYMPTOMEM WSZAWICY JEST SWĘDZENIE SKÓRY GŁOWY. Po ugryzieniach zostają swędzące, zaczerwienione zgrubienia lub strupy.

WAŻNA JEST REGULARNA KONTROLA WŁOSÓW I SKÓRY GŁOWY. Rób przedziałki palcami i przeczesuj głowę co 1-2 cm. Wszy skupiają się za uszami i z tyłu - od tych miejsc zacznij. Szukaj dorosłych osobników lub ich jaj, czyli gnid, które są mocno przytwierdzone do nasady włosów (przypominają łupież).

JEŚLI MALEC MA WSZY, KUP W APTECE SPECJALNY SZAMPON, płyn lub piankę na wszy i zastosuj preparat ściśle według zaleceń producenta. Popularne są preparaty na bazie sylikonu, które nie są toksyczne i nie trują, lecz duszą dorosłe wszy, a gnidy wysuszają. Po takim specyfiku nie trzeba już wyczesywać zniszczonych gnid.

W WALCE Z WSZAWICĄ NIE POMOGĄ: codzienne szorowanie głowy, zwykłe kosmetyki do włosów, zioła, smarowanie głowy naftą czy masłem, kompresy z octu i alkoholu.

Rodzinne odrobaczanie

Jeśli jeden z domowników ma chorobę pasożytniczą, najpewniej przekaże ją pozostałym. Dlatego, gdy podejrzewamy robaczycę u jednej osoby, warto wykonać badania całej rodzinie i wspólnie się przeleczyć. Wyjątek to mama, która jest w ciąży - ona z kuracją musi poczekać, ponieważ leki przeciwpasożytnicze mogłyby zaszkodzić nienarodzonemu dziecku. Przy rodzinnym odrobaczaniu warto pamiętać o kotach i psach. Regularne wizyty u weterynarza pomogą nam dopilnować, aby nasz czworonożny pupil nie stanowił zagrożenia. Profilaktycznie odrobaczane psy i koty rzadko stają się nosicielami pasożytów.

Alergia i pasożyty

Na temat związku chorób pasożytniczych i alergii krążą sprzeczne opinie. Według jednych alergia jest skutkiem obecności robaków i ich toksyn, na które dziecko reaguje uczuleniem. Według innych objawy zakażeń pasożytami po prostu do złudzenia przypominają alergię, są więc z nią mylone.

Jeżeli typowe leczenie alergii nie daje rezultatów, wskazane jest zrobienie szczegółowych badań kału w kierunku choroby pasożytniczej. Badania krwi są niewystarczające, gdyż niejednoznaczne (np. podwyższona eozynofilia, czyli zwiększona liczba eozynofili w rozmazie krwi, może świadczyć zarówno o alergii, jak i o chorobach pasożytniczych).

Konsultacja: dr n. med. BEATA ORALEWSKA, kierownik Poradni Gastroenterologicznej w Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie

Więcej o:
Copyright © Agora SA