Czym są suplementy diety? Na pierwszy rzut oka wyglądają jak lekarstwa: są podobnie opakowane, sprzedawane w aptece, mają podane zalecane dawki. Lekami jednak nie są. Suplementy diety to w gruncie rzeczy rodzaj żywności, która może stanowić uzupełnienie codziennej diety. W założeniu mają zawierać skoncentrowane składniki uważane za korzystne dla zdrowia, np. witaminy oraz makro- i mikro-elementy. Od leków różni je to, że producent nie musi udowadniać ich skuteczności. Jak zatem wybierać suplementy?
Zapytaj lekarza
Suplementy diety mogą być przydatne w szczególnych przypadkach: w ciąży, w czasie karmienia piersią (gdy mama musi stosować dietę eliminacyjną), gdy dziecko często choruje. Zawsze jednak wcześniej trzeba poradzić się lekarza lub dietetyka, co brać i w jakich ilościach. Jeśli jesteś w ciąży, szkodliwy może być dla ciebie i twojego dziecka nadmiar witaminy A. Duże dawki popularnej witaminy C są niezdrowe dla osób, które mają problemy z nerkami. Nadmiar selenu może powodować nowotwory. Zażywanie kilku suplementów jednocześnie na własną rękę również może być szkodliwe. Ponadto suplementy diety mogą wchodzić w interakcje z zażywanymi lekami.
Kupuj świadomie
Nie wszystko, co kupujesz bez recepty w aptece, to suplementy diety. Bez recepty sprzedawane są także tak zwane leki OTC (ang. over-the-counter) - leki "spoza lady", które można sobie wziąć samemu z półki (przynajmniej na Zachodzie - w Polsce nadal wiele aptek nie ma części samoobsługowej. W taki sposób sprzedawane są leki używane od wielu lat, w miarę bezpieczne, których ewentualne działania niepożądane są dobrze znane. Na przykład leki przeciwbólowe (paracetamol, ibuprofen, aspiryna), preparaty wapnia i magnezu, witaminy i multiwitaminy. Leki OTC są dopuszczane do obrotu według takiej samej procedury jak leki na receptę. Polega ona między innymi na weryfikowaniu ich jakości i skuteczności. A zatem, ogólnie rzecz biorąc, w większym stopniu niż suplementom diety można ufać w ich skuteczność, czystość, rzeczywistą zawartość leku w tabletce czy syropie (co oczywiście nie oznacza, że suplementy diety nie działają). Pamiętaj, że biorąc specyfik OTC, nie można przekraczać dawek zalecanych w ulotce leku.
Mądrze wybieraj
Nie kupuj suplementów diety pod wpływem reklam. Najpierw zwróć uwagę na to, co jecie. O zasadach zdrowego żywienia stale piszemy w "Dziecku". Na pewno wiesz, że należy unikać jedzenia typu fast food, dań gotowych, jedzenia mocno przetworzonego, słodyczy i napojów słodzonych. W diecie powinny się natomiast znaleźć zdrowe węglowodany (z mąki pełnoziarnistej), różnorodne źródła białka (chude mięso, ryby, warzywa strączkowe i przetwory mleczne będące źródłem wapnia), dobrej jakości tłuszcze, warzywa i owoce. Jeśli chodzi o sposoby przyrządzania jedzenia, unikamy potraw smażonych, a za to gotujemy na parze, pieczemy, dusimy. Taka dieta z reguły zaspokaja zapotrzebowanie na najważniejsze składniki odżywcze. Problem może być z kilkoma składnikami, takimi jak witamina D, kwasy Omega-3 i probiotyki, które czasem mogą wymagać dodatkowej suplementacji.
Witamina D
Badania prowadzone w Polsce wykazały, że większość dorosłych i dzieci ma za niskie stężenie witaminy D we krwi. Wiele wskazuje na to, że warto podawać witaminę D dzieciom dłużej, niż było to dawniej zalecane, także po ukończeniu dwóch lat. Dorośli też mogą ją zażywać (w dawce 800-1000 IU) jako element profilaktyki osteoporozy, cukrzycy, chorób związanych z zaburzeniami krążenia, nowotworów.
Kwasy Omega-3
Mamy również coraz więcej dowodów na wielostronne korzystne działanie kwasów Omega-3, szczególnie DHA i EPA. Między innymi dobrze wpływają na wzrok oraz rozwój komórek mózgu i układu nerwowego. Jedzenie dwóch porcji tłustych ryb morskich tygodniowo zaspokaja zapotrzebowanie dorosłej osoby na te kwasy. Ponieważ jednak wiele wskazuje na to, że korzystne jest, by kobiety w ciąży spożywały więcej kwasów DHA i EPA, warto dopytać o te suplementy ginekologa prowadzącego ciążę. Od niedawna zaleca się także, by kobiety karmiące przyjmowały dodatkowo co najmniej 200 mg DHA dziennie.
Probiotyki
Inny preparat, który jest dostępny jako suplement diety, to bakterie probiotyczne, zalecane osłonowo w czasie antybiotykoterapii. Jeśli lekarz zapisuje wam lub dziecku antybiotyk, od razu zapytajcie go, jaki probiotyk należy przyjmować w ramach tej kuracji. Niektóre probiotyki mogą wzmacniać odporność dzieci i zmniejszać liczbę infekcji dróg oddechowych, zwłaszcza u dzieci uczęszczających do żłobka i przedszkola. Bywają także, z dobrym skutkiem, stosowane w tak zwanych czynnościowych bólach brzucha.
![Zaropiałe oczy u dziecka to nie tylko objaw alergii. Sprawdź, co jeszcze może powodować nieprzyjemną dolegliwość [przyczyny, leczenie]](https://bi.im-g.pl/im/e7/e0/1c/z30277863II,W-sytuacji-zaropialych-oczu-u-niemowlaka-najwaznie.jpg)
