Zęby mleczne: wszystko o pielęgnacji, higienie i wizytach u dentysty [RADY EKSPERTA]

Czy przemywać dziąsła, co z nitka dentystyczną i czy można myć zęby zbyt często? Pytamy stomatologa, dr Agnieszkę Berbekę, o pielęgnację zębów mlecznych u niemowląt i dzieci.

Karolina Stępniewska: Jak wcześnie zacząć używać szczoteczki i pasty? Niektórzy mówią, że jeszcze zanim pojawią się pierwsze ząbki, warto myć już dziąsła. To prawda?

dr Agnieszka Berbeka, stomatolog: - Zalecenia książkowe są takie, aby rzeczywiście przemywać bezzębne dziąsła u niemowląt gazikiem z przegotowaną wodą. Zwłaszcza dotyczy to dzieci karmionych butelką. Jednak jako mama dwójki dzieci, wiem, że często bywa to trudne do wykonania, zwłaszcza, że maluchy jedząc najczęściej zasypiają.

Bezwzględnie natomiast należy przestrzegać zaleceń higienicznych od momentu wyrznięcia się pierwszych zębów mlecznych.

W celu ich pielęgnacji należy używać albo miękkich silikonowych nakładek na palec, albo mięciutkich szczoteczek dostosowanych wielkością do wieku dziecka. W mojej opinii, dobrze jest wprowadzić pastę do zębów od razu. Na początek może to być pasta z małą ilością fluoru, a od momentu kiedy dziecko umie już wypluć (czyli od ok.3 r.ż.) pasta z większa ilością fluoru (powyżej 1000 ppm).

Pamiętajmy, że brak fluoru, obok słabej higieny, słodyczy w diecie (ale też długiego karmienia na żądanie) i genetycznej skłonności - to jeden z czynników sprzyjających rozwojowi próchnicy.

Dzieci dość długo nie radzą sobie z wypluwaniem pasty. Czy to nie problem?

- W takiej ilości, w jakiej pasta wyciskana jest na szczoteczkę przez osobę dorosłą, czyli wielkości małego groszku, nie niesie ze sobą zagrożenia zatruciem fluorem. Niemowlętom i małym dzieciom po wymyciu zębów pastą, wystarczy następnie przemyć je gazikiem z wodą albo jeszcze prościej - wypłukać szczoteczkę i dalej czyścić już samą wodą. Jak długo pomagać dzieciom w myciu zębów? - Ważne jest kształtowanie prawidłowych nawyków higienicznych u dziecka od samego początku. Dzieci przyzwyczajone do regularnego mycia zębów , rzadziej się przeciwko temu buntują.

Przez pierwsze lata, to oczywiście głównie rodzice myją dzieciom zęby. 2-3-latki już chętnie same sięgają po szczotkę i uczą się, obserwując rodziców i starsze rodzeństwo, ale zasada jest taka, że jeszcze do 8-10 roku życia rodzice powinni pomagać i "poprawiać" dziecięce mycie.

Jaka szczoteczka jest lepsza: manualna czy elektryczna?

- Prawidłowo używana szczoteczka manualna jest równie skuteczna jak elektryczna. Ponieważ myciem zębów u dzieci zajmują się głownie rodzice, to moim zdaniem są w stanie dokładnie wyczyścić zęby zwykłą szczoteczką .

Często jednak przewaga szczoteczki elektrycznej nad manualną polega na jej większej atrakcyjności dla dziecka i w związku z tym większej motywacji do mycia. Należy pamiętać, że myjąc zęby szczoteczką elektryczną wykonujemy zupełnie inne ruchy niż przy używaniu manualnej. Po instruktaż najlepiej udać się do swojego dentysty.

A co z płynami do płukania jamy ustnej, na rynku dostępne są też takie dla dzieci - czy warto ich używać?

- Płyny do płukania wprowadzamy u dziecka od ok. 6 r.ż. Należy zwracać uwagę, aby były to płyny przeznaczone specjalnie dla dzieci i nie zawierały np. alkoholu. Czy warto je stosować? Oczywiście. Wszystkie dodatkowe (poza szczotką i pastą) metody dbania o higienę jamy ustnej są przydatne.

To samo dotyczy nitki dentystycznej. Używanie jej wymaga jednak dużej sprawności manualnej, więc zazwyczaj zalecam ją dzieciom po 10 r.ż.

Myć zęby po każdym posiłku? Teraz wielu dorosłych myje po każdym, a czy dzieciom to nie zaszkodzi na szkliwo? Po słodyczach myć od razu? Słyszałam kiedyś opinię, że należy odczekać, bo szkliwo jest rozmiękczone zaraz po posiłku.

- W praktyce ciężko jest myć zęby po każdym posiłku. Zalecane jest mycie rano po śniadaniu i - to najważniejsze - wieczorem, przed snem. Jeśli uda się w ciągu dnia wymyć dziecku zęby po obiedzie to bardzo dobrze, jeśli nie ma takiej możliwości, to ważne aby dziecko chociaż wypłukało buzię.

Na pewno niewskazane jest mycie zębów bezpośrednio po zjedzeniu kwaśnych potraw - owoców, soków, po wypiciu napojów gazowanych - wtedy należy odczekać z myciem co najmniej 30 minut, bo w przeciwnym razie można doprowadzić do erozji szkliwa.

Niektóre dzieci wieczorem mają zwiększony apetyt, czy to może źle wpływać na zęby?

- Zakładając, że po zjedzeniu obfitego wieczornego posiłku, zęby są porządnie wymyte, nie powinno mieć to na nie złego wpływu. Gorzej, gdy stwierdzony jest u dziecka np. refluks. Cofanie się kwaśnej treści z żołądka, podobnie jak częste wymioty - obniżają ph jamy ustnej i uszkadzają szkliwo zębów.

Kiedy udać się z dzieckiem na pierwszą wizytę do dentysty?

- Pierwsze wizyty u stomatologa dziecięcego zalecane są już w pierwszym roku życia dziecka - ok. 6-7 miesiąca. Polegają one na instruktażu higienizacyjno-dietetycznym i mają na celu uświadomienie rodzicom, jak prawidłowo dbać o zęby dziecka. Pamiętajmy, że najważniejsza jest profilaktyka!

Potem z maluchem przychodzimy ok.2 roku życia. Pierwsze wizyty to tzw. wizyty adaptacyjne, w trakcie których mały pacjent zapoznaje się z lekarzem, gabinetem i na zasadzie zabawy przyzwyczaja się do nowego miejsca. Pamiętajmy, aby od tego momentu wizyty kontrolne odbywały się nie rzadziej niż 3-4 miesiące - to bezpieczny odstęp czasu, w trakcie którego można wykryć próchnicę we wczesnym stadium, kiedy często jest jeszcze odwracalna!

Czym kierować się przy wyborze dentysty dla dziecka?

- Szukajmy dentystów, którzy specjalizują się w przyjmowaniu dzieci (pedodontów) i takich którzy maja doświadczenie w tym zakresie. Mają oni zazwyczaj zdolność do łatwego nawiązywania kontaktu z dziećmi i zdobywania ich zaufania.

Leczenie dzieci to wymagająca dziedzina stomatologii i nie każdy dentysta ma do tego predyspozycje. Warto korzystać z doświadczenia innych i wybierać dla dziecka poleconego lekarza.

Co z lakierowaniem?

- Lakierowanie to inaczej fluoryzacja. Zalecamy ją dzieciom od około 3.r.ż., przeważnie 2 razy w roku. Zęby mleczne i nowowyrzynające się zęby stałe są słabo zmineralizowane i profesjonalna fluoryzacja w gabinecie stomatologicznym bardzo korzystnie na nie wpływa.

Czy kiedy ząbki mleczne ruszają się, przed wymianą na stałe, trzeba je myć jakoś szczególnie delikatnie? Czasem dzieciom krwawią dziąsła.

- W okresie wymiany zębów mlecznych na stałe, należy szczególnie dbać o higienę jamy ustnej dziecka. Często dzieci podczas mycia omijają ruszające się zęby mleczne, co prowadzi do odkładania się w tych miejscach płytki nazębnej i w konsekwencji do pojawiania się stanów zapalnych dziąseł (bolesności, krwawienia). Myjemy delikatnie, ale dokładnie, a mocno rozchwianym i długo utrzymującym się mleczakom czasem "pomagamy" wypaść.

Porada eksperta: Jaka pasta do zębów dla dziecka?

Więcej o:
Copyright © Agora SA