Środki przeciwbólowe

Są sytuacje, w których przytulanie, okład czy odwracanie uwagi nie wystarczą. Trzeba podać dziecku środek przeciwbólowy. Tylko jaki?

Dzieciom podaje się jeden z dwóch środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych: paracetamol lub ibuprofen. W handlu każdy z nich dostępny jest pod kilkoma różnymi nazwami, ale składniki czynne pozostają te same i nie ma większego znaczenia, jaką markę danego leku wybierzemy. Oba te środki różnią się między sobą nie tylko ceną, smakiem, sposobem dawkowania. Mają przede wszystkim różne mechanizmy działania.

Paracetamol czy ibuprofen?

Paracetamol działa przeciwgorączkowo i przeciwbólowo, znosząc gorączkę i odczucie bólu poprzez wpływ na ośrodkowy układ nerwowy (czyli tzw. działanie centralne). Ibuprofen ma prócz tego także działanie przeciwzapalne.

Przeciwbólowe i przeciwgorączkowe działanie ibuprofenu wynika i z działania centralnego (jak przy paracetamolu), i z obwodowego działania przeciwzapalnego. Mówiąc w uproszczeniu: jeśli kogoś boli noga, paracetamol sprawi, że mózg o tym bólu nie będzie "wiedział", a ibuprofen zachowa się podobnie, ale oprócz tego zadziała także w kontuzjowanej nodze, hamując stan zapalny i ból.

Lekiem pierwszego wyboru u niemowląt i małych dzieci jest paracetamol, który może być stosowany w każdym bólu i w każdej gorączce, niezależnie od przyczyny i wieku, również u noworodków (a także u kobiet w ciąży i kobiet karmiących).

Jeśli maluch ma już 3 miesiące i lekarz uzna, że trzeba zadziałać na stan zapalny (np. związany z zakażeniem dróg oddechowych), zaleci ibuprofen. Lek ten można zastosować także w nieinfekcyjnych stanach zapalnych przy ząbkowaniu, przy bólach wzrostowych, u starszych dzieci przy migrenie i przy bólach miesiączkowych. Nie jest on zalecany w takich sytuacjach, jak: ostra biegunka, zakażenia herpeswirusami, ospa wietrzna, półpasiec, mononukleoza, choroby nerek i czynna choroba wrzodowa.

Czopek czy syrop?

Noworodkom i małym niemowlętom łatwiej jest zaaplikować czopek. Nie jest to forma wskazana przy biegunce. Paracetamol z czopka może wchłaniać się wolniej niż podany doustnie. Efekt działania obu leków podanych w czopku jest mniej przewidywalny, zależny np. od stopnia wypełnienia jelit masami kałowymi.

Syropy (zawiesiny) są dostępne w różnych smakach. Ibuprofen jest dostępny w postaci forte - podaje się go wtedy znacznie mniej niż w dawce standardowej. Syropów lepiej nie podawać, gdy dziecko ma mdłości i torsje (może zwymiotować lek).

Przy obniżaniu gorączki warto pamiętać o ochładzaniu zewnętrznym. Po 30-40 minutach od podania leku przeciwgorączkowego można rozebrać dziecko, zrobić mu zimne okłady albo kąpiel o stopień chłodniejszą od ciepłoty jego ciała.

Doraźnie czy regularnie?

Jeśli dziecko gorączkuje z powodu ostrej infekcji lub męczy je ciągły ból, podajemy wybrany lek w stałych dawkach i odstępach czasu przewidzianych w ulotce. Łatwiej jest opanować ból, zanim osiągnie on swój szczyt. Przy dokuczliwym ząbkowaniu można przez parę dni podawać preparat na noc, by ułatwić dziecku spokojny sen. W pozostałych przypadkach lek przeciwbólowy stosuje się doraźnie. Zawsze przed podaniem go trzeba jednak ustalić przyczynę bólu. Jeśli maluch skarży się na bóle brzucha i trudno dociec, z czego one wynikają, uważaj z podawaniem leku przeciwbólowego. Może on zamaskować objawy zapalenia wyrostka robaczkowego czy innej choroby wymagającej szybkiej pomocy lekarskiej.

Skonsultuj się z lekarzem, jeśli ból jest silny lub wymaga stosowania leków przeciwbólowych dłużej niż przez trzy dni, jeśli gorączka, choć skutecznie leczona, nie mija po trzech dniach. Gorączka, której nie obniża lek, wymaga szybkiej kontroli lekarza.

Bezpieczne leczenie

Nie przekraczaj dozwolonej dawki lekarstwa. Paracetamol możesz podać do 6 razy na dobę, nie częściej niż co 4 godziny. Ibuprofen - nie częściej niż co 6 godzin, maksymalnie 3 razy na dobę. Takie dawkowanie wynika z tempa i sposobu, w jaki lek jest "przerabiany" w organizmie. W obu lekach odstęp pomiędzy dawką leczniczą (przeciwbólową i przeciwgorączkową) a najmniejszą dawką toksyczną jest spory, co oznacza, że oba te leki są bezpieczne w powszechnym użyciu w zalecanych dawkach.

Zwróć uwagę na to, że ten sam lek w preparatach różnych marek może występować w różnym stężeniu.

Pamiętaj, że oba leki zaczynają działać w ciągu 30-60 minut od podania.

Konsultacja: dr n. med. Izabella Łazowska-Przeorek

Więcej o:
Copyright © Agora SA