Oceny w szkole - system oceniania uczniów na poszczególnych etapach nauki

Oceny w szkole mają pomóc uczniom, rodzicom i nauczycielom. Obowiązują trzy sposoby punktacji uczniowskiej wiedzy: procentowa, opisowa i stopniowa. Z którym, na którym etapie nauki się spotykamy?

Oceny w szkole zależne od wieku

Szkolna skala ocen została według założeń stworzona po to by, oceniać osiągnięcia uczniów. Skala ocen w szkole zmieniała się przez lata i najprawdopodobniej nie raz ulegnie jeszcze zmianie. Na modyfikację systemu wpływa też etap pokonywania kolejnych, edukacyjnych szczebli. Obecnie mamy trzy sposoby punktacji, według której oceniani są uczniowie: procentową, opisową i stopniową.

Skala ocen w szkole kiedyś a dziś, czyli trochę historii...

Na początku lat 90. w Polsce obowiązywała skala ocen mająca 4 stopnie - od 2 do 5. Po 1991 roku skalę tę rozszerzono o dwie oceny - o "jedynkę" - 1, czyli ocenę niedostateczną i o ocenę celującą, czyli "szóstkę" - 6. Najgorsza do tej pory ocena, jaką była dwója, zamieniła się w ocenę pozytywną, czyli "mierną". W roku 2000 ocena "mierna" zmieniła nazwę na "dopuszczającą". System ocen od 1 do 6 jest stosowany do czasów obecnych. Stosuje się go, by dokonać klasyfikacji i wpisywania na świadectwach ukończenia szkoły. Tej skali nie używa się jednak w trzech pierwszych klasach szkoły podstawowej - najmłodsi uczniowie są oceniani systemem opisowym.

Aktualnie system ocen wygląda tak: najmłodsi uczniowie są po raz pierwszy oceniani, gdy rozpoczną naukę w szkole podstawowej - dotyczy to klas I-III. W tym wieku młodych uczniów obowiązuje system opisowy. Polega on na tym, że rodzice po zakończeniu każdego z semestrów (bądź trymestrów) dostają od wychowawców spisane na kartce podsumowanie z oceną. Taka kartka zawiera szczegółowe wyjaśnienie, jak ich dzieci radziły sobie na zajęciach odbywających się w szkole.

Po ukończeniu przez dzieci IV klasy szkoły podstawowej, aż do jej zakończenia (niezależnie od tego, czy dziecko uczy się w technikum, liceum czy szkole branżowej) dzieci są ocenianie za pomocą skali stopniowej. Jest ona powszechnie znana. W ramach zasad obowiązujących w tej skali wszystkie prace pisemne, takie jak wypracowania, rozprawki, sprawdziany, klasówki i kartkówki są oceniane przez nauczyciela, który przyznaje dziecku odpowiednią punktację.

Skala ocen szkolnych

Jak zatem przedstawia się skala szkolnych ocen? Jak interpretujemy stopnie?

  • 1 to ocena niedostateczna,
  • 2 to ocena dopuszczająca,
  • 3 to ocena dostateczna,
  • 4 to ocena dobra,
  • 5 to ocena bardzo dobra,
  • 6 to ocena celująca.

Otrzymanie przez ucznia oceny niedostatecznej jest sygnałem, że nie zaliczył i zobowiązany jest do ponownego wykonania pracy, aby poprawić niedostateczną ocenę. Uczeń kończący rok szkolny nie może posiadać na świadectwie żadnej "jedynki". Jeśli takie zagrożenie istnieje, uczeń powinien starać się go pozbyć, np. zgłosić się do wykonania dodatkowego projektu.

W szkołach wyższych obowiązuje systemem czterostopniowy - od 2 do 5. Chcąc otrzymać zaliczenie przedmiotu, należy dostać co najmniej ocenę dostateczną.

Skala ocen z zachowania

Jak wygląda skala ocen z zachowania? W tym przypadku również obowiązuje system sześciostopniowy, z niewielkimi różnicami.

  • 1 to ocena naganna,
  • 2 to ocena nieodpowiednia,
  • 3 to ocena poprawna,
  • 4 to ocena dobra,
  • 5 to ocena bardzo dobra,
  • 6 to ocena wzorowa.

Skala procentowa ocen

Wspomniana wyżej procentowa skala ocen również jest obecna w Polsce. Najczęściej można się z nią zetknąć w przypadku oceniania egzaminów końcowych w szkole podstawowej i po maturze.

Czemu służy ocenianie uczniów?

Ocenianie w szkołach powinno obejmować osiągnięcia edukacyjne każdego dziecka, które uczęszcza do szkolnej placówki. Zadaniem nauczyciela i wychowawcy jest rozpoznawanie i analiza dokonanego postępu w nauce. Nauczyciel powinien postępy ucznia rozpatrywać względem założonych wymagań programowych z różnych przedmiotów. Jego zadaniem jest ocena, jak dziecko radzi sobie z przyswajaniem wiedzy i na jakim etapie edukacji się znajduje w danym momencie.

Ocenianie uczniów ma jednak nie tylko określić poziom wiedzy prezentowany przez dziecko. Drugim celem jest pomoc rodzicom w jeszcze jednej kwestii - wychowawcy i nauczyciele poprzez ocenę ucznia udzielają również jego opiekunom wskazówek, rad i pomocy; wskazują, jakie dziecko ma braki. Pomagają również w motywowaniu uczniów. Ma to duże znaczenie dla samych nauczycieli - dzięki ocenianiu uczniów belfer ma świadomość tego, jak efektywne są jego metody nauki. Warto dodać, że jeśli oceny wystawiane uczniowi mają mieć sens, muszą mieć korzyści - chodzi na przykład o to, by młodzi dążyli do tego, by zwiększyć zakres wiedzy, otrzymywać lepsze stopnie, uznając to za własny sukces.

Jakie są największe problemy polskiego systemu edukacji 

Zobacz wideo
Więcej o:
Copyright © Gazeta.pl sp. z o.o.