Otyłość brzuszna, nazywana też centralną, trzewną, androidalną, otyłością typu jabłka, otyłością typu męskiego jest przewlekłą chorobą, która cechuje się patologicznym nagromadzeniem tkanki tłuszczowej w obrębie brzucha i klatki piersiowej. Jest związana z nadmiernym rozwojem tkanki tłuszczowej i zwiększeniem masy ciała znacznie powyżej prawidłowych wartości, które są przyjęte dla płci i wieku.
Czy otyłość mamy wpisaną w genach?
Otyłość typu jabłka najczęściej jest problemem mężczyzn. Otyłość brzuszna u dzieci czy otyłość brzuszna u kobiet zdarza się rzadziej. Powodem są hormony oraz struktura i rozłożenie tkanki tłuszczowe. U mężczyzn tkanka tłuszczowa obejmuje pas brzucha i klatki piersiowej. U kobiet tłuszcz zwykle odkłada się na biodrach, pośladkach oraz udach (typu gruszka, otyłość tzw. pośladkowo-udowa).
Dr n. med. Agnieszka Padjas, specjalista chorób wewnętrznych z Kliniki Alergii i Immunologii Collegium Medicum UJ podkreśla, że otyłość prowadzi do niekorzystnych skutków zdrowotnych, ale oprócz ilości tkanki tłuszczowej znaczenie ma również jej rozmieszczenie. Zgromadzenie tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej ma większe znaczenie patologiczne niż równomierne rozłożenie lub zgromadzenie tkanki tłuszczowej w okolicy bioder i pośladków.
Otyłość brzuszna - zagrożenia i powikłania
Otyłość brzuszna nie tylko wpływa na samopoczucie czy codzienne funkcjonowanie, ale i może prowadzić do kłopotów ze zdrowiem. Jakie się z nią wiążą zagrożenia i powikłania? To:
- nadciśnienie tętnicze,
- cukrzyca,
- choroby metaboliczne (na przykład hiperlipidemia),
- choroby układu krążenia (na przykład choroba wieńcowa, zawał serca),
- choroby naczyń (na przykład miażdżyca, zawał mózgu),
- choroby narządu ruchu (np. choroba zwyrodnieniowa stawów).
Kiedy mówi się o otyłości brzusznej?
Pierwszy stopień otyłości brzusznej rozpoznaje się, gdy obwód pasa mierzony centymetrem krawieckim wynosi co najmniej 94 cm u mężczyzny i 80 cm u kobiety. O drugim stopniu otyłości brzusznej mówi się, gdy obwód brzucha u mężczyzny wynosi co najmniej 102 cm i 88 cm u kobiety.
Aby określić rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, należy ustalić stosunek obwodu talii do obwodu bioder. Wartość większa niż 1 u mężczyzn i 0,85 u kobiet także świadczy o otyłości brzusznej.
Otyłość brzuszna - przyczyny
Głównymi przyczynami otyłości brzusznej są nieodpowiedni styl życia, brak aktywności sportowej, nieodpowiednia dieta, a także stosowanie niektórych leków (na przykład hormonalnych).
Nie bez znaczenia jest podłoże genetyczne, hormonalne (zaburzenia hormonalne u kobiet, menopauza) oraz psychiczne (na przykład przewlekły stres, podczas którego uwalnia się więcej hormonu odpowiedzialnego za gromadzenie tłuszczu w komórkach (neuropeptydu Y). Ten wraz z kortyzolem powoduje otyłość brzuszną.
Jak pozbyć się otyłości brzusznej?
Co robić, by pozbyć się otyłości brzusznej? Z pewnością najważniejsza jest dieta i zmiana nawyków żywieniowych. Warto również postawić na aktywności fizyczną, a także higieniczny tryb życia. Podstawą jest regularne spożywanie posiłków w liczbie 4-5 posiłków dziennie. Porcje powinny być nieduże.
Warto też się ruszać. Aby cieszyć się z efektów, ćwiczenia należy wykonywać systematycznie, minimum 3 razy w tygodniu, przez przynajmniej 40 minut. Rodzaj aktywności fizycznej musi być dostosowany do możliwości danej osoby. Najlepsze formy aktywności ruchowe dla osób otyłością brzuszną to: spacer, jogging, marsz na stepperze, jazda na rowerze, pływanie, nordic walking.
Sprzymierzeńcem zdrowia i kondycji jest higieniczny tryb życia. Bardzo ważna jest optymalna ilość regenerującego snu oraz unikanie stresu. Warto pamiętać o relaksie, hobby i przyjemnościach.
Otyłość brzuszna - dieta
Kluczowa w leczeniu otyłości brzusznej jest dieta. Ta powinna opierać się na produktach z niskim indeksem glikemicznym oraz ograniczeniu tłuszczu. Co włączyć do jadłospisu, a co wykluczyć?
Osoby z otyłością brzuszną powinny wybierać białe mięso, ryby morskie, chude wędliny, pieczywo razowe oraz warzywa o niskim indeksie glikemicznym. Należy tym samym eliminować słodycze, wysoko przetworzoną żywność, białe pieczywo i produkty mączne, bardzo słodkie owoce i warzywa o wysokim indeksie glikemicznym, tłuste potrawy oraz alkohol.
