Kłykciny kończyste - co warto o nich wiedzieć?

Kłykciny kończyste to brodawczakowate zmiany wywołane przez wirus brodawczaka ludzkiego HPV, które występują głównie w obrębie narządów płciowych i odbytu. Choć o HPV głośno jest od niedawna, zmiany są znane od wieków. Przez lekarzy rzymskich opisywane były jako narośla przypominające figi. Co warto wiedzieć o kłykcinach kończystych?

Kłykciny kończyste to grudki i brodawki skórne, które powstają w wyniku przerostu naskórka. Są zlokalizowane w okolicy odbytu, kanału odbytu i okolicach narządów płciowych. Zmiany mają postać niewielkich grudek, mogą występować pojedynczo lub się zlewać. Inne nazwy kłykcin kończystych (łac. condylomata acuminata) to brodawki weneryczne czy brodawki płciowe.

Czy szczepionki chronią przed zachorowaniem?

Zobacz wideo

Kłykciny kończyste - przyczyny

Kłykciny kończyste należą do grupy schorzeń wywoływanych przez wirusy brodawczaka ludzkiego (ang. human papillomavirus - HPV). Infekcje wirusem HPV to jedne z najczęstszych schorzeń, które są przekazywane drogą płciową poprzez każdy typ kontaktu seksualnego (stosunek waginalny, oralny, analny). Kłykciny kończyste są trzecią co do częstości występowania chorobą przenoszoną drogą płciową.

Zidentyfikowano ponad 100 typów wirusa HPV. Prawie połowa z nich wywołuje zakażenia narządów płciowych. Kłykciny kończyste najczęściej są spowodowane przez zakażenie wirusem HPV 6 i (lub) HPV 11. Rzadziej spotyka się infekcje wirusami HPV 16 i 18 czy HPV 2.

Dr med. Jolanta Maciejewska z Katedry i Klinika Dermatologii, Chorób Przenoszonych Drogą Płciową i Immunodermatologii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu podkreśla, że powstawaniu kłykcin kończystych sprzyjają zmiany zapalne w okolicy narządów płciowych, uszkodzenia i maceracja tkanek otaczających oraz stany przebiegające ze zmniejszeniem odporności.

Możliwe są także kłykciny kończyste u dzieci. Przyczyną zakażeń wirusem HPV wywołującym zmiany na narządach płciowych i odbycie może być przeniesienie infekcji od matki na noworodka podczas porodu, przetworzenie niegenitalnego typu wirusa w typ genitalny lub kontakty seksualne. Stwierdzenie kłykcin kończystych u dziecka powinno obligować lekarza rodzinnego do przeprowadzenia wywiadu środowiskowego.

Kłykciny kończyste - objawy

Wiele zakażeń wirusem HPV przebiega bezobjawowo. U kobiet zmiany pojawiają się w okolicy krocza, na wargach sromowych i okolicach odbytu. U mężczyzn kłykciny kończyste występują na wewnętrznej stronie napletka lub na powierzchni żołędzi, rzadko na języku, błonie śluzowej gardła, wargach, krtani.

Nasilenie zmian jest różne. Kłykciny kończyste mogą przybierać niewielkie rozmiary, ale i olbrzymie, obejmujące całą okolicę krocza aż do odbytu. Nieleczone przyjmują postać kalafiorowatych tworów i obejmują znaczną powierzchnię genitaliów.

Kłykciny kończyste - leczenie i diagnostyka

Aby zidentyfikować zmiany niewidoczne gołym okiem można zastosować kwas octowy, który sprawia, że brodawki są lepiej widoczne. U kobiet ważne jest przeprowadzenie kolposkopii oraz badania cytologicznego.

Leczenie kłykciny kończystych może być:

  • miejscowe. Stosuje się maści ze środkami hamującymi podziały komórkowe, kremy zawierające podofilotoksynę lub jej alkoholowy roztwór,
  • indukujące odpowiedź immunologiczną,
  • chirurgiczne. Metody zabiegowe to elektrokoagulacja, krioterapia, laseroterapia.

Kłykciny kończyste wymagają leczenia. Zaniedbane mogą prowadzić do komplikacji, takich jak zaburzenia w oddawaniu moczu czy naciekanie okolicznych tkanek. Leczenie zawsze wymaga konsultacji partnerów seksualnych. W przypadku kobiet terapia prowadzona jest we współpracy z ginekologiem.

Jeśli zmiany są niewielkie, można stosować podofilotoksynę, silny wyciąg z roślin iglastych i berberysowatych powodujący martwicę komórek nabłonka. Skuteczny jest również wyciąg z zielonej herbaty. Nanosi się go na kłykciny aż do zniknięcia wykwitów. Uzupełniająco można stosować preparaty wzmacniające układ immunologiczny oraz sięgać po domowe sposoby na kłykciny kończyste. To okłady z moczu, białych części cytrusów namoczonych w occie, z drzewa herbacianego, z octu jabłkowego. Wszelkie działania należy jednak skonsultować z lekarzem.

Kłykciny kończyste - profilaktyka

Dostępna jest szczepionka przeciw HPV, chroniąca także przed większością raków szyjki macicy. Zapobieganie zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego polega głównie na stosowaniu prezerwatywy podczas stosunków płciowych. Należy pamiętać, że prezerwatywa nie chroni jednak przed zakażeniem, a jedynie zmniejsza ryzyko infekcji o około 75 procent.

Kobiety, u których stwierdzono zakażenie wirusami HPV w obrębie narządów płciowych muszą pamiętać o wykonywaniu cyklicznych, regularnych badań cytologicznych. Ma to związek z onkogennością niektórych typów HPV. Okazuje się, że niektóre z nich mogą prowadzić do rozwoju raka narządów płciowych, raka szyjki macicy, a zwłaszcza odbytu.

Więcej o:
Copyright © Agora SA