Test obciążenia glukozą - na czym polega badanie?

Test obciążenia glukozą to obowiązkowe badanie zlecane kobietom w ciąży, ale i jedno z podstawowych badań wykonywanych u pacjentów, którzy mają nieprawidłowe stężenie cukru we krwi lub są w grupie osób zagrożonych cukrzycą. Na czym polega badanie? Jak się do niego przygotować? Co mówią wyniki testu obciążenia glukozą?

Test obciążenia glukozą, ściślej mówiąc doustny test obciążenia glukozą (test OGTT - Oral Glucose Tolerance Test), czyli badanie stężenia poziomu glukozy we krwi przeprowadza się u osób zagrożonych cukrzycą typu 2. Inne nazwy badania to krzywa cukrowa, test tolerancji glukozy lub krzywa glikemiczna.

Test OGTT zlecane jest:

  • osobom, u których poziom cukru we krwi na czczo jest podwyższony. Badanie umożliwia potwierdzenie lub wykluczenie cukrzycy. Wskazaniami do wykonania testu doustnego obciążenia glukozą są: cechy zespołu metabolicznego przy prawidłowej glikemii na czczo, podejrzenie reaktywnej hipoglikemii, nieprawidłowa glikemia na czczo,
  • kobietom w ciąży, by ustalić, czy nie rozwija się u nich cukrzyca ciążowa. Badanie krzywej cukrowej jest obowiązkowe, zwykle wykonuje się pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży.
  • w przypadku innych chorób, na przykład akromegalii.
Zobacz wideo

Test obciążenia glukozą - na czym polega? Jak się przygotować?

Badanie tolerancji glukozy trwa około 2,5 godziny, polega na pobraniu próbki krwi i przebiega w trzech etapach. Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) badanie polega na podaniu pacjentowi glukozy i obserwowaniu reakcji jego organizmu na nią: wydzielenia insuliny, szybkości regulacji poziomu cukru we krwi - szybkości wchłaniania glukozy do tkanek.

Test obciążenia glukozą rozpoczyna się pobraniem próbki krwi z żyły w celu oznaczenia stężenia glukozy. Pierwsza próbka umożliwia wyznaczanie wyjściowego poziomu cukru we krwi. Następnie pacjent wypija 75 g glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody. Po upływie 120 minut znów pobiera się próbkę krwi z żyły, celem ponownego oznaczenia stężenia glukozy.

W przypadku akromegalii określa się również poziom hormonu wzrostu i wpływu obciążenia glukozą na spadek poziomu hormonu wzrostu. Niekiedy wykonuje się dodatkowe oznaczenia po 180 minutach i 240 minutach w celu diagnostyki hipoglikemii reaktywnej.

Dwie godziny pomiędzy wypiciem roztworu a ponownym pobraniem krwi należy spędzić w laboratorium, przebywając w spoczynku.

Jak się przygotować do testu OGTT? Na badanie należy udać się na czczo, czyli po mniej więcej 12 godzinach od ostatniego posiłku. Przed badaniem krzywej cukrowej dozwolone jest spożycie niegazowanej wody. Dobę przed badaniem obciążenia glukozą nie należy podejmować wzmożonego wysiłku fizycznego, palić papierosów i spożywać alkoholu.

Doustny test obciążenia glukozą - wyniki i normy

Co mówią wyniki testu obciążenia glukozą? Wynik testu obciążenia glukozą jest prawidłowy, jeżeli poziom cukru w 120 minucie po wypiciu roztworu wynosi <140 mg%.

Stan zagrożenia cukrzycą (stan przedcukrzycowy), czyli nietolerancja węglowodanów sygnalizuje sytuacja, kiedy poziom cukru po ponownym pobraniu krwi wynosi od 140 do 199 mg%.

Cukrzycę rozpoznaje się, jeżeli stężenie glukozy po 2 godzinach od jej wypicia jest równy lub powyżej 200 mg%. Cukrzycę rozpoznaje się na podstawie pierwszego pomiaru poziomu cukru we krwi, gdy wynosi on 126 mg/dl lub więcej. Taki wynik musi być stwierdzony dwukrotnie.

Test obciążenia glukozą w ciąży - normy

Test obciążenia glukozą w przypadku ciężarnych wygląda tak samo jak w pozostałych przypadkach, czyli na dwukrotnym pobraniu krwi z żyły i podaniu roztworu glukozy.

Oznaczenie glukozy na czczo jest szczególnie ważne, ponieważ pozwala na wykrycie cukrzycy przedciążowej. Jeśli wynik pierwszego badania przekroczy normę, procedura zostaje przerwana. Za nieprawidłowy uznaje się wynik ≥92 mg/dl. Zostaje stwierdzona cukrzyca ciążowa. Przejście do drugiego etapu badania pozwala wynik <92 mg/dl, który jest prawidłowy.

Stosuje się również odmianę testu obciążenia glukozą w ciąży, w którym oznacza się glukozę po 1 godzinie, a następnie po 2 godzinach (krzywa glikemiczna dla populacji generalnej nie przewiduje pomiaru po 1 godzinie). Od typowego testu wykonywanego dla populacji generalnej, czyli pacjentów, którzy nie są w ciąży, różni się także interpretacja wyników.   

Jak wyglądają normy glukozy w ciąży? Cukrzycę ciążową w badaniu krzywej cukrowej rozpoznaje się, gdy poziom cukru przekracza 180 mg/dl po 1 godzinie od wypicia roztworu 75 g glukozy lub 140 mg/dl po 2 godzinach od wypicia roztworu 75 g glukozy.

Należy pamiętać, że wynik testu tolerancji glukozy mogą zafałszować:

  • infekcje, nawet przeziębienie,
  • leki (zaleca się, by na 3 dni przed wykonaniem testu OGTT odstawić: leki moczopędne, sterydy, doustne środki antykoncepcyjne - zawsze po konsultacji z lekarzem),
  • silny stres (w wyniku stresu organizm może uwalniać glukozę do krwi),
  • dieta (dzień przed testem glukozy należy ograniczyć spożywanie słodyczy i tłustych potraw).
Więcej o:
Copyright © Agora SA