Łuszczyca - ogólna charakterystyka
Łuszczyca to przewlekła choroba charakteryzująca się powstawaniem zmian na skórze. Wyglądem przypomina czerwone, łuszczące się, zrogowaciałe plamy, którym towarzyszy uporczywe swędzenie. W zależności od stopnia nasilenia, objawy mogą być łagodne lub bardziej uporczywe.
Chorobą tą nie można się zarazić od innego człowieka poprzez kontakt - nie jest zakaźna, ani nie wynika z błędów lub zaniedbań higienicznych (potwierdzenie znajdujemy w oświadczeniu Głównego Inspektoratu Sanitarnego). Nie jest również całkowicie wyleczalna, a terapia ma przynieść efekty w postaci zmniejszenia objawów.
Łuszczyca jest najbardziej powszechną chorobą spośród schorzeń skóry. Dotyka zarówno kobiety, jak i mężczyzn, niezależnie od wieku. Na łuszczycę chorują dzieci, niemowlęta, dorośli i osoby w podeszłym wieku. Najczęściej chorobę diagnozuje się w przedziale wiekowym 50-60 lat.
Wyróżnia się dwa typy łuszczycy - typ I, zaczynający się w pierwszym okresie życia, czyli do 40. roku życia i typ II, zaczynający się najczęściej pomiędzy 50. a 70. rokiem życia.
Łuszczyna - przyczyny
Łuszczyna jest chorobą uwarunkowaną genetycznie. Dziedziczenie tej przypadłości jest dość wysokie. Prawdopodobieństwo, że na łuszczycę zachoruje dziecko, którego oboje rodzice chorują, wynosi aż 70%. Mniejsze ryzyko zachorowania dotyczy dzieci, których tylko jedno z rodziców cierpi z powodu łuszczycy - prawdopodobieństwo spada wtedy do 30%.
Wśród czynników zwiększających ryzyko zachorowania na łuszczycę, a także nasilenia objawy, wymienia się:
- czynniki fizyczne, takie jak oparzenia, ukłucia owadów, iniekcje, rany chirurgiczne, skaleczenia, zadrapania, wykonanie tatuażu oraz działanie promieniowania ultrafioletowego (UV),
- infekcje o podłożu grzybiczym i bakteryjnym, infekcje paciorkowcowe,
- półpasiec, ospa wietrznInternetłojotokowe zapalenie skóry,
- czynniki hormonalne - zaburzenia hormonalne związane z zajściem w ciążę, porodem, okresem menopauzy, czy okresem dojrzewania,
- przyjmowane niektórych preparatów - kortykosteroidy, sole litu, środki przeciwmalaryczne, beta-blokery, NLPZ, inerferon,
- nieodpowiednia dieta,
- spożywanie alkoholu, palenie papierosów,
- stresujący tryb życia,
- zaburzenia metaboliczne w postaci mocznicy lub hipokalcemii (np. w przebiegu dializ),
- choroby takie jak HIV/AIDS - osoby z wirusem HIV częściej chorują na łuszczycę i trudniej ją przechodzą.
Łuszczyca u dorosłych - objawy
Głównym objawem łuszczycy są zmiany na skórze przypominające czerwonobrunatne plamy, pokryte łuską w biało-szarym kolorze. Tym zmianom najczęściej towarzyszy zaczerwienienie, świąd, ból, uczucie pieczenia, a także pękanie skóry i niekiedy nawet lekkie krwawienie. Objawy te wywołane są zaburzeniami w regeneracji naskórka.
Zmiany chorobowe zauważa się w miejscach zgięć, np. w kolanach, łokciach, dłoniach, stopach, ale również twarzy, plecach i na paznokciach. W wielu przypadkach łuszczyca zaczyna się na głowie, ale ze względu na włosy, często mylnie uznaje się ją za łupież.
Niezależnie od miejsca w którym występują zmiany, wyglądają one tak samo - przypominają łuski, które podczas drapania pozostawiają płatki skóry. Łuszczyca może mieć kilka odmian - wyróżnia się drobnogrudkową, kropelkową, geograficzną, plackowatą, dłoni i stóp, stawową, odwróconą (psoriasis inversa) i owłosionej skóry głowy (psoriasis capitis)
Łuszczyca u dzieci - objawy
Objawy łuszczycy u dzieci są podobne do tych, które występują u dorosłych. Są to najczęściej czerwono-sine grudki pokryte złuszczającym się naskórkiem. Wraz z ich pojawieniem się skóra zaczyna swędzieć, chore miejsce może piec lub boleć. W związku z uporczywym świądem często dochodzi do rozdrapania zmian łuszczycowych - na ranie powstają wtedy krople krwi - jest to tak zwana "krwawa rosa".
Łuszczycę najtrudniej rozpoznaje się u niemowląt - często zmiany na skórze mylnie uznaje się za wysypkę, alergię lub podrażanie skóry wywołane pieluchą (jeśli chodzi o zmiany w obrębie pośladków). Dlatego często nawet lekarze mają problem z postawieniem właściwej diagnozy. W tym celu, w niektórych przypadkach niezbędne jest pobranie wycinka i wykonanie badania histopatologicznego. Niestety, takie badanie oznacza konieczność hospitalizacji.
Standardowo jednak objawy choroby u dzieci występują tam, gdzie u osób dorosłych, czyli na głowie, na kolanach i łokciach, na dłoniach i stopach, w pachwinach, na pośladkach oraz w dole pleców (okolice kości krzyżowej) i w okolicy pępka. Czasami łuszczycę mogą zapoczątkować zmiany na paznokciach.
Łuszczyca - leczenie
Łuszczyca jest choroba nieuleczalną, zatem leczenie polega na łagodzeniu objawów. W tym celu stosuje się kilka metod - może to być leczenie zewnętrzne, ogólne lub fototerapia.
Leczenie zewnętrzne polega na tym, by jak najlepiej usunąć łuski i doprowadzić do remisji zmian skórnych. W tym celu lekarze przepisują odpowiednie maści i preparaty do smarowania, zawierające kwas salicylowy albo mocznik. Po trzech dniach wprowadza się kremy z cygnoliną lub dziegciem. Te preparaty mają jednak jedną dużą wadę - brudzą odzież, niezbyt ładnie pachną, a terapia dość długo trwa - zanim pojawią się zadowalające efekty. Zdecydowanie lepiej oceniane przez pacjentów są kortykosteroidy miejscowe i pochodne witaminy D.
Decyzję o podjęciu leczenia ogólnego podejmuje się wobec chorych, u których stwierdzono zmiany na powierzchni ciała wynoszące powyżej 25%, a dodatkowo są odporne na leczenie miejscowe i są często w kiepskim stanie psychicznym. W takim przypadku rekomenduje się zażywanie leków immunosupresyjnych, które jednak powodują obciążające skutki uboczne.
Skuteczna jest także fototerapia, która wykorzystuje promieniowanie UVA i UVB. Miejsca objęte chorobą zostają naświetlane mniej więcej 2-3 razy w ciągu tygodnia. Objawy zaczynają znikać po przeprowadzeniu ok. 20 zabiegów.
Łuszczyca u niemowląt - leczenie
Leczenie łuszczycy u niemowlęcia jest bardzo trudnym zadaniem, ponieważ maluch ma niezwykle delikatną skórę i niedojrzały układ odpornościowy. W przypadku choroby o średnim i łagodnym nasileniu zaleca się zazwyczaj stosowanie specjalnych maści i kremów. Jeśli chodzi o skuteczne leczenie ostrzejszych odmian choroby, dobre efekty przynosi fototerapia bądź przyjmowanie lekarstw doustnie. Na zahamowanie uporczywego świądu lekarze przepisują także leki przeciwhistaminowe.
Uporczywe łuszczenie się skóry leczy się także domowymi sposobami. Dodawanie kilki kropel olejku do kąpieli poprawi nawilżenie skóry, a to złagodzi nieprzyjemnie dolegliwości.
