Wodobrzusze - objawy, przyczyny, leczenie

Wodobrzusze, czyli powiększenia obwodu brzucha w wyniku nagromadzenia się płynu w jamie otrzewnej nie jest chorobą, a sygnałem, że dzieje się coś niepokojącego. Wodobrzusze wiąże się z dyskomfortem, który uniemożliwia choremu codzienne funkcjonowanie. Jakie są jego przyczyny? Czy można je leczyć?

Wodobrzusze - przyczyny

Wodobrzusze, czyli powiększenia obwodu brzucha w wyniku nagromadzenia się płynu w jamie otrzewnej jest również nazywane puchliną brzuszną. Płyn, nazywany puchlinowym, to płyn surowiczy zawierający między innymi sód, potas i glukozę - jest stale obecny w jamie otrzewnej, w ilości nieprzekraczającej 150 mililitrów. Jego nadmierne gromadzenie się jest wynikiem poważnych chorób w zaawansowanym stadium.

Zobacz wideo

Lista schorzeń, które może spowodować wodobrzusze, jest długa. Najczęstszą przyczyną puchlizny brzusznej jest marskość wątroby i rozsiany proces nowotworowy toczący się w obrębie jamy brzusznej. Zwykle do pojawienia się wody w brzuchu dochodzi przy raku jajnika, raku piersi, jelita grubego, raka żołądka oraz trzustki. Rozrastający się guz może produkować płyn lub uciskać naczynia żylne bądź chłonne, zwiększając w nich ciśnienie, co powoduje przesięki.

Rzadziej wodobrzusze wywołuje gruźlica, niewydolność serca, niedoczynność tarczycy lub zespół nerczycowy. Wodobrzusze może oznaczać rozwój choroby albo sygnalizować jej bardzo zaawansowane stadium.

Wodobrzusze u dziecka

Wodobrzusze może pojawić się również u dziecka, także nienarodzonego. Obrzęk płodu można rozpoznać za pomocą badania ultrasonograficznego. Jego przyczyny są bardzo różne, najczęściej mają związek z nieprawidłowościami rozwojowymi w obrębie układu pokarmowego. Rokowanie jest korzystniejsze niż przy obecności uogólnionego obrzęku tkanki podskórnej, postępowanie zaś zależy od rozpoznania jego pierwotnej przyczyny.

Wodobrzusze - objawy

Objawy wodobrzusza nie manifestują się od razu, ponieważ płyn surowiczy gromadzi się sukcesywnie. Znaczne powiększenie obwodu brzucha pojawia się dopiero wtedy, gdy ilość płynu puchlinowego przekracza 500 mililitrów. Charakterystyczne jest, że pomimo tego, że kończyny są szczupłe, brzuch zaczyna przypominać piłkę. Skóra na nim staje się napięta, pokryta żyłami - swędzi. Naczynia żylne często układają się w kształt tzw. głowy meduzy.

Powiększonemu obwodowi brzucha towarzyszą takie objawy jak:

  • uczucie dyskomfortu,
  • boleści,
  • wrażenie pełności,
  • mdłości,
  • brak łaknienia,
  • przy badaniu palpacyjnym pojawia się charakterystyczne przelewanie,
  • żółtaczka, świąd oraz ginekomastia (przy marskości wątroby),
  • duszności, obrzęki nóg oraz konieczność oddawania moczu w nocy (przy niewydolności krążenia).

Wodobrzusze - stadia

Stadium zaawansowania wodobrzusza, w zależności od ilości nagromadzonego płynu, dzieli się na:

  • łagodne (I stopień),
  • umiarkowane (II stopień),
  • zaawansowane (III stopień).

Wodobrzusze łagodne nie daje żadnych objawów. Można je wykryć jedynie za pomocą badania USG. Wodobrzusze umiarkowane objawia się większym obwodem brzucha, który staje się rozlany. Zwiększa się masa ciała. Podczas dotykania brzucha wyczuwa się przelewający płyn. Pojawia się uczucie rozpierania w jamie brzusznej. Wodobrzusze zaawansowane manifestuje się bardzo dużym brzuchem. Pojawiają się trudności z codziennych funkcjonowaniem, także chodzeniem czy siadaniem. Brzuch staje się bardzo napięty. Pozostałe objawy zależą od przyczyny, która wywołała puchliznę.

Wodobrzusze - rozpoznanie i leczenie

Jeśli osoba chora ma łagodną postać wodobrzusza, jego objawów nie można dostrzec. Lekarz przy podejrzeniu przeprowadza badanie. Przy wodobrzuszu pojawia się fala płynu, który przelewa się w jamie brzusznej pod wpływem ucisku oraz obszar o nieprawidłowym odgłosie w trakcie opukiwania (zmienia się ze zmianą pozycji ciała). Lekarz może również zlecić wykonanie USG, tomografii komputerowej lub innych badań obrazowych. Pomocne są również badania krwi oraz paracenteza - nakłucie jamy brzusznej celem pobrania płynu do badania.

Wodobrzusze jest objawem pojawiającym się jako powikłanie różnych chorób. To dlatego jego leczenie zależy od choroby, która jest jego przyczyną - polega na jej terapii. Poza tym leczenie ma charakter objawowy. Opiera się ono na farmakoterapii, która nie zawsze jest skuteczna. Puchlina brzuszna ma bowiem tendencję do nawrotów. Leczenie chorych z łagodną i umiarkowaną postacią wodobrzusza opiera się na ograniczeniu podaży sodu, włączeniu środków moczopędnych i łagodzących obrzęki. Gdy terapia farmakologiczna nie przynosi efektów, chory musi być hospitalizowany. Wówczas w szpitalu podawane są mu środki dożylne. Celem leczenia jest zmniejszenie masy ciała. Istnieje jeszcze inna metoda leczenia wodobrzusza - to drenaż otrzewnowy.

Rokowania u chorych z wodobrzuszem, które jest spowodowane przez marskość wątroby bądź jej nowotwór jest na ogół złe, ponieważ puchlina wskazuje na jej niewydolność. Oznacza zaawansowany poziom choroby, która jest jego przyczyną.

Więcej o:
Copyright © Agora SA