Zakupy na zapas - dlaczego wielu je robi? "A cóż to jest 20 litrów mleka, jak jest w dobrej cenie"

Wydawać by się mogło, że w czasach, kiedy sklepowe półki uginają się pod nadmiarem produktów, nie potrzebujemy gromadzić rzeczy na zapas. Jak się jednak okazuje, chomikowanie to nie taka rzadka praktyka. Dlaczego to robimy?
Zobacz wideo

Kupujemy w osiedlowych sklepikach i na bazarkach tylko tyle, ile potrzebujemy? Chociaż sprzedaż w sklepach małoformatowych z roku na rok rośnie, to większe zakupy robimy zazwyczaj w hipermarketach. A tam nie zawsze kupujemy jedynie to, czego w danym momencie nam brakuje.

Na naszym forum toczy się dyskusja o zakupach na zapas. "Mam bzika/manię, że zaraz po wypłacie kupuję rzeczy, które już mam w domu w dużej ilości, np. olej, mleko, cukier, kawa, mąka, ryż, kasze, jedzenie dla psa.

I tak np. mam 20 litrów mleka w domu, 200 tabletek do zmywarki, osiem kilogramów mąki, kilka butelek płynu do prania. Podliczyłam, że to kupa zamrożonej kasy, a będę tego używać miesiącami

- wylicza autorka wątku. I dopytuje: "Robicie duże zakupy np. raz w tygodniu? Gromadzicie takie zapasy?".

Zakupy na zapas? Nic niecodziennego

Chomikowanie różnych produktów wcale nie należy do rzadkości. Gromadzimy głównie suche produkty (mąka, cukier, kasza, makaron), a także te, które regularnie zużywamy - olej, mleko czy przeciery pomidorowe.

"Ja robię często zakupy na zapas. Czasem zastanawiam się, czy to nie objaw jakiejś choroby. Na zapas staram się mieć rzeczy markowe, których nie kupię w pobliskim sklepie" - czytamy w jednym z komentarzy.

Do koszyka wkładamy też zapasy ulubionych produktów, których dawno nie widzieliśmy w sklepie albo rzeczy, które wydaje nam się, że wykorzystamy (bo np. w głowie ułożyliśmy jakiś jadłospis).

Kupuję, bo szybko znika

Często kupujemy więcej niż jedno opakowanie nie dlatego, żeby mieć żelazny zapas, ale dlatego, że tyle na bieżąco wykorzystujemy.

A cóż to jest 20 litrów mleka, jak jest w dobrej cenie, a razem z mężem/partnerem pijesz kilka kaw dziennie

- twierdzi jedna z osób, które wypowiadają się w wątku.

"Osiem kilogramów mąki to też nie oszałamiająca ilość, jeśli się piecze ciasta/pizze/chleb/bułki. Ja zazwyczaj mam ok. 12 litrów mleka, jak promocja, i mąkę pięć kilogramów, dalachowską, a do tego mąka razowa, żytnia, kukurydziana, ryżowa, orkiszowa i chlebowa" - zaznacza jedna z komentatorek. 

Jeśli wszyscy domownicy jedzą na śniadanie owsiankę, to warto mieć ją zawsze pod ręką. Podobnie z mlekiem czy herbatą. Można to kupić "pod domem"? Nie zawsze. Zazwyczaj bywa tak, że to, co najbardziej lubimy, kończy się w najmniej odpowiednim momencie - gdy akurat wszystkie sklepy są zamknięte. W dzisiejszych czasach rzadko pukamy do sąsiada z prośbą o "szklankę cukru".

Okazja czyni chomika

Zakupy na zapas robimy, często tego nie planując. Jesteśmy w sklepie i akurat jest promocja. I siup! Kilogramy mąki, puszki tuńczyka, paczki makaronów lądują w koszyku. Większe opakowania, jeden plus jeden gratis, przy zakupie dwóch kilogramów trzeci za jeden grosz... Możliwości jest dużo. Do tego dochodzą obniżki cen. Gdy widzimy, że coś, czego używamy (dziecięce pieluchy, kostki do zmywarki), jest w dobrej cenie, kupujemy tego tyle, że wystarczy nam na kilka miesięcy.

Zapasy... czyli co?

Warto zaznaczyć, że kupowanie na zapas nie zawsze znaczy to samo. Jeden sięgnie po całą zgrzewkę, inny włoży do koszyka jedynie jeden karton więcej. "U mnie zapas to jedno opakowanie oprócz tego otwartego - to jeśli chodzi o spożywkę" - wskazuje komentatorka.

Takie rozwiązanie wydaje się mieć najwięcej sensu. Kupujemy tyle, by uniknąć przykrych niespodzianek (gdy potrzebny produkt niespodziewanie się skończy), a nie mamy tak dużo zapasów, że przestajemy panować nad tym, co mamy i do kiedy jest ważne.

"Widziałam kiedyś spiżarnię u mojej koleżanki, gdzie wszystko było na tuziny, zgrzewki, palety... I głowę dam, że spodnie warstwy tego naboju, mogącego wykarmić załogę oblężonej twierdzy, były już mocno przeterminowane" - zdradza jedna z komentujących.

Wszystko jest dostępne od ręki

Nie wszyscy decydują się jednak na zakupy na zapas. Nie robią tego, bo nie wykorzystują takich ilości produktów, nie mają gdzie przechowywać rzeczy, boją się, że to, co kupili, najzwyczajniej w świecie się zmarnuje. Przeterminuje się, dopadną to mole spożywcze lub, jak będzie potrzebne, zapomną, że kupili to kilka miesięcy temu i... wpiszą na listę zakupów. Lepiej więc kupować potrzebne produkty na bieżąco, szczególnie że zazwyczaj wszystko znajdziemy w sklepie w pobliżu domu.

Nie mam zapasów spożywczych, bo nie widzę sensu kupowania mąki, oleju czy mleka na zapas, gdy wszystko jest dostępne w każdym sklepie od ręki i właściwie stale jest gdzieś w promocji

- zauważa jedna z komentujących.

"Nie robię zapasów mąk, makaronów, bo kiedyś przyniosłam mole spożywcze i musiałam wszystko wyrzucić" - dodaje.

Inna komentująca zaznacza, że nie kupuje na zapas, bo nie ma gdzie tego trzymać. Jej zdaniem takie chomikowanie różnych produktów może mieć sens, gdy w pobliżu nie ma sklepu, a każde zakupy to wielka wyprawa.

"W mieście i w mieszkaniu - nie widzę potrzeby odciążania sklepów z magazynowania towarów. I tak się muszę nagimnastykować, jak mąż mi wróci z bonusowymi produktami z promocji 'dwa w cenie jednego'" - pisze.

Co na to ekspert?

Dlaczego kupujemy na zapas? Dr Marta Majorczyk, wykładowca akademicki oraz doradca rodziny z poradni psychologiczno-pedagogicznej przy Uniwersytecie SWPS, mówi o czterech czynnikach, które wypływają na zachowania konsumenckie w zakresie kupowania.

Czynniki społeczne i kulturowe

Robimy zapasy żywności, bo to taki rytuał "przedświąteczny", bo tak robią inni. W konsumpcji człowiek kieruje się instynktem stadnym, najważniejszymi regułami społecznymi, które są przykładem pierwotnych mechanizmów plemiennych. Zachowuj się tak, jak wszyscy wokół. Zbytnio nie różnimy się od praczłowieka, który wychodził na polowanie czy zbierał na zapas wszystko to, co do zbierania się nadawało, a pozwalało zaspokoić potrzebę jedzenia czy poczucie bezpieczeństwa żywnościowego.

Czynniki psychologiczne i osobiste

Zapas żywności traktujemy jako ubezpieczenie na trudne sytuacje:

  • gdy mamy zapas żywności, nie martwimy się tym, że sklepy w niedziele i święta są zamknięte, a my nie mamy co jeść,
  • jeśli czegoś mi brakuje, nie muszę iść do sklepu, by to kupić (czasem jest to droższe w lokalnym sklepie), wystarczy, że sięgnę do szafki z zapasami, które były kupione za cenę dyskontową,
  • jesteśmy przygotowani na ewentualny kryzys żywnościowy czy kataklizmy (powódź, skażenie chemiczne, zdarzenie radiacyjne, ataki terrorystyczne itp.).

- Niektóre osoby robią zapas żywności, bo liczy się dla nich cena produktu - wskazuje dr Majorczyk. - Na przykład cena truskawek w sezonie jest zdecydowanie niższa niż cena truskawek po sezonie. Tu już mamy do czynienia z konkretnymi oszczędnościami. Wszelkiego rodzaju promocje typu "ostatnie sztuki", specjalne okazje, wielopaki wykorzystywane przez handlowców działają na nasz układ nagrody i przyjemności.

Kupujemy na zapas, bo zaspokajamy nasze naturalne popędy? Jeśli tylko nasz dom nie przypomina wielkiego magazynu, nie mamy się o co martwić.

Kupujecie na zapas? A może w waszym koszyku znajduje się tylko to, co w danej chwili jest wam potrzebne? Napiszcie na edziecko@agora.pl

Więcej o:
Copyright © Agora SA