Torbiele w piersiach to elastyczne, wypełnione płynem guzki, które należą do grupy tzw. zmian włóknisto-torbielowatych. Są okrągłe i przesuwalne, mają regularny kształt. Mogą być umiejscowione w różnych częściach piersi, występować pojedynczo lub w większych skupiskach, a także pojawiać się w obu piersiach.
Torbiele, inaczej cysty, powstają w wyniku rozszerzenia przewodów mlecznych. Najczęściej diagnozuje się je kobiet z gęstą, gruczołową budową piersi, w okresie około- i pomenopauzalnym. Częstość ich występowania rośnie wraz z wiekiem. Dysplazja dotyczy najczęściej pań po 40. roku życia.
Przyczyny pojawienia się torbieli w piersiach są różne. Najczęściej są nimi zaburzenia gospodarki hormonalnej, które sprzyjają rozrostowi nabłonka w przewodach wyprowadzających w sutku. Działanie hormonów płciowych, głównie estrogenu, powodują poszerzenie przewodu mlecznego w piersi i powstanie zgrubienia, czyli właśnie torbieli. Należy zauważyć, że nie bez znaczenia jest stosowanie leków hormonalnych, takich jak antykoncepcja czy hormonalna terapia zastępcza (HTZ).
Torbiele w piersiach nie dają żadnych objawów, nie wywołują bólu, nie są tkliwe. Zdarza się, że kobiety, które nie wykonują profilaktycznych badań obrazowych (USG, mammografia) nawet nie wiedzą o ich istnieniu.
Torbiele piersi zwykle są niewielkie (do kilku centymetrów), choć ulegają zmianom w czasie cyklu miesiączkowego: przed menstruacją powiększają się, by po zakończeniu krwawienia miesięcznego ulec zmniejszeniu. Choć mogą rozwijać się bezobjawowo, zdarza się, że duże zmiany w piersiach mogą wywoływać ból promieniujący do pachy, pojawiający się wskutek nacisku na tkankę piersi bądź być przyczyną dyskomfortu podczas badania. Małe i większe cysty mogą nie być wyczuwalne podczas badania dłonią, z kolei większe dają się wykryć podczas samodzielnego badania, jak i w badaniach specjalistycznych.
Torbiele w piersi są guzkami łagodnymi - bardzo rzadko ulegają zezłośliwieniu. Ponieważ jednak kobiety z piersią mastopatyczną na nowotwór piersi zapadają częściej, każda zmiana, nawet torbiel, może być objawem przedrakowym. To dlatego żadnej nie można bagatelizować.
Każda zmiana, którą kobieta wyczuwa w piersi, powinna być poddana dalszej obserwacji i diagnostyce. W tym kontekście szczególnie ważne są okresowe badania profilaktyczne, wykonywane tak samodzielnie, jak i u ginekologa oraz badania obrazowe, takie jak USG piersi czy mammografia piersi.
Zdarza się, że guzek w piersi poddawany jest biopsji. Wówczas, na podstawie badania histologicznego wycinka tkanki sprawdza się, czy zmiany związane są z chorobą nowotworową, czy też nie. Nie można tego ustalić bez badania, nawet jeśli wiadomo, że łagodne torbiele są okrągłe, mają regularny kształt i są przesuwalne, a zmiany o charakterze nowotworowym są twarde, mają nieregularny kształt i są mniej ruchome, nie bolą i rzadko ulegają zmianom w trakcie cyklu miesiączkowego. O złośliwym charakterze zmiany w piersi decydują wyniki badania histopatologicznego.
Jeśli badania diagnostyczne potwierdzą, że zmiana jest cystą, nie będzie wymagała leczenia. Poza obserwacją lekarz nie podejmie żadnych działań. Terapia jest wskazana wyłącznie wówczas, gdy torbiele w piersiach są duże i powodują dolegliwości bólowe. Pojedyncze, duże torbiele usuwa się poprzez nakłucie i odessanie płynu aspiratorem.
Nakłucie torbieli i odessanie płynu, który zostaje przesłany do badania pod kątem komórek nowotworowych, wykonuje się również, gdy pojawią się wątpliwości co do charakteru zmiany. Z kolei operacyjne usunięcie torbieli w piersiach przeprowadza się, gdy badanie cytologiczne płynu wskaże na zwiększone ryzyko rozwoju raka, gdy odessany płyn jest zabarwiony krwią oraz w sytuacji, gdy po opróżnieniu torbiele w krótkim czasie nawracają.
Z uwagi na to, że przyczyną torbieli są zwykle zaburzenia hormonalne, lekarz może zlecić badania hormonalne i ewentualnie wdrożyć właściwe leczenie, czyli zastosować terapię farmakologiczną w celu uzupełnienia niedoborów hormonów.
Jeśli okaże się, że torbiel na piersiach ma charakter złośliwy, konieczne jest leczenie onkologiczne.
Wiele kobiet zastanawia się, czy torbiele w piersiach mogą zniknąć. Niestety bardzo rzadko zdarza się, że torbiele wchłaniają się samoistnie.
Pojawienia się torbieli można próbować leczyć naturalnie. Co to znaczy?
Po pierwsze warto zastosować dietę, która wspiera równowagę hormonalną. Powinna ona zawierać produkty bogate w błonnik, kwasy tłuszczowe omega-3, antyoksydanty. Warto ograniczyć kawę i czekoladę, czyli produkty zawierające kofeinę oraz sól, a postawić na zieloną herbatę.
Po drugie można sięgać po zioła i preparaty z apteki, które regulują gospodarkę hormonalną. Specjaliści polecają olej z wiesiołka lekarskiego (kuracja powinna trwać co najmniej 3 miesiące) lub homeopatyczne produkty lecznicze, stosowane wspomagająco w zespole napięcia przedmiesiączkowego.