Pęcherzyk Graafa to pęcherzyk jajnikowy, który otacza komórkę jajową. W cyklu menstruacyjnym podlega wielu skomplikowanym procesom i pełni w nim ważną rolę. Za sprawą działania hormonów płciowych rozwija się i najczęściej pęka, uwalniając gotową do zapłodnienia komórkę jajową.
Pęcherzyk Graafa - budowa
Pęcherzyk Graafa jest komórką jajową otoczoną komórkami odżywczymi wraz z płynem pęcherzykowym. Dojrzały ma kulisty kształt, znajduje się w części korowej jajnika i zazwyczaj ma średnicę 1,5 -2,5 cm.
Pęcherzyk pokryty jest osłonką, która posiada naczynia krwionośne i chłonne. Pod nią znajduje się błona, a w niej tzw. wzgórek jajonośny wypełniony płynem pęcherzykowym (to miejsce komórki jajowej, która uwalnia się w czasie owulacji). Przed owulacją dojrzały pęcherzyk tworzy wybrzuszenie na powierzchni jajnika.
Pęcherzyk Graafa - etapy rozwoju
Żeby powstał pęcherzyk Graafa, pęcherzyk jajnikowy pierwotny musi przeistoczyć się w pęcherzyk jajnikowy wzrastający, a ten w pęcherzyk jajnikowy dojrzewający.
Na początku cyklu, pod wpływem hormonu folikulotropowego, kilkanaście pęcherzyków pierwotnych rozpoczyna wzrost, ale tylko jeden (pęcherzyk dominujący), rzadziej dwa, osiąga stadium pęcherzyka Graafa. Wzrost pęcherzyka jajnikowego trwa około dwóch tygodni.
Mniej więcej w połowie cyklu miesiączkowego, pod wpływem hormonu luteinizującego, następuje pękniecie pęcherzyka. Dochodzi do uwolnienia komórki jajowej. Ten moment nazywa się jajeczkowaniem lub owulacją. Po uwolnieniu komórki jajowej pęknięty pęcherzyk Graafa wypełnia się skrzepem krwi i powstaje tzw. ciałko krwotoczne.
Uwolniona komórka jajowa trafia do jajowodu, a pusty pęcherzyk przekształca się w ciałko żółte. W tej postaci będzie trwał do zapłodnienia.
Pęcherzyk Graafa - co się dzieje, gdy nie dojdzie do zapłodnienia?
Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, pęcherzyk Graafa zmienia się w ciałko białawe i zanika.
Rozwój i dojrzewanie kolejnego pęcherzyka będzie możliwe, gdy nie dojdzie do zapłodnienia i zaniknie ciałko żółte, czyli gdy przestanie ono wydzielać progesteron. Wówczas przysadka mózgowa uwalnia hormon folikulotropowy, który stymuluje dojrzewanie jednego z pęcherzyków jajnikowych. W pęcherzyku Graafa znów przez kilka dni rozwija się komórka jajowa.
Pęcherzyk Graafa - co się dzieje, gdy dojdzie do zapłodnienia?
Jeśli dojdzie do zapłodnienia, pęcherzyk Graafa zmienia się w ciałko żółte ciążowe. Rozpoczyna produkcję hormonów płciowych, które są niezbędne do prawidłowego rozwoju i podtrzymania ciąży (to progesteron i estrogeny). Rozwój kolejnych pęcherzyków w jajnikach zostaje wstrzymany.
Z czasem funkcję ciałka żółtego ciążowego przejmuje powstające łożysko. Wówczas ciałko żółte ciążowe zanika i po porodzie staje się ciałkiem białawym.
Ponieważ komórka jajowa żyje tylko dobę od owulacji, wyłącznie wtedy może dojść do zapłodnienia.
Pęcherzyk Graafa - co się dzieje, gdy nie pęknie?
Może się jednak zdarzyć sytuacja, że w połowie cyklu miesiączkowego dojrzewający pęcherzyk Graafa nie pęknie, przez co nie uwolni komórki jajowej. Jeśli pęcherzyk Graafa nie pęka, nie dochodzi do owulacji - cykl jest bezowulacyjny.
Taki pęcherzyk Graafa wciąż rośnie, a swoją średnicę powiększa nawet do trzech-czterech centymetrów. Jest pęcherzykiem przetrwałym, który swoim wyglądem przypomina torbiel (i jest torbielą czynnościową). Zanika samoistnie po kilku cyklach, choć czasem potrzebne jest wsparcie - leczenie hormonalne.
Obecność pęcherzyka może wywołać pewne zaburzenia - nie występuje owulacja, dochodzi do przerostu błony śluzowej macicy, mogą się pojawić zaburzenia miesiączkowania. Nieprawidłowości nie mają charakteru cyklicznego, ale jeśli zdarzają się często, stają się przyczyną niepłodności.
Przeczytaj także:
