Badanie czystości pochwy - co to jest?
Badanie czystości pochwy, określane także terminem biocenoza pochwy, przeprowadza się, by zbadać stan bakteryjny flory pochwy. Właściwa flora pochwy powinna mieć głównie bakterie Lactobacillus acidophilus (tzw. pałeczki kwasu mlekowego). Utrzymują one pH na stałym poziomie - kwaśne środowisko pomaga wyeliminować różnego rodzaju patogeny chorobotwórcze. Wszelkie zaburzenia flory w organizmie przyczyniają się do powstania zakażeń i stanów zapalnych.
W badaniu biocenozy poddaje się zatem ocenie florę bakteryjną - czy zachodzi tam właściwa równowaga, czy nie namnożyła się zbyt duża ilość chorobotwórczych bakterii oraz grzybów i czy w pochwie nie ma śladów infekcji.
Co wpływa na prawidłową florę pochwy?
- zbyt częste zażywanie antybiotyków,
- nieodpowiednia dbałość o higienę osobistą (zarówno jej brak, jak i zbyt intensywna higiena),
- bogate życie seksualne - duża liczba partnerów,
- sytuacja w gospodarce hormonalnej (ciąża, menopauza, cykl płciowy).
Badanie czystości pochwy - jak wygląda badanie?
Badanie w dużym stopniu cytologię. Przeprowadza się je w gabinecie ginekologicznym i polega na pobraniu przez ginekologa wymazu z pochwy. Pobranie próbki do badania jest bezbolesne i trwa zaledwie kilka sekund. Do pobrania materiału (z tylnego sklepienia pochwy) lekarz używa cienkiego, podłużnego drucika zakończonego pętlą (zwanego ezą) lub jałowego gazika (zwanego tupferem). Próbka podlega następnie barwieniu metodą Grama. Dodatkowo ginekolog może zlecić przeprowadzanie testu zapachowego i pomiar pH.
Otrzymany wynik należy poprawnie zinterpretować - zgodnie z wybraną skalą oceny czystości pochwy, wśród których najbardziej popularna jest skala wg Kuczyńskiej, z podziałem na stopnie. Jest to pięciostopniowa skala, w której I stopień świadczy o prawidłowej równowadze bakteryjnej, II stopień mówi o występowaniu niewielkiej ilości bakterii patologicznych, III stopień informuje o zaburzeniach równowagi, pojawieniu się znaczącej ilości drobnoustrojów, zaś IV stopień alarmuje o zaistniałym stanie zapalnym.
Biocenoza pochwy - interpretacja wyników według różnych skali
Oprócz popularnej skali Kuczyńskiej, często stosowaną skalą jest skala według Amsela. Jeśli w przypadku pacjenta można zaobserwować trzy z czterech niżej wymienionych objawów to znak, że mamy do czynienia z infekcją.
- wydzielina z pochwy ma szaro-białawe zabarwienie,
- w obrazie mikroskopowym stwierdza się obecność tzw. komórek jeżowych ("clue cells"),
- odczyn pH pochwy wynosi więcej niż 4,5,
- występowanie nieprzyjemnego, rybiego zapachu z pochwy.
W celu oszacowania udziału bakterii stosuje się także dziesięciopunktowa skalę Nugenta. 0-4 pkt oznacza stan prawidłowy, zaś powyżej 6 punktów rozpoznaje się bakteryjną waginozę.
Trzecią skalą, stosowaną do oceny czystości pochwy, jest sześciostopniowa skala Jiroveca-Petera-Maleka, w której dwa pierwsze stopnie mówią o prawidłowym stanie, III stopień wskazuje na bakteryjne zapalenie, IV i V na rzeżączkowe zapalenie pochwy, zaś VI stopień na grzybicze zapalenie pochwy.
Badanie czystości pochwy przeciwskazania do wykonania
Zanim wybierzemy się na badanie, warto zapoznać się z kilkoma przeciwwskazaniami. Przed wykonaniem biocenozy należy zachować wstrzemięźliwość seksualną, zrezygnować z przyjmowania leków dopochwowo i z zabiegów higienicznych irygatorem. Nie powinniśmy poddawać się badaniu również w czasie przyjmowania antybiotyków i podczas okresu.
Biocenoza pochwy nie jest badaniem bezpłatnym, ale na szczęście nie jest również bardzo kosztowna. Opłata za takie badanie wynosi około 20-50 zł. Nie wymaga skierowania od lekarza.
Kiedy powinno się wykonać badanie czystości pochwy?
Wskazaniem do wykonania badania są niepokojące objawy występujące w okolicach intymnych. Wśród najczęściej pojawiających się u kobiet objawów wymienia się: upławy o specyficznym kolorze i zapachu, ból podczas stosunku, świąd i pieczenie okolic intymnych. Badanie powinno przeprowadzić się także w przypadku podejrzenia zapalenia dróg moczowych oraz kontrolnie - w celu sprawdzenia czy następuje poprawa w leczeniu.
Biocenozę powinny obowiązkowo wykonać kobiety w ciąży. Ma ono duże znaczenie dla pań spodziewających się potomka ze względu na zwiększone ryzyko zakażeń i infekcji, do których przyczyniają się zmiany hormonalne. Zgodnie z zaleceniami opieki okołoporodowej, wykonuje się je trzy razy w czasie ciąży - pierwszy raz do 10. tygodnia, drugi - między 15. a 20. tygodniem i trzeci - między 33. a 37 tygodniem.
Bagatelizowanie tego zalecenia może mieć poważne konsekwencje i wywołać np. przedwczesny poród lub przyczynić się do poronienia.
Warto pamiętać, by do mycia okolic intymnych używać najlepiej specjalnych preparatów oraz ciepłej wody, bez dodatku mydła - dzięki temu nie będziemy zaburzać naturalnego środowiska pochwy. Wybierajmy bieliznę oddychającą, z naturalnego materiału.
Przeczytaj także:
