Fosfataza zasadowa, znana również jako fosfataza alkaliczna (ALP), to jeden z enzymów ludzkiego organizmu. Ma on charakter nieswoisty tkankowo - występuje we wszystkich komórkach. Najwyższe wartości przyjmuje w wątrobie, jelitach i kościach. Enzym ten wydalany jest wraz z żółcią.
Fosfataza zasadowa jest obecna:
Oznaczenie fosfatazy zasadowej ma dużą wartość diagnostyczną, zwłaszcza w przypadku kości oraz wątroby i dróg żółciowych. Badanie fosfatazy zasadowej wykonuje się w przypadku:
Badanie ALP stosowane jest również w celu monitorowania leczenia choroby wątroby i kości oraz wpływu leków na pracę wątroby.
Normy fosfatazy zasadowej zależą od wieku i stanu pacjenta. Należy pamiętać, że fosfataza zasadowa może być fizjologicznie podwyższona u kobiet w ciąży i dzieci.
Normy fosfatazy zasadowej w badaniu biochemicznym u zdrowej osoby wynoszą:
Fosfatazę zasadową można oznaczyć podczas rutynowego badania krwi. Jej aktywność oceniania się na podstawie próbki krwi żylnej. Wynik badania zawsze należy analizować i interpretować w oparciu o normy podane przez laboratorium je wykonujące. Wynik fosfatazy alkalicznej (ALP) może mieścić się w normie, ale i wskazywać zarówno obniżony, jak i podwyższony poziom enzymu.
Warto wiedzieć, że fosfataza zasadowa w ciąży, zwłaszcza w 3. trymestrze jest fizjologicznie podwyższona, ponieważ łożysko produkuje duże ilości tego enzymu. Sytuacja wraca do normy do mniej więcej 3 tygodni po porodzie.
Trzeba pamiętać, że podwyższona fosfataza zasadowa jest typowa i naturalna u niemowląt oraz dzieci w okresie dojrzewania, co jest związane w intensywnym rośnięciem, szybkim wzrostem kości i wysoką aktywnością frakcji kostnej fosfatazy zasadowej. Największe stężenie ALP występuje w okresie intensywnego wzrostu organizmu.
Podwyższona fosfataza zasadowa może pojawić się nie tylko w ciąży czy w okresie dojrzewania. Wysoki poziom ALP we krwi może wskazywać na:
Fosfataza zasadowa obniżona może świadczyć o toczącym się w organizmie procesie chorobowym. Obniżona fosfataza zasadowa może wskazywać na: