Chrzciny - jak je zorganizować? Formalności, zwyczaje, prezenty [CHRZEST DZIECKA]

Chrzest to najważniejsze wydarzenie w życiu chrześcijanina. Uroczystość z nim związana jest okazją do rodzinnego spotkania i "przedstawienia" dziecka bliskim i krewnym. Dziecko zyskuje rodziców chrzestnych, ważnych w jego życiu ludzi.

W dniu chrztu zadbajmy, by emocje dorosłych nie zakłóciły spokoju dziecka. Warto na tę uroczystość spojrzeć także z punktu widzenia jej głównego bohatera. Uwaga wszystkich gości skupiona jest na nim - najpierw w czasie ceremonii kościelnej, a potem w domu lub w restauracji. Sesja zdjęciowa, życzenia, uściski, wędrówki z rąk do rąk, zapach obcych perfum, błyski fleszy, zdenerwowanie przejętych rodziców - to wszystko może porządnie zmęczyć, rozdrażnić, a nawet wystraszyć malca.

Dlatego zaplanujmy ten dzień tak, by maluszek czuł się bezpieczny i spokojny. Od czego zacząć przygotowania?

Wybierzcie termin chrztu

Polskie prawo kościelne pozwala chrzcić dzieci przez cały rok, nie wyłączając Wielkiego Postu czy Adwentu, jednak nim zaplanujecie dzień chrztu waszego maluszka, warto sprawdzić, jakie zwyczaje panują w waszej parafii. Być może chrzty odbywają się tu tylko raz w miesiącu - np. tylko w pierwszą niedzielę? Musicie także zastanowić się, jak chcielibyście przeżyć tę uroczystość - w bardziej kameralnym gronie czy w tłumie. Pamiętajcie, że największą popularnością wśród rodziców chcących ochrzcić dziecko cieszą się Święta Wielkanocne, Boże Narodzenie i Nowy Rok. Im więcej dzieci przystępujących do chrztu, tym bardziej wydłuża się czas ceremonii - a to może zmęczyć malca. Jeżeli chcecie uniknąć tłoku i wolicie, żeby ceremonia nie przeciągała się w nieskończoność, wybierzcie raczej mniej oblegane terminy - miesiące wakacyjne, wrzesień lub październik.

Niektóre parafie proponują też takie rozwiązanie: w jedną niedzielę miesiąca chrzci się dzieci podczas mszy świętej, w pozostałe niedziele chrzty są organizowane po mszy (wtedy łatwiej o bardziej familijną atmosferę uroczystości).

Planując termin, weźcie także pod uwagę wiek dziecka. Lepiej nie chrzcić niemowlęcia przed pierwszymi szczepieniami (około 6. tygodnia życia), zwłaszcza jeśli na chrzcinach będzie dużo gości, w tym także małe dzieci. Weź pod uwagę, że: dwu-trzymiesięczny maluch najpewniej prześpi całą ceremonię, a nawet (z przerwami na karmienie) uroczystość rodzinną - nie będzie zatem zmęczony. Starsze niemowlę jest odporniejsze fizycznie i lepiej radzi sobie z nadmiarem bodźców. Jednak już około roku dziecko jest na tyle ruchliwe i ciekawskie, że trudno mu będzie usiedzieć w miejscu przez całą mszę i wytrzymać na twoich rękach w czasie obrzędu.

Chrzest dziecka to niezwykle ważne wydarzenie w życiu całej rodzinyChrzest dziecka to niezwykle ważne wydarzenie w życiu całej rodziny iStockPhoto (zdjęcie ilustracyjne)

Formalności i zwyczaje związane ze chrzcinami dziecka

Gdy już zdecydujecie się, kiedy chcielibyście ochrzcić dziecko, wybierzcie się do kancelarii kościelnej. Tutaj musicie ustalić datę chrztu, dopełnić niezbędnych formalności i wnieść opłatę za chrzest - niektóre parafie ustalają dolną granicę kwoty, ale najczęściej trzeba zastosować się do zasady "co łaska". Radzimy wybrać parafię blisko miejsca zamieszkania, by później łatwo było uzyskać dokumenty potrzebne do innych sakramentów (komunia, ślub).

Podczas rozmowy w kancelarii wskażecie także rodziców chrzestnych. Matką i ojcem chrzestnym według prawa kościelnego może być:

  • - wierzący i praktykujący katolik,
  • - osoba, która otrzymała sakrament bierzmowania,
  • - osoba stanu wolnego lub żyjąca w związku sakramentalnym,
  • - osoba nie spokrewniona z dzieckiem w linii prostej (nie mogą to być: rodzice, dziadkowie, rodzeństwo dziecka),
  • - osoba dojrzała do tego, by podołać zadaniom rodzica chrzestnego - najlepiej (choć niekoniecznie) osoba pełnoletnia.

Przy wyborze warto jednak wziąć pod uwagę także względy praktyczne. Lepiej, by rodzice chrzestni mieszkali na tyle blisko (lub byli w tak częstym kontakcie w waszą rodziną), by móc czynnie uczestniczyć w życiu dziecka, a nie tylko pojawiać się z okazji chrztu, komunii i ślubu. Dobrze, by wybór padł na osoby z rodziny lub zaprzyjaźnione, do których macie zaufanie i bez obaw wyprawicie z nią malucha do kina czy na spacer.

Przed chrztem będziecie musieli przynieść do kancelarii parafialnej następujące dokumenty:

  • - akt urodzenia dziecka,
  • - akt ślubu kościelnego rodziców dziecka (uwaga: jeśli rodzice nie mają ślubu kościelnego, ale deklarują się jako osoby wierzące, prawo kościelne nie zabrania im ochrzcić dziecka),
  • - zaświadczenia z parafii rodziców chrzestnych, informujące o tym, że spełniają oni wymagania stawiane przez kościół kandydatom na rodziców chrzestnych,
  • - kartki potwierdzające odbycie spowiedzi przez rodziców i rodziców chrzestnych.

Zanim odbędzie się chrzest, możecie jeszcze wziąć udział w krótkim szkoleniu wyjaśniającym znaczenie tego sakramentu i związanych z nim symboli.

Ubranko na chrzest: tradycyjnie, najlepiej, aby było białeUbranko na chrzest: tradycyjnie, najlepiej, aby było białe iStockPhoto (zdjęcie ilustracyjne)

Strój zdobi człowieka

Pora zająć się sprawami przyziemnymi.

Wiele emocji budzi ubiór dziecka do chrztu . Tradycja nakazuje wybrać strój w jasnych barwach. Biel i jasne, pastelowe kolory kojarzą się ze światłością, czystością i radością. Taka jest tradycja, nie ma jednak żadnych przepisów zabraniających chrzcić dziecko w innych kolorach.

Jeśli jesteś osobą praktyczną i nie chcesz wydawać pieniędzy na eleganckie ubranko, które twoje dziecko założy tylko raz, skompletuj strój z ubranek, które znajdziesz w zwykłych sklepach z odzieżą dziecięcą. Dla chłopca możesz wybrać białą lub bladoniebieską koszulkę polo i do tego spodenki, na przykład ogrodniczki z białego dżinsu lub sztruksu. Dla dziewczynki nietrudno znaleźć ładną sukienkę, która będzie się później nadawała na wiele innych okazji. A może zdecydujesz się po prostu na biały kaftanik i śpiochy, a do przykrycia, w razie chłodu, na zwyczajny biały sweterek lub biały kocyk? Oczywiście strój powinien być ładny i schludny, taki, jaki przystoi przy ważnej uroczystości.

Tak czy inaczej, dostosuj ubiór maluszka do pory roku, zastanów się także, czy dziecku będzie w nim wygodnie (np. czy koronkowy kołnierzyk nie obciera delikatnej skóry maluszka). Z pewnością przyjemniej będzie patrzeć na zadowolonego i uśmiechniętego malucha w zwykłym body niż na spocone i wściekle rozdrażnione dziecię wystrojone w tiule, koronki i hafty.

Jadą goście, jadą

Przed ceremonią trzeba zastanowić się także, jak chcecie podjąć zaproszonych gości. Jest kilka wariantów do wyboru.

Polska gościnność przewiduje na tę okoliczność wystawny obiad. Ale od tradycji można trochę odejść i zaproponować gościom np. bufet zimnych przekąsek lub słodki poczęstunek. Wyraźnym plusem uroczystości domowej jest to, że wszystko masz tu na miejscu - przewijak, łóżeczko, ubranka na zmianę. Maluszek czuje się w znajomym miejscu bezpiecznie, no i w domu łatwiej stworzyć prawdziwie rodzinną atmosferę. Jeśli planujesz świętować w domu, koniecznie poproś kogoś o pomoc! Musisz mieć czas, by zajmować się dzieckiem.

Wariant z przyjęciem w restauracji ma ogromną zaletę: gotowaniem, szykowaniem stołu i sprzątaniem zajmie się ktoś inny. Jeśli planujesz wyprawić chrzciny w lokalu, zamów miejsce przynajmniej dwa miesiące wcześniej. Przy wyborze miejsca kieruj się nie tylko ceną i menu, ale także tym, czy będzie gdzie przewinąć, nakarmić lub ułożyć maluszka do snu.

Jeśli macie małe mieszkanie, a nie stać was na przyjęcie w restauracji, warto dowiedzieć się, czy krótkiego rodzinnego spotkania nie można urządzić np. w przyparafialnej salce katechetycznej. Możecie wtedy poczęstować tam gości kawą, herbatą i ciastem.

Bohater dnia

W dniu chrztu będzie sporo zamieszania, ale zadbajcie o to, by w pierwszej kolejności zaspokojone zostały potrzeby dziecka.

Musi być nakarmione, napojone i przewinięte. Do kościoła zabierz ze sobą to, co zazwyczaj bierzesz, gdy wyruszasz na dłuższy spacer: pieluszkę jednorazową, wilgotne chusteczki, maść ochronną, body na zmianę (zapasowe rajstopki lub śpioszki), jakieś ulubione, nie za głośne grzechotki. Jeśli jesteś butelkową mamą, weź czystą butelkę, wodę i mleko, a także coś do picia.

Pamiętaj, że naprawdę nic się nie stanie, jeśli w czasie mszy wyjdziesz do zakrystii, by nakarmić lub przewinąć maluszka. Sama ubierz się tak, by strój nie utrudniał ci karmienia piersią.

W czasie uroczystości z uśmiechem, ale stanowczo uniemożliwiaj gościom zbyt wylewne dowody czułości wobec maluszka.

A gdy przyjdzie czas na świętowanie w rodzinnym gronie, zapewnij dziecku spokojny sen z dala od gwaru rozmów i wybuchów śmiechu.

Chrzest dziecka najczęściej ma miejsce w pierwszym roku życia maluchaChrzest dziecka najczęściej ma miejsce w pierwszym roku życia malucha iStockPhoto (zdjęcie ilustracyjne)

Ceremonia chrztu krok po kroku

Obrzęd chrztu, jeśli odbywa się przed mszą lub po niej, trwa około 30 minut, jeśli jest włączony w mszę - niewiele ponad godzinę.

Jako rodzice staniecie przed ołtarzem, a za wami rodzice chrzestni. Dziecko trzyma zazwyczaj matka. Rodzice i rodzice chrzestni składają publiczne wyznanie wiary i zobowiązują się do wychowywania ochrzczonego dziecka w wierze katolickiej. Ceremonia chrztu składa się z kilku symbolicznych gestów i obrzędów: naznaczenie czoła dziecka znakiem krzyża, trzykrotne polanie główki wodą, namaszczenie krzyżem świętym, nałożenie białej szaty (przywilej matki chrzestnej), zapalenie świecy od płonącego paschału (zadanie ojca chrzestnego).

Mamy często martwią się, że zimna woda święcona lana na główkę dziecka może je wystraszyć, a nawet przeziębić. Nie ma się o co martwić - ilość wody jest naprawdę symboliczna, a główka dziecka natychmiast osuszana przez kapłana udzielającego chrztu. Większość dzieci przyjmuje ten moment z całkowitym spokojem.

Chrzest to nie tylko tradycja rodzinna czy obrzęd nadania imienia. Nieświadomemu jeszcze dziecku udziela się sakramentu w oparciu o waszą wiarę - wiarę rodziców, której drogą macie je prowadzić. Takie zobowiązanie możecie złożyć tylko, jeśli pozostaje w zgodzie z waszym sumieniem - presja rodziny czy jakiekolwiek inne pobudki nie wynikające z waszych przekonań religijnych nie powinny zaważyć na decyzji o chrzcie dziecka.

Tego nie traktuj poważnie! Przesądy związane z chrztem

Jeśli lubisz się śmiać, przeczytaj zebrane tu przesądy na temat chrztu, a potem natychmiast o nich zapomnij - nie warto zaśmiecać sobie nimi głowy!

Matka chrzestna nie może być w ciąży, gdyż nienarodzone dziecko odbierze zdrowie maluchowi podawanemu do chrztu (lub odwrotnie).

Rodzice chrzestni nie mogą być małżeństwem.

Pierwszym dzieckiem chrzestnym panny może być tylko chłopiec, a kawalera - tylko dziewczynka, w przeciwnym razie nie doczekają się własnego potomstwa.

Do becika należy włożyć pieniążek, by zapewnić maluchowi dobrobyt.

Chrzestny ojciec musi zapalać świecę koniecznie prawą ręką, inaczej dziecko podawane do chrztu będzie leworęczne.

Świeca zapalana od paschału nie może zgasnąć! - to wróży krótkie życie dziecka.

Zobacz wideo

Kwestia prezentu na chrzest

Rodzice chrzestni powinni ustalić między sobą, kto kupuje medalik lub krzyżyk, kto ryngraf lub obrazek (np. ikonę) o charakterze religijnym. To oni także są zobowiązani do zakupu specjalnej białej świecy (ojciec) i białej szatki (matka). W wielu rodzinach zakup ubioru do chrztu pozostawia się np. matce chrzestnej, jest to jednak tylko indywidualny zwyczaj i warto spytać o to rodziców dziecka.

A co mogą podarować ochrzczonemu maluszkowi pozostali goście? Wybór najlepiej skonsultować z rodzicami dziecka, żeby nie mnożyć podobnych podarunków. Chrzest to okazja do ofiarowania prezentu pamiątkowego, który będzie przypominał o tym dniu, np. oryginalnej ramki na zdjęcie z chrztu, srebrnej łyżeczki z wygrawerowanym imieniem dziecka i datą chrztu, książki religijnej, którą maluch już niedługo będzie mógł przeglądać razem z rodzicami lub chrzestnymi (np. ilustrowana Biblia dla dzieci). A może dziecku potrzebne jest coś praktycznego - fotelik do karmienia , leżaczek lub mata edukacyjna ? Niektórym gościom wygodniej jest podarować po prostu pieniądze, które rodzice spożytkują wedle uznania lub zafundować maluchowi profesjonalną sesję zdjęciową. Jeśli do prezentu dołączamy pamiątkową kartę z życzeniami, napiszmy je sami, od serca, zamiast korzystać ze sztampowych, pompatycznych i dość lakonicznych gotowych tekstów. Podyskutuj na Forum: Chrzcicie swoje dzieci? Co Wami kieruje: wiara, tradycja, presja rodzinna i społeczna? Podzielcie się Czy nieślubne dziecko ma prawo do chrztu? Chcę ochrzcić adoptowane dziecko. Ksiądz żąda danych osobowych rodziców biologicznych dziecka. Ma prawo? Czy dziecko ochrzczone w szpitalu trzeba potem dodatkowo chrzcić w kościele? Prezent na chrzest od rodziców chrzestnych: jakim budżetem powinnam dysponować?

Więcej o:
Copyright © Agora SA