Polskie dzieci na tle innych krajów: szybciej tyją, lepiej się uczą i są mniej szczęśliwe [RAPORT UNICEF]

Nasze dzieci są mniej zadowolone z życia niż ich rówieśnicy z innych krajów. Dobrze wypadamy w edukacji, ale mamy kiepskie warunki mieszkaniowe, zanieczyszczone środowisko i coraz większy problem otyłości wśród nieletnich. Zajmujemy 21. miejsce w rankingu warunków i jakości życia dzieci w 29 krajach rozwiniętych. Czego brakuje?

Gorzej niż w naszym kraju żyje się dzieciom m.in. na Litwie, Łotwie i w Rumunii (ostatnie trzy miejsca rankingu), a także w Stanach Zjednoczonych. Najnowszy raport organizacji UNICEF dotyczący jakości i warunków życia dzieci obejmuje 29 krajów rozwiniętych, a Polska zajmuje 21. pozycję. Najlepiej żyje się dzieciom w Holandii, w pierwszej dziesiątce rankingu znalazły się też wszystkie kraje skandynawskie poza Danią, która otwiera druga dziesiątkę. Z raportu wynika, że jakość życia dzieci nie jest zależna od wartości PKB na jednego mieszkańca: Republika Czeska znajduje się w zestawieniu wyżej niż Austria, Słowenia wyżej niż Kanada, a Polska wyprzedza Stany Zjednoczone i Włochy. Jeśli chodzi o warunki życia polskich dzieci, kilka wniosków jest bardzo optymistycznych, kilka może zatrważać. Co zmieniło się na lepsze, a nad czym musimy popracować?

1/5 polskich dzieci nie jest szczęśliwa

W ramach badania poproszono 11-, 13- i 15-latki o ocenę swojej satysfakcji z życia. Mniej szczęśliwe od Polaków są tylko dzieci w Rumunii - wskaźnik satysfakcji w tych dwóch krajach wynosi poniżej 80 proc. Na pierwszym miejscu znalazła się ponownie Holandia - tam tylko 5 proc. dzieci nie zadeklarowało wysokiego zadowolenia z życia. Te wyniki pozwalają przyjrzeć się temu, jak ważne w życiu dzieci jest znaczenie bliskich relacji z ludźmi. Dzieci poproszono ocenę łatwości rozmowy z matką i ojcem - 86,6 proc. Polaków ocenia pozytywnie relację z matką, a 72,6 proc. mówi o dobrym porozumieniu z ojcem. Tylko 51 proc. polskich dzieci uważa, że ich rówieśnicy z klasy są sympatyczni i pomocni - w tej kategorii najwyżej oceniają swoich kolegów Szwedzi (82 proc.).

We wszystkich trzech kategoriach najsłabiej wypadły Kanada, Francja i Stany Zjednoczone. Ciekawe jest też to, że w każdym kraju dzieci uznały, że rozmowa z ojcami jest trudniejsza niż z matkami - średnia różnica to ok. 16 punktów procentowych. Najlepiej wypadła Islandia z mniej niż 10 proc. różnicy.

Czego potrzeba dzieciom?

UNICEF, oceniając jakość i warunki życia dzieci, opracował listę ich potrzeb i na jej podstawie określił wskaźnik ich niezaspokojenia w poszczególnych krajach. W tym rankingu Polska znajduje się na dole listy, przed Portugalią, Łotwą, Węgrami i Rumunią. Ranking określa procent dzieci, które nie mają dostępu do dwóch lub więcej z poniższych 14. pozycji (w Polsce liczba tych dzieci przekracza 20 proc.):

1. Trzy posiłki dziennie

2. Przynajmniej jeden posiłek dziennie zawierający mięso, drób lub rybę (lub ich wegetariański odpowiednik)

3. Świeże owoce i warzywa codziennie

4. Książki odpowiednie dla wieku dziecka i poziomu jego wiedzy (wyłączając podręczniki)

5. Sprzęt do zabaw na powietrzu (rower, rolki, itp.)

6. Regularne rekreacyjne zajęcia dodatkowe (pływanie, gra na instrumencie, członkostwo w organizacjach młodzieżowych, itp.)

7. Gry edukacyjne (przynajmniej jedna na dziecko, w tym zabawki edukacyjne, klocki, gry planszowe, gry komputerowe, itp.)

8. Środki finansowe na uczestniczenie w wycieczkach szkolnych i innych wydarzeniach

9. Spokojne miejsce do odrabiania prac domowych, z odpowiednią przestrzenią i oświetleniem

10. Dostęp do internetu

11. Nowe ubrania - kilka sztuk (tj. nie wszystkie ubrania pochodzą ze sklepów z używaną odzieżą)

12. Dwie pary należycie dobranego obuwia (w tym przynajmniej jedna para tzw. obuwia na każdą pogodę)

13. Możliwość, od czasu do czasu, zapraszania przyjaciół do domu w celu zabawy i wspólnego spożywania posiłków

14. Możliwość świętowania specjalnych okazji takich jak urodziny, imieniny czy święta religijne.

Mniej palą, bardziej tyją

W Polsce ciągu ostatnich dziesięciu lat obniżył się poziom niskiej zamożności rodzin deklarowany przez dzieci, spadła umieralność niemowląt, a nasze dzieci uzyskują lepsze wyniki w testach w zakresie czytania, matematyki i nauk przyrodniczych. Jesteśmy na drugim miejscu rankingu, jeśli chodzi o kontynuację nauki przez dzieci w wieku 15-19 lat, ale radość mąci 25. miejsce w dostępności miejsc w przedszkolach. Sukcesy edukacyjne Polski w raporcie przyćmiła też informacja o wynikach badań przeprowadzonych przez prof. dr hab. Danutę Waloszek z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Podczas swojego wystąpienia na konferencji prasowej zorganizowanej przez UNICEF, prof. Waloszek poinformowała, że satysfakcja dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym z pobytu w placówce edukacyjnej systematycznie się obniża: w roku szkolnym 2005/2006 tylko 1 dziecko z 10 oceniało, że nie lubi swojego przedszkola. W badaniach z 2009/2010 roku niezadowloenie wyrażało już co drugie dziecko.

Pozytywnie wypada za to ocena stylu życia polskiej młodzieży: mniej młodych ludzi pali papierosy, pije alkohol i sięga po narkotyki. Z drugiej strony w najszybszym tempie ze wszystkich krajów Europy przybywa u nas dzieci z nadwagą - teraz ten odsetek wynosi już prawie 17 proc. - Daleko nam jeszcze do Stanów Zjednoczonych, gdzie blisko 30% dzieci ma nadwagę, ale też do Holandii, gdzie problemy z wagą ma tylko około 8% dzieci - mówi Marek Krupiński, Dyrektor Generalny UNICEF Polska i dodaje, komentując wyniki raportu: - Szczęśliwe dzieciństwo można mieć tylko raz. Jeżeli zaniedbamy ten okres życia, to dziecko nie otrzyma drugiej szansy nie, ale - jak wielokrotnie powtarzamy - my zapłacimy za to cenę, bo to my w przyszłości będziemy do tych dzieci pukać.

Pełna treść raportu "Warunki i jakość życia dzieci w krajach rozwiniętych" dostępna jest tutaj .

Więcej o:
Copyright © Agora SA