Afty u dzieci

Afty to bolesne owrzodzenia lub nadżerki śluzówki jamy ustnej. Afty pojawiają się z różnych przyczyn, ale ich leczenie jest podobne.

Afty to stosunkowo niewielkie (średnica do 1 cm) i płytkie, ale bolesne zmiany w jamie ustnej. Czasem są tak kłopotliwe, że utrudniają mówienie i przełykanie. Gdzie dokładnie się pojawiają? Afty na języku, afty na podniebieniu, po wewnętrznej stronie policzków i warg – 10-30 proc. z nas przynajmniej raz miała do czynienia z tym problemem. Afty pojawiają się najczęściej u nastolatków i dwudziestolatków.

Afty u dzieci i dorosłych – przyczyny

Afty u dzieci mogą się pojawić pod wpływem różnych czynników. Jednym z nich jest zła higiena jamy ustnej, więc sprawdźmy, czy nasz maluch prawidłowo i odpowiednio często czyści zęby. Problem może też spowodować źle dobrany aparat ortodontyczny, uszkadzający śluzówkę. Jeśli więc dziecko skarży się na niewygodny aparat, wybierzmy się do stomatologa lub protetyka.

Trzeba też sprawdzić, czy powodem pojawiania się aft nie są stany zapalne zębów i przyzębia. Koniecznie trzeba więc wybrać się na kontrolę u dentysty! Jednak wtedy, gdy afty nie są zagojone, lepiej nie wykonywać zabiegów dentystycznych, żeby dodatkowo nie podrażniać i nie uszkadzać błony śluzowej jamy ustnej.

Afty mogą powstać również po oparzeniu lub po innym mechanicznym uszkodzeniu – sprawdźmy chociażby, czy winowajcą nie jest zbyt twarda szczoteczka do zębów. U niektórych dzieci i dorosłych afty pojawiają się po prostu po zjedzeniu czegoś kwaśnego, mogą też być reakcją na składnik pasty do zębów.

Jeśli afty powracają albo nie chcą się goić, sprawdźmy, czy przyczyną nie jest niedobór witamin (zwłaszcza A, B i C). Problemem może być też niski poziom żelaza lub kwasu foliowego.

Afty – celiakia i pasożyty

Afty mogą być też wywołane przez zakażenia wirusowe lub bakteryjne, a także zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Ich pojawienie może być też symptomem innych chorób – m.in. alergii pokarmowych, przewlekłych schorzeń jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, przewlekłe wrzodziejące zapalenie jelit), celiakii, a także zaburzeń hormonalnych. Zdarza się, że afty pojawiają się przy zakażeniu pasożytami – wtedy towarzyszy im również obrzęk błony śluzowej.

Czynnikiem sprzyjającym pojawieniu się aft jest obniżona odporność organizmu, a także stres. Afty pojawiają się łatwiej, jeśli dziecko lub dorosły są odwodnieni lub biorą leki ograniczające wydzielanie śliny.

Afty – różne rodzaje

Afty mogą być zróżnicowane, nie wszystkie zmiany są małe. Nawracające przewlekłe afty, czyli aftozy, wiąże się z czynnikami genetycznymi. Aftozy dotyczą 10 proc. populacji.

  • Afty małe – płytkie nadżerki o średnicy do 1 cm; goją się w ciągu 7-10 dni, nie pozostawiają blizn; najbardziej typowa zmiana określana jako afty.
  • Afty Suttona – spore owrzodzenia o średnicy 1-2 cm; czasem towarzyszą im bóle stawy i mięśni; afty Suttona goją się w ciągu kilku tygodni; są bolesne i często ponownie się pojawiają.
  • Afty opryszczkopodobne – pojawiają się bardzo licznie, są bardzo bolesne; ich gojenie trwa 2-3 tygodnie.

Afty – leczenie domowe i na receptę

Afty zwykle znikają same po kilku dniach, najwyżej 7-10. Proces gojenia się aft można wspomóc domowym leczeniem. Pomóc może odkażanie ranek wodą utlenioną, roztworem nadmanganianu potasu, sody oczyszczonej, proszku do pieczenia lub zwykłej soli – roztworów używa się do płukana ust. Leczenie wspomagają także domowe płukanki z szałwii, rumianku, liści maliny lub z wody różanej (przepłukujemy usta dwa, trzy razy dziennie). W aptece dostaniemy różne preparaty bez recepty, które przyspieszą i ułatwią gojenie, a także ograniczą stan zapalny i zmniejszą ból wywoływany przez afty.

Zadbajmy też o dobrą dietę, uwzględniającą witaminy, żelazo i kwas foliowy. Jeśli przyczyną aft są konkretne produkty spożywcze, lepiej zrezygnować z ich jedzenia.

W trudnych przypadkach stosuje się leczenie miejscowe sterydami, substancjami przeciwhistaminowymi i immunokorektorami, a także zabiegi z wykorzystaniem lasera.

Afty nawracające

Afty przewlekłe nawracające, czyli aftozy, wymagają konsultacji z lekarzem, bo mogą być symptomem innych chorób. Ustalenie przyczyny powstawania aft nie będzie łatwe. Jako badanie diagnostyczne stosuje się czasem badanie morfologii krwi, badanie poziomu żelaza. Jednak o tym, jaka diagnostyka będzie potrzebna, zdecyduje dopiero lekarz po dokładnym wywiadzie i ocenie innych objawów. Może np. wtedy skierować nas na kolejną wizytę do gastroenterologa, dermatologa, hematologa lub alergologa.

Wizyty u lekarza wymaga też pojawienie się aft połączonych z gorączką lub bardzo silnym bólem. 

To także może cię zainteresować:

Powiedz "Aaaaa". Ból gardła u dziecka - diagnoza, leczenie

Choroby brudnych rąk

Więcej o:
Copyright © Agora SA