Planowanie ciąży - krok po kroku

Zaczynasz myśleć o dziecku? Chcesz dobrze przygotować się do ciąży? Oto odpowiedzi na pytania, które często zadają sobie pary pragnące mieć dziecko.

Kiedy jest najlepszy czas na dziecko?

Ciąży lepiej nie odkładać w nieskończoność. Dwudziestolatka, która nie stosuje antykoncepcji, ma w każdym cyklu 20-25 proc. szans na zajście w ciążę. Trzydziestolatka - 10-15 proc. Ale już po 35. roku życia kobieca płodność zaczyna gwałtownie spadać.

Planowanie ciąży: czy powinnam iść do lekarza?

Warto zacząć od wizyty u ginekologa i zrobienia cytologii . Ginekolog wypyta cię o wszystko, co może wpływać na twoją płodność. Powie ci też, na co ewentualnie powinnaś się jeszcze zaszczepić i jakie badania powinnaś wykonać przed zajściem w ciążę. Upewnij się, czy od razu po odstawieniu antykoncepcji możecie starać się o dziecko, czy też musisz odczekać kilka miesięcy (jest to wskazane w przypadku niektórych preparatów hormonalnych).

Następnie trzeba udać się do dentysty. Ważne, by przed ciążą wyleczyć wszystkie zęby - problemy stomatologiczne mogą być przyczyną komplikacji w ciąży, a nawet - przedwczesnego porodu.

Powinnaś też odbyć wizytę u swojego lekarza rodzinnego. Poproś go o zmierzenie ciśnienia i skierowanie na podstawowe badania krwi i moczu. Ponadto, jeśli masz jakieś specyficzne problemy zdrowotne (np. cukrzycę lub nadciśnienie), skonsultuj się ze swoim lekarzem prowadzącym. Zapytaj go, jak przygotować się do ciąży i jak powinno wyglądać twoje leczenie, gdy zajdziesz w ciążę. Jeśli bierzesz na stałe jakieś leki, upewnij się, czy można je przyjmować w ciąży, a jeśli nie - czy można je zmienić na inne, mniej szkodliwe dla dziecka.

Przed ciążą: czy robić jakieś badania?

Planując ciążę, zrób sobie komplet badań ogólnych: grupę krwi i czynnik Rh, morfologię, badanie moczu, odczyn Wassermana i badanie w kierunku HIV. Poza tym trzeba jeszcze zbadać poziom przeciwciał różyczki, żółtaczki zakaźnej typu B (zwane badaniem Hbs), toksoplazmozy i cytomegalii, oraz wykonać wspomnianą już cytologię.

Porada eksperta: Usunąć mięśniaki i nadżerki przed ciążą?

Czy przed ciążą powinnam się na coś zaszczepić?

Jeśli badanie na różyczkę wykazało, że nie masz odporności na tę chorobę, konieczne będzie szczepienie przeciwko wirusowi różyczki. Po tym szczepieniu trzeba odczekać jeszcze trzy miesiące, zanim podejmiecie starania o zajście w ciążę.

Jeśli z badania Hbs wynika, że musisz zaszczepić się przeciw żółtaczce zakaźnej typu B (wirusowemu zapaleniu wątroby typu B), zajmij się tym jak najszybciej. Aby uzyskać pełną odporność, trzeba przyjąć co najmniej dwie, a najlepiej trzy dawki szczepionki w określonych odstępach czasu. Po każdej dawce powinno się odczekać co najmniej miesiąc z planowanym zajściem w ciążę.

Czy brać jakieś witaminy, które pomogą zajść w ciążę?

Zdrowo odżywiająca się kobieta nie potrzebuje żadnych witamin poza kwasem foliowym. To bardzo ważne, by brać go jeszcze przed zajściem w ciążę - kwas foliowy zapobiega rzadkim, lecz bardzo poważnym wadom układu nerwowego - tzw. wadom cewy nerwowej (np. rozszczepowi kręgosłupa). Zalecana dawka to 400 mikrogramów (0,4 mg) dziennie. Jeśli w twojej rodzinie występowały takie wady, zaleca się dawkę 4 mg na dobę.

Porada eksperta: Co pomaga zajść w ciażę?

Czy niedowaga (lub nadwaga) może utrudnić zajście w ciążę?

Nadwaga może utrudniać zajście w ciążę, niedowaga natomiast może być przyczyną powikłań położniczych. Oblicz swoje BMI (kalkulatory BMI bez trudu znajdziesz w internecie). Jeśli twoja waga znacznie odbiega od normy, skonsultuj się z dietetyczką, która przygotuje dla ciebie rozłożony na odpowiednio długi czas plan dochodzenia do normalnej wagi. Nie stosuj jednak drastycznych diet, które mogą cię zanadto wyczerpać.

Na co powinien zwrócić uwagę mój partner?

Twój partner również powinien zrobić podstawowe badania ogólne - grupę krwi i czynnik Rh, morfologię, badanie moczu, odczyn Wassermana i badanie w kierunku HIV. Warto też, by wystrzegał się teraz tego wszystkiego, co może obniżyć jakość jego nasienia. Wskazane jest rzucenie palenia i ograniczenia picia alkoholu. Nadmiar alkoholu obniża popęd seksualny, a codzienne picie alkoholu prowadzi do obniżenia jakości nasienia. Również palenie papierosów (podobnie jak stosowanie innych używek, np. marihuany) zmniejsza liczbę plemników w nasieniu i obniża ich jakość. Co ciekawe, bardzo intensywne uprawianie sportu również nie jest wskazane. Forsowne treningi mogą prowadzić do przegrzania organizmu. Tymczasem przegrzane jądra gorzej funkcjonują. Dlatego lepiej też zrezygnować z sauny, długich gorących kąpieli, noszenia obcisłej bielizny i używania bardzo obcisłych spodenek do jazdy na rowerze.

Dni płodne: dlaczego warto obserwować cykle?

W trakcie cyklu miesiączkowego twoja płodność zmienia się. Pierwszy dzień miesiączki to początek cyklu. W pierwszej połowie cyklu w jajnikach dojrzewa i pęka jeden z pęcherzyków zawierających jajeczko. Moment pęknięcia pęcherzyka i uwolnienia komórki jajowej nazywamy owulacją (jajeczkowaniem). By doszło do zapłodnienia, plemnik musi spotkać się z jajeczkiem. Problem w tym, że komórka jajowa może być zapłodniona tylko przez kilkanaście godzin (maksymalnie - 24 h) od owulacji. Plemniki są bardziej żywotne - mogą czekać na jajeczko w drogach rodnych kobiety nawet 6 dni. Najlepiej, by zawczasu oczekiwały na dojrzewające jajeczko.

Jak obserwować cykl i liczyć dni płodne

Jeśli znasz naturalne metody planowania rodziny, dysponujesz już odpowiednią wiedzą. Jeśli nie, po odstawieniu środków antykoncepcyjnych zaznaczaj sobie w kalendarzu pierwszy dzień okresu - czyli początek cyklu. W ten sposób zorientujesz się, jak długie są twoje cykle.

Po zakończeniu miesiączki obserwuj też śluz (wydzielinę pochwową). Początkowo jest on gęsty i biały; potem stopniowo zmienia się, jest go więcej, staje się przezroczysty i rozciągliwy (daje się rozciągać między palcami). Taki właśnie rodzaj śluzu pomaga plemnikom w "dopłynięciu" do komórki jajowej. Właśnie wtedy masz największą szansę na zajście w ciążę.

Dokładniejsze wskazówki, jak wyznaczać dni płodne na podstawie obserwacji śluzu (i innych objawów) znajdziesz w książkach cytowanych na końcu tego artykułu lub np. na forum "Dla starających się" oraz w artykule "Kalendarz dni płodnych a metody obserwacji cyklu" na www.edziecko.pl.

Przygotowaliśmy też kalkulator dni płodnych , który pomoże ci wyznaczyć dni, w których prawdopodobieństwo zajścia w ciążę będzie największe.

Jak często powinniśmy uprawiać seks? Czy są pozycje, które ułatwiają zajście w ciążę?

Starajcie się uprawiać seks co 2-3 dni, a gdy zauważysz śluz płodny - codziennie. Zajściu w ciążę sprzyjają pozycje, w których dochodzi do wytrysku nasienia w pochwie. Po seksie poleż jeszcze przez 15 minut - to zwiększy szansę na to, by nasienie dostało się do szyjki macicy.

Co jeszcze możemy zrobić, planując ciążę

Postarajcie się znaleźć czas na wypoczynek, odpowiednią ilość snu, wspólne rozrywki.

Jeśli między wami nie układa się najlepiej, pojawienie się dziecka nie uleczy waszego związku. Bardziej prawdopodobne, że ujawni jego słabe strony i nasili konflikty między wami. Dlatego jeśli marzycie o dziecku, zadbajcie także o swój związek. Spędzajcie razem czas i słuchajcie siebie nawzajem. Uczcie się otwarcie mówić o swoich potrzebach, szanować swoją odmienność, harmonijnie dzielić między siebie obowiązki domowe.

Spróbujcie prowadzić zdrowszy tryb życia. Dobrze się odżywiajcie, unikajcie jedzenia śmieciowego. W waszym jadłospisie nie powinno zabraknąć ryb, warzyw, owoców oraz pełnoziarnistego pieczywa. Rzućcie palenie, odstawcie wszelkie używki. Pomocy w rzuceniu palenia można szukać w Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym (tel. 0 801 108 108) oraz na stronie Fundacji Promocji Zdrowia (www.jakrzucicpalenie.pl).

Zadbajcie o to, by dwa-trzy razy w tygodniu znaleźć czas na jakąś sprawiającą wam przyjemność aktywność fizyczną. Kobietom planującym zajście w ciążę szczególnie polecane jest pływanie - zapewnia harmonijny rozwój całego ciała, poprawia sprawność organizmu i przemianę materii, wzmacnia mięśnie. Z badań wynika, że ćwiczenia o umiarkowanym natężeniu mogą zwiększyć szanse na zajście w ciążę.

No i jeszcze jedno - nie koncentrujcie się nadmiernie na staraniach o zajście w ciążę. Uprawianie seksu na siłę, pod dyktando kalendarza płodności, może odebrać wszelką przyjemność z seksu i zamienić go w kolejny nieznośny obowiązek, a to z kolei może być zabójcze dla waszej więzi.

Konsultacja Katarzyna Oleś, położna

Przygotowujące ten artykuł, korzystałam z książki dr Piotr Pierzyński, "Zajść w ciążę. Przewodnik dla par planujących powiększenie rodziny i już starających się o ciążę", wyd. CMR, Białystok 2011 oraz z książki Heidi Murkoff, Sharon Mazel, "W oczekiwaniu na ciążę. Wspaniały poradnik dla wszystkich, którzy pragną zostać rodzicami", wyd. Rebis, Poznań 2010. Podyskutuj na Forum: 5 miesięcy przed planowaną ciąża - jak się przygotować? Na co szczepić? Lekarze wyśmiali moje pytania o przygotowania do ciąży i wzięli za hipochondryczkę 3 poronienia - co zrobić, żeby tym razem się udało? Dieta? Witaminy? 31 lat, pierwsze dziecko w planach. Boje się, bo w rodzinie było dziecko niepełnosprawne

Więcej o:
Copyright © Agora SA