Co uczula w mleku? To nie tylko białko

Mleko jest istotnym składnikiem dziecięcej diety, źródłem wapnia i witaminy D. Jednak coraz częściej zdarza się, że dzieci mają nietolerancję lub nawet alergię na składniki mleka. Jak je rozpoznać i co je tak naprawdę wywołuje? Wyjaśniamy.

Mleko — co ma w sobie?

W mleku znajdziemy wiele witamin i minerałów, które odpowiadają, za prawidłowe funkcjonowanie organizmu. W jego skład wchodzą m.in.: tłuszcz, laktoza, magnez, białko, potas, a także witaminy D, K, E, A oraz te z grupy B. Mleko jest również produktem o bardzo dużej wartości odżywczej. Podczas jedzenia, człowiek powinien dostarczać organizmowi około 60 składników mineralnych. Wszystkie potrzebne do prawidłowego funkcjonowania znajdują się właśnie w mleku.

Kaloryczność mleka zależy od zawartości tłuszczu. Najtłustszym będzie mleko bawole i owcze, następne w kolejności są zaś mleko krowie i kozie. Najmniejszą zawartość tłuszczu ma mleko produkowane przez kobietę podczas laktacji. Najbardziej podobnym do kobiecego mlekiem jest zaś mleko kozie, ponieważ tworzy delikatniejszy skrzep kazeinowy w żołądku niż mleko krowie. W sprzedaży dostępne są mieszanki modyfikowane na bazie mleka koziego, które dzięki swojemu składowi, zalecane są już od pierwszych dni życia.

Po czym poznać nietolerancję na mleko?

Pod potocznie nazywaną nietolerancją na mleko, kryje się nietolerancja laktozy - upośledzenie tolerancji na laktozę, czyli cukier zawarty w mleku. Sądzi się, że jest to schorzenie o podłożu genetycznym. Jeżeli dana osoba cierpi na nietolerancję laktozy, po spożyciu produktu zawierającego ten składnik dokuczają jej różnego rodzaju dolegliwości.

Nietolerancja na laktozę może skutkować:

  • wzdęciami, zaparciami, mdłościami, biegunkami, uczuciem pełności, bólami brzucha
  • zmianami na skórze, bólami mięśniowo-stawowymi
  • migrenami
  • chronicznym zmęczeniem

Jak wykryć nietolerancję?

Istnieje kilka badań, dzięki którym bada się czy dana osoba cierpi na nietolerancję laktozy. Pierwszym jest wodorowy test oddechowy polegający na pomiarze stężenia wodoru w wydychanym powietrzu. W wyniku nietolerancji cukier zawarty w mleku fermentuje w jelicie grubym, ponieważ nie jest odpowiednio trawiony. Skutkuje to wydzielaniem się wodoru.

Kolejnym badaniem jest pomiar glukozy po obciążeniu laktozą. Polega ono na wypiciu przez pacjenta roztworu z laktozą oraz późniejszym pobieraniu krwi w ostępach dwóch godzin.

Ostatnim sposobem są testy z krwi, które dokładnie wykażą zarówno nietolerancje, jak i alergie. Ta ostatnia metoda jest obecnie w zasadzie jedynym ze sposobów na wykrycie nietolerancji, który stosuje się u małych dzieci.

Kiedy dziecko jest za małe, by zbadać występowanie nietolerancji pokarmowych testami z krwi, zaleca się stosowanie metody prób i błędów. Polega ona na podawaniu dziecku mleka lub innego produktu, który może wywołać alergię w małych ilościach i obserwowaniu reakcji organizmu. Najlepiej robić to rano, aby mieć cały dzień na obserwację i ewentualną interwencję.

Czy to już uczulenie na mleko?

Alergia na mleko dotyczy białek zawartych w mleku. Jeżeli osoba uczulona spożywa pokarm zawierający mleko, pojawia się odpowiedź ze strony układu odpornościowego. Na daną substancję uczulającą, np. kazeinę, która znajduje się w mleku, organizm reaguje wytworzeniem stanu zapalnego. Głównymi objawami będzie w takim wypadku pokrzywka, a także swędzenie i zmiany sugerujące atopowe zapalenie skóry. Inne nietypowe alergiczne reakcje organizmu na mleko to np. kaszel, katar, kichanie oraz nawracające stany zapalne gardła. Mogą pojawić się także zaburzenia ze strony układu moczowego, zapalenia spojówek, bóle mięśniowe i stawowe, a także problemy ze snem. 

Przyczyną alergii na mleko jest kazeina, która stanowi 80 proc. białek mleka. Jednakże może ona wystąpić również na skutek kontaktu z innymi białkami, takimi jak:

  • laktoglobuliny - osoby uczulone na to białko mogą spożywać mleko kozie i jego przetwory;
  • glikoproteiny - jest to białko występujące w mleku, maśle i śmietanie;
  • laktoalbuminy - białko obecne w mleku świeżym;
  • beta-laktoglobuliny - białko, które poza mlekiem występuje w wołowinie i cielęcinie.

Potrzebna jest dokładna diagnostyka, aby określić, z powodu którego białka występuje reakcja alergiczna. Alergie mogą być uwarunkowane genetyczne. Oznacza to, że alergia może występować u dziecka, jeżeli jedno z rodziców jest uczulone na mleko. W przypadku dzieci, alergie na mleko najczęściej można zaobserwować u niemowląt lub dzieci do lat 3. Dziecięcy układ pokarmowy jest mniej rozwinięty, dlatego jest tak narażony na występowanie reakcji alergicznych. Dlatego też u dorosłych i młodzieży występują one rzadziej. Istotne jest, że obróbka termiczna nie wpływa na wystąpienie reakcji alergicznej czy nietolerancji. Jeżeli jednak mamy do czynienia z silną alergią, lepiej wyeliminować mleko z diety. Należy wtedy – po konsultacjach z pediatrą i alergologiem - zastąpić wszystkie produkty, które posiadają białko mleka krowiego, białkami pochodzenia roślinnego (jeśli oczywiście dziecko nie ma alergii również na nie).

Copyright © Agora SA