Trzy trymestry, różne potrzeby!

Ciąża to wyjątkowy okres w życiu kobiety, w którym bardzo wiele rewolucyjnych wręcz zmian i procesów dokonuje się w relatywnie krótkim czasie. Główne wyzwania każdego trymestru są inne. By im sprostać, przyszła mama powinna zwrócić uwagę na dostarczanie swojemu organizmowi witamin, minerałów i składników odżywczych dopasowanych do specyficznych potrzeb na konkretnym etapie ciąży.

1. trymestr

Choć ciąża może nie być nawet jeszcze widoczna, zachodzące w ciele kobiety zmiany dają jej o sobie znać wieloma, nie zawsze przyjemnymi objawami: macica powiększa się, często pojawiają się mdłości i zmęczenie. Pierwsze 13 tygodni ciąży to też fundamentalny etap życia dziecka - dochodzi do formowania się wszystkich jego narządów, które później będą rosnąć i rozwijać się.

W tym okresie priorytetem jest przyjmowanie kwasu foliowego. Zmniejsza on ryzyko wystąpienia u dziecka wad cewy nerwowej. Najważniejsze procesy dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego dziecka zachodzą bardzo wcześnie, bo pomiędzy 21. a 28. dniem od zapłodnienia, dlatego przyjmowanie kwasu foliowego dobrze jest rozpocząć jeszcze przed planowaną ciążą [1].

Dla poprawy samopoczucia przyszłej mamy w pierwszych miesiącach ciąży kluczową sprawą może być złagodzenie dokuczliwych mdłości. Tradycyjne metody, jak picie naparu z imbiru, mięty, lucerny czy majeranku, w indywidualnych przypadkach mogą być bardzo pomocne, choć ich skuteczność nie została potwierdzona w badaniach. Jeśli przyczyna mdłości tkwi w burzliwych zmianach w gospodarce hormonalnej kobiety, to złagodzić je może wzbogacenie diety w potrawy dostarczające duże ilości witaminy B6 (pełne ziarna zbóż, kiełki pszenicy, ryby, chude mięso, banany, zielony groszek, brokuły, kukurydza, ziemniaki, arbuzy) lub przyjmowanie jej w formie preparatów witaminowych. Dodatkowo witamina B6 pomoże pokonać zmęczenie, poprawi funkcjonowanie układu nerwowego i wzmocni odporność.

2. trymestr

Dla wielu kobiet to najprzyjemniejszy okres ciąży. Początkowe dolegliwości zazwyczaj ustępują, poprawia się nastrój, brzuch zaokrągla się, ale nie na tyle, by stanowić obciążenie. Przyszłe mamy odczuwają napływ energii i pierwsze ruchy dziecka. Maluch w tym okresie intensywnie się rozwija.

W trosce o zdrowie mamy i prawidłowy rozwój dziecka w 2. trymestrze ciąży warto zadbać o odpowiednią dawkę witamin z grupy B: B6 i B12 są ważne dla układu nerwowego, a także odpornościowego; B1 wspomaga prawidłowe funkcjonowanie serca mamy. Odpowiednia ilość witamin z grupy B pomaga zapobiegać anemii w trakcie ciąży.

3. trymestr

To ostatni etap ciąży. Organizm kobiety przygotowuje się na ogromny wysiłek związany z porodem i karmieniem. Układ oddechowy dziecka dojrzewa do zaczerpnięcia, już wkrótce, pierwszego haustu powietrza. Maluch intensywnie rośnie i tyje. W brzuchu robi się coraz ciaśniej - dziecku pozostaje bardzo mało miejsca do ćwiczenia ruchów, a mama z trudem może zaczerpnąć oddechu. Wiele kobiet skarży się też na bóle kręgosłupa.

W trakcie całej ciąży organizm przyszłej mamy potrzebuje więcej żelaza. Jest to związane z wielkimi zmianami, jakie zachodzą w tym okresie w jej układzie krwiotwórczym. Największy wzrost zapotrzebowania na żelazo przypada w 3. trymestrze ciąży. Nawet odpowiednio skomponowana dieta może nie wystarczyć, gdyż żelazo zawarte w warzywach, polecanych ciężarnym jako jego bogate źródło, jest bardzo słabo przyswajalne. Przyjmowanie specjalnych preparatów zapobiega anemii i poprawia kondycję kobiet skarżących się na uczucie zmęczenia.

Kwas foliowy - absolutnie konieczny w 1. trymestrze ciąży, jest polecany również w kolejnych miesiącach, gdyż przyczynia się do wzrostu tkanek matczynych, podnosi odporność na stres, poprawia pamięć i koncentrację przyszłej mamy.

O czym jeszcze pamiętać przez całą ciążę?

Kwasy tłuszczowe DHA - zapewniają prawidłowy rozwój wzroku i dobre funkcjonowanie mózgu dziecka. Są też ważne dla zdrowia mamy.

Witamina D3 - jej niedobór może wpłynąć u dziecka na większą podatność na infekcje, pogorszyć funkcjonowanie mięśni oraz wytrzymałość kości i zębów.

Jod - odpowiada za utrzymanie prawidłowych funkcji poznawczych, zdrową skórę i produkcję hormonów tarczycy.

Magnez - jest konieczny do zachowania równowagi elektrolitowej w organizmie. Jego brak odbija się na funkcjonowaniu układu nerwowego, mięśni (także serca), zdrowiu kości i zębów. Niedobór często objawia się bolesnymi skurczami i uczuciem zmęczenia.

[1] Wytyczne postępowania kobiet ciężarnych i karmiących piersią zawarte w: Standardy Medyczne. Suplementacja diety pod redakcją prof. dr hab. n. med. Anny Dobrzańskiej, lek. Łukasza Obryckiego, prof. dr. hab. n. med. Piotra Sochy, Warszawa 2015;

Copyright © Agora SA