Integracja sensoryczna i zaburzenia integracji sensorycznej - objawy i leczenie

Zaburzenia sensoryczne utrudniają prawidłowy rozwój i codzienne funkcjonowanie, gdyż odbiór i interpretacja bodźców sensorycznych nie odbywa się właściwie. Zaburzenia takie dotykają dzieci w różnym wieku (nawet niemowląt), a także dorosłych. Jakie są objawy zaburzeń integracji sensorycznej?

Integracja sensoryczna - co to jest?

Integracja sensoryczna to proces polegający na tym, by we właściwy sposób do mózgu docierały informacje płynące z różnych zmysłów: wzroku, słuchu, węchu, dotyku oraz równowagi. Jest to bardzo ważny proces, zapewniający prawidłowy odbiór i interpretację bodźców zmysłowych. Dzięki temu człowiek potrafi skoordynować swoje ruchy, opanować nowe dyscypliny sportowe, a podczas przebywania w głośnych warunkach umie się skoncentrować m.in. na pisaniu czy czytaniu. Dzięki integracji sensorycznej człowiek potrafi zareagować odpowiednio do sytuacji.

Sensoryka i zaburzenia sensoryczne u dzieci

Zaburzenia sensoryczne polegają na tym, że proces rozwoju integracji sensorycznej nie ma prawidłowego przebiegu. Konsekwencjami tego są różnorodne problemy w rozwoju dziecka, jego zachowaniu i funkcjonowaniu. Do powstawania zaburzeń sensorycznych mogą się przyczyniać wady i uszkodzenia narządów zmysłów. Dotyczą one często osób, które cierpią na problemy ze słuchem (niedosłuch) lub poważne wady wzroku.

Zobacz jakie są najczęstsze zaburzenia uczenia: 

Zobacz wideo

Zaburzenia integracji sensorycznej - objawy

Wśród oznak zaburzeń integracji sensorycznej wymienia się:

1. Zbyt duża wrażliwość na bodźce sensoryczne

Przypadek, w którym dziecko jest nadwrażliwe na dotyk, ruch, bodźce wzrokowe albo słuchowe. Odbiera i interpretuje je w zbyt intensywny sposób, przez co może czuć się przytłoczone. Takie uczucie mogą wywoływać zarówno dźwięki, jak i kolory, zapachy, albo dotyk. W jaki sposób zachowuje się nadwrażliwe na bodźce dziecko? Jeśli chodzi o komfort dotyku, może się skarżyć na zbyt dopasowane ubrania, cierpieć z powodu uwierającej metki czy zbyt grubych szwów w ubraniach. Może unikać zabaw z innymi dziećmi, unikając kontaktu fizycznego i np. popychania czy przepychania, albo unikać czynności higienicznych, takich jak czesanie czy mycie głowy. Może także nie chcieć używać różnych mas plastycznych czy kleju. Ze względu na nadwrażliwość dźwiękową takie dziecko nie będzie się dobrze czuło w hałasie.

2.Zbyt mała wrażliwość na bodźce sensoryczne

Przeciwieństwem zbyt dużej wrażliwości jest zbyt mała intensywność reakcji na bodźce zmysłowe. Takie zaburzenie powoduje, że dziecko szuka dodatkowych wrażeń i zachowuje się w głośny sposób:  uderza w coś, wali, skacze, przewraca siebie lub innych. W przypadku takich dzieci dobrze sprawdza się huśtanie, kręcenie na karuzeli i silne przytulanie.

3.Za wysoki lub za niski poziom aktywności ruchowej

Maluch może być zbyt mocno pobudzony, za bardzo ruchliwy albo przeciwnie -  powolny i flegmatyczny.

4.Kłopoty z koordynacją ruchową

Dzieci z takimi zaburzeniami mają zazwyczaj trudności z wykonywaniem czynności manualnych – zarówno z lepieniem z plasteliny, czy z używaniem innych akcesoriów, a także w codziennym życiu - np. z zapinaniem suwaka lub guzików.

5.Opóźniony rozwój mowy

Kłopoty z mówieniem polegają na tym, że dzieci, które powinny już mówić pierwsze słowa czy konstruować zdania, a nie są w stanie tego robić.

6.Problemy z koncentracją

Trudności ze skupieniem uwagi i organizacją mogą być uciążliwe dla dzieci i rodziców. Objawiają się w trudnościach z wykonywaniem wielu czynności, które wymagają koncentracji; często nie są w stanie dokończyć jakiejś czynności. Poza tym mogą mieć problem z utrzymaniem porządku.

7.Trudne zachowanie

Dzieci z zaburzeniami sensorycznymi często uznaje się za niegrzeczne, ponieważ są  wybuchowe i impulsywne. Nie reagują na polecenia rodziców i opiekunów - uciekają, krzyczą i zachowują się agresywnie. Trudno je uspokoić, ponieważ mają problem z opanowaniem swoich emocji. Nie lubią też bliskości fizycznej.

Zaburzenia integracji sensorycznej – jak wygląda leczenie?

Trudności związane ze wszystkimi zaburzeniami integracji sensorycznej bezpośrednio wpływają na codzienne funkcjonowanie. Ze względu na to, że powodują utrudnienia i wywołują dyskomfort, najlepiej jest jak najszybciej rozpocząć leczenie i udzielić dziecku fachowej pomocy. W takich przypadkach sprawdza się skorzystanie z terapii integracji sensorycznej. Jest ona dedykowana dzieciom w każdym wieku – zarówno w wieku przedszkolnym, jak i wczesnoszkolnym. Terapeuci pomagają również niemowlakom z zaburzeniami związanymi z jedzeniem.

Terapia zaburzeń integracji sensorycznej ma wspierać układ nerwowy poprzez zapewnienie dziecku odpowiedniej ilości bodźców za pośrednictwem edukacyjnej zabawy. Do tego używa się takich akcesoriów, jak: huśtawka, hamak, różne piłki, deskorolkę czy masy plastyczne.

Więcej o:
Copyright © Agora SA