Mleko modyfikowane. Sprawdzamy skład

Aby mleko krowie stało się odpowiednim pokarmem dla małego człowieka, musi przejść skomplikowany proces modyfikacji. Wyjaśniamy, jakie składniki kryją się w mleku modyfikowanym.

Mleko matki to cud natury. Czynniki wzrostu, hormony, przeciwciała, żywe komórki krwi, ponad 80 enzymów - to tylko niektóre jego składniki, których nie da się sztucznie wyprodukować. Ale nie każdy maluch może być karmiony mlekiem mamy i wtedy powinien dostać mleko modyfikowane. Producenci mieszanek robią wszystko, by jak najbardziej upodobnić je do pokarmu kobiecego. By to osiągnąć, znacznie modyfikują skład mleka krowiego - bo to ono stanowi bazę do produkcji - zmieniając ilościowe i jakościowe proporcje wszystkich najważniejszych składników. Oto, które z nich i jak są modyfikowane:

Składniki mleka modyfikowanego:

Białko

Mleko krowie jest idealnym pokarmem, ale tylko dla cieląt. Zawarte w nim ogromne stężenie wapnia i białka (specyficznego gatunkowo) pomaga bowiem nowo narodzonym cielętom w krótkim czasie zbudować masywny kościec i szybko stanąć na nogi. Taka masa i tempo wzrostu nie są jednak potrzebne małemu człowiekowi. Dlatego w procesie modyfikacji mleka krowiego producenci mieszanek dla niemowląt zmniejszają ilość białka, a także zmieniają jego rodzaj. Co to znaczy w praktyce? Przede wszystkim w trakcie modyfikacji usuwa się znaczną część ciężkostrawnej kazeiny, a zwiększa ilość lekkostrawnych białek serwatkowych.

Składniki mineralne i witaminy

Wzorując się na idealnie zbilansowanym mleku matki, producenci mieszanek regulują stężenie wapnia, aby uzyskać właściwy stosunek tego pierwiastka do fosforu (wapnia musi być dwa razy więcej). Zachwianie tych proporcji zaburzyłoby proces wchłaniania wapnia i mineralizację zębów oraz kości dziecka. Zmianie muszą też ulec zbyt duże stężenia sodu, potasu i chloru - ich nadmiar obciążyłby nerki małego człowieka. Dlatego w sztucznej mieszance początkowej (tzw. jedynce) znacznie obniża się stężenie tych czterech pierwiastków, dodaje się natomiast pierwiastki, które są nieobecne w mleku krowim: selen (naturalny przeciwutleniacz) i cynk (wspomagający odporność), a także zwiększa się dawkę potrzebnych niemowlęciu witamin: A, E, C, D, K.

Żelazo i jod

Mleko krowie różni się od ludzkiego także tym, że zawiera mniejszą ilość żelaza potrzebnego między innymi do prawidłowego przebiegu procesów krwiotwórczych u niemowlęcia. Aby zapobiec niedokrwistości u malucha karmionego sztucznie, producenci wzbogacają więc mieszanki mleczne w żelazo. W mleku modyfikowanym musi być go znacznie więcej niż w pokarmie kobiecym, bo żelazo z mieszanki jest słabiej przyswajane niż to z pokarmu mamy. Podobnie postępuje się z jodem, który jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy u dziecka - zwiększa się jego stężenie, żeby organizm niemowlęcia karmionego sztucznie miał szansę pozyskać tyle samo jodu, ile otrzymuje maluch ssący pierś mamy.

Węglowodany

To przede wszystkim laktoza, której w mleku krowim jest znacznie mniej niż w pokarmie kobiecym, dlatego też w procesie modyfikacji zwiększa się jej stężenie niemal dwukrotnie. Laktoza między innymi dostarcza dziecku energii, obniża pH jelit, poprawia wchłanianie cynku, wapnia i magnezu. Inne węglowodany obecne w mleku matki, którymi w ostatnich latach często wzbogaca się mieszanki dla niemowląt, to oligosacharydy, czyli prebiotyki. Zapewniają one rozwój prawidłowej flory bakteryjnej w jelitach. Są pożywieniem dla korzystnych bakterii probiotycznych, chroniących organizm przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.

Tłuszcze

Według dyrektywy ue wszystkie mieszanki muszą zawierać odpowiednie proporcje kwasów tłuszczowych: ponad 40 proc. Nasyconych, 40 proc. Jednonienasyconych i ponad 10 proc. Wielonienasyconych. W mieszankach zamienia się więc część tłuszczu mlecznego na tłuszcze roślinne, które są źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Szczególnie cenny dodatek, wzorowany na mleku mamy, to długołańcuchowe wielonienasycone kwasy tłuszczowe LCPUFA, czyli kwas arachidonowy oraz dokozaheksaenowy (DHA), znany też pod nazwą Omega-3. Są one budulcem wszystkich komórek, zwłaszcza mózgu i siatkówki oka, warunkują prawidłowy rozwój wzroku, układu nerwowego i odpornościowego. W mieszance mlecznej uzyskuje się je poprzez dodatek olejów z ryb morskich i z jaj.

Inne dodatki

By mieszanka przypominała pokarm naturalny, dodaje się do niej także między innymi nukleotydy, cholesterol, taurynę, cholinę i l-karnitynę. Te składniki są ważne dla intensywnie rozwijającego się organizmu dziecka. Nukleotydy biorą udział w produkcji przeciwciał i aktywizują komórki walczące z drobnoustrojami. Tauryna wspomaga rozwój mózgu i pracę układu nerwowego oraz prawidłowe funkcjonowanie mięśni. L-karnityna odpowiada za transport kwasów tłuszczowych i niektórych witamin. Cholina korzystnie wpływa na układ nerwowy. Cholesterolu organizm dziecka potrzebuje m.in. do budowy mózgu. Do niektórych mieszanek dodaje się również bakterie probiotyczne, które nie występują w mleku matki. Te aktywne kultury żywych bakterii bardzo korzystnie wpływają na przewód pokarmowy, a przy okazji stymulują funkcję układu odpornościowego.

Mniej białka w mleku modyfikowanym, mniejsze ryzyko nadwagi

Obecnie dąży się do tego, aby w sztucznym mleku obniżać zawartość białka. Wyższe spożycie białka nadmiernie stymuluje hormon wzrostu oraz insulinę i insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF-1), co z kolei potęguje namnażanie się komórek magazynujących tłuszcz.

Badania dowiodły, że niemowlęta karmione sztucznie częściej wyrastają na otyłych dorosłych i że ma to wyraźny związek z nadmiarem białka.

Skład pod kontrolą Unii Europejskiej

Wszystkie obecne na rynku rodzaje mleka modyfikowanego są dobrze zbilansowanym, bezpiecznym pokarmem dla niemowląt. Ich skład podlega ścisłej kontroli, musi spełniać normy określone przez rozporządzenia Unii Europejskiej. Dlatego zawartość wszystkich mieszanek jest podobna, choć producenci mogą wzbogacić je dodatkowo o cenne składniki lub opatentować własną kompozycję szczególnie korzystnych związków (np. oligosacharydów lub kwasów tłuszczowych).

Zmiany dotyczące wszystkich mieszanek dla niemowląt (zagwarantowane dyrektywami ue):

Zmiana proporcji kazeiny i białek serwatkowych (na korzyść tych drugich).

Częściowa wymiana tłuszczów mlecznych na roślinne.

Zwiększenie stężenia laktozy, żelaza, jodu i niektórych witamin.

Obniżenie stężenia wapnia, potasu, sodu i chloru.

Dodanie selenu, cynku, nukleotydów i niektórych witamin.

Modyfikacje dotyczące tylko wybranych mieszanek:

Dodawanie kwasów LCPUFA, a spośród nich kwasów Omega-3.

Częściowa hydroliza białek mleka krowiego (mleko HA dla dzieci z ryzykiem alergii).

Znaczna hydroliza białek mleka krowiego (hydrolizaty białkowe dla dzieci ze stwierdzoną alergią pokarmową na białko mleka krowiego).

Dodawanie prebiotyków lub probiotyków (mleko dla dzieci cierpiących na kolki, zaparcia) i innych korzystnych dla rozwoju dziecka związków biochemicznych.

Obniżanie lub usuwanie laktozy (mleko specjalistyczne dla dzieci z nietolerancją laktozy).

Dodawanie mączki z ziaren chleba świętojańskiego, skrobi ziemniaczanej lub ryżowej (mleko AR dla dzieci często ulewających).

Zagęszczanie mleka modyfikowanego kleikiem ryżowym lub kukurydzianym (mleko "na dobry sen").

Aplikacja Moje Dziecko z eDziecko.pl dla rodziców niemowląt. Pobierz za darmo

Więcej o:
Copyright © Agora SA