Alergie u dzieci - czemu zmniejszają odporność?

Małe dzieci mają małą odporność, te z alergią jeszcze mniejszą.

Ostatnio sporo mówi się o tym, jaką rolę w zapewnieniu skutecznej ochrony przed drobnoustrojami odgrywa układ pokarmowy, a konkretnie jelita.

Czy rzeczywiście, jak twierdzi reklama, odporność "pochodzi z brzucha"?

Układ immunologiczny (odpornościowy) to skomplikowany system. Jest odpowiedzialny za obronę organizmu przed zarazkami i obcymi substancjami. Liczne komórki i przeciwciała biorące udział w reakcjach immunologicznych są rozmieszczone w całym organizmie: krwi, skórze, błonach śluzowych, narządach wewnętrznych. Największe skupiska tkanki limfatycznej znajdują się w jelitach (a dokładnie w ich ścianie). Dlatego obecność prawidłowej flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym oraz odpowiednia dieta odgrywają dużą rolę w powstawaniu odporności.

Naprawdę to, co dziecko je, ma tak duże znaczenie?

Tak. Dieta ma duży wpływ na rozwój odporności u dzieci. Dlatego tak ważne jest, aby niemowlęta w pierwszych miesiącach życia były karmione piersią. Mleko kobiece zawiera optymalną kompozycję składników odżywczych oraz liczne przeciwciała i substancje cytoprotekcyjne (krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, poliaminy), które w naturalny sposób chronią niemowlęta przed infekcjami.

Jeśli karmienie piersią nie jest możliwe, najlepiej podawać mleko modyfikowane wzbogacone w prebiotyki i probiotyki. Substancje te przywracają stabilność i ochronną rolę bariery jelitowej, stanowią konkurencję dla bakterii patogennych przewodu pokarmowego, zapobiegają infekcjom jelitowym, likwidują zaburzenia składu flory bakteryjnej i pobudzają układ immunologiczny.

U dzieci starszych dieta powinna być zróżnicowana i urozmaicona, musi zawierać odpowiednią ilość białek, owoców i warzyw (dobrym źródłem naturalnych probiotyków są zwłaszcza warzywa kiszone). Taka zrównoważona, zgodna z piramidą dobrego żywienia dieta również odgrywa istotną rolę ochronną.

Dieta dzieci z alergią, szczególnie na białka mleka krowiego, od początku jest uboższa. One też zwykle częściej chorują. Czy alergia wpływa na tempo nabywania odporności przez niemowlęta i małe dzieci?

Alergia powstaje w wyniku nieprawidłowej reakcji układu immunologicznego. Najprościej mówiąc, u dzieci uczulonych układ ten jest nadwrażliwy na różne zwykłe substancje występujące w otoczeniu. Reakcje te zależą głównie od czynników genetycznych. Po prostu skłonność do uczuleń dziedziczona jest po rodzicach lub dziadkach.

Ważny jest też wpływ środowiska - postęp cywilizacyjny, zanieczyszczenie i degradacja środowiska naturalnego, zmiany klimatyczne, jedzenie zanieczyszczonej żywności. Alergicy na to wszystko, podobnie jak na drobnoustroje, reagują w sposób nadwrażliwy, dlatego częściej łapią

rozmaite infekcje. Z kolei częste, nawracające zakażenia wirusowe i bakteryjne zaostrzają przebieg chorób atopowych oraz wtórnie osłabiają organizm i prowadzą do osłabienia układu immunologicznego. Wzmacnianie odporności małych alergików jest więc szczególnie ważne.

Czy malec, który pije mleko, ale jest uczulony na mięso, pewne owoce lub warzywa, jest w lepszej sytuacji od tego ze skazą białkową?

Nie. Niezależnie od przyczyny alergia zaburza działanie układu odpornościowego. Dopiero eliminacja uczulających pokarmów hamuje reakcje alergiczne i poprawia pracę przewodu pokarmowego.

Jeśli w miejsce substancji uczulających wprowadzimy do diety dziecka odpowiednie zamienniki (np. zamiast cytrusów, na które malec jest uczulony, czarną porzeczkę, która ma równie bogaty skład, w tym ważną dla ukła-du odpornościowego witaminę C), zapewnimy mu prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny.

Co jeszcze można zrobić, by zapewnić małemu alergikowi lepszą ochronę?

Układ immunologiczny należy wzmacniać wielokierunkowo. Ważna jest dobrze skomponowana dieta, a także podawanie pobudzających odporność prebiotyków i probiotyków. Należy unikać przegrzewania i nadmiernego ochładzania malucha.

Należy także omijać duże skupiska ludzkie, bo są one źródłem różnych niebezpiecznych zarazków.

Nie zapominajmy też o szkodliwym działaniu dymu papierosowego oraz innych chemicznych i toksycznych zanieczyszczeń powietrza - w domu alergika powinien obowiązywać całkowity zakaz palenia (także dla gości) oraz stosowania silnie drażniących preparatów czyszczących.

Na pewno warto od czasu do czasu wyjeżdżać z dzieckiem w bardziej czyste rejony (np. do uzdrowisk) oraz stopniowo hartować malca.

Pomocne mogą być również naturalne preparaty roślinne i ziołowe, które stymulują układ odpornościowy.

W uzasadnionych przypadkach można zastosować szczepionki, które przyspieszą dojrzewanie systemu immunologicznego.

Pediatrzy uspokajają rodziców, że ich często chorujące w pierwszych dwóch latach życia dziecko wcale nie musi być chorowite w przyszłości. Jak długo trwa nabywanie odporności i jak to przebiega?

Układ immunologiczny w pierwszych latach życia jest niesprawny, dlatego różne drobnoustroje atakują maluchy kilka razy w roku. Na szczęście dzieci uczą się stopniowo skutecznej walki z obcymi zarazkami. Nabierają odporności w sposób naturalny poprzez fizjologiczne dojrzewanie układu odpornościowego oraz poprzez kontakt z rozmaitymi bakteriami i wirusami. Pełną dojrzałość układ odpornościowy dziecka, nie tylko tego z alergią, osiąga dopiero około 12. roku życia.

Więcej o:
Copyright © Agora SA