Katar u niemowlaka - walcz z nim skutecznie

Niemowlęta na ogół fatalnie znoszą katar. Kilkutygodniowe czy nawet kilkumiesięczne maleństwo nie jest w stanie oczyścić sobie zatkanego noska. Nie potrafi przecież wydmuchać wydzieliny, a oddychanie przez usta jest dość męczące. Nic więc dziwnego, że pierwszym objawem kataru u niemowląt najczęściej jest rozdrażnienie. Maluch nie może spać, co chwila popłakuje, złości się. Nie działa na niego nawet niezawodny dotychczas środek uspokajający - pierś mamy. Dziecko rzuca się na nią łapczywie, ale po chwili przerywa jedzenie. Oddychanie ustami nie da się przecież pogodzić ze ssaniem.

Kiedy wezwać lekarza

Katar jest na ogół objawem zwykłego przeziębienia (infekcji wirusowej), ale może też być sygnałem bardziej niebezpiecznego zakażenia bakteryjnego. Zakatarzonego noworodka zawsze powinien obejrzeć pediatra. W przypadku choroby kilkumiesięcznego niemowlęcia należy się porozumieć z lekarzem, kiedy wydzielina z nosa zmieni charakter - z przeźroczystej zrobi się zielonkawa - bo może to oznaczać, że doszło do zakażenia bakteryjnego, a tego nie wolno lekceważyć. Powikłaniem kataru u niemowląt i małych dzieci może być bowiem bolesne i niebezpieczne zapalenie ucha. Jeśli zauważysz, że maluch często się łapie za ucho, trze je, niespokojnie ssie pierś, bardzo płacze, jak najszybciej idź z nim do lekarza. Tak samo wtedy, gdy katarowi towarzyszy gorączka, biegunka czy wymioty.

Jeżeli katar trwa bardzo długo lub często nawraca, możliwe, że jest po prostu objawem alergii. Porozmawiaj o tym z waszym pediatrą.

Jak pielęgnować chorego malca

Nim minie katar, możesz sama ułatwić dziecku życie. Oto kilka sprawdzonych rad:

Układaj dziecko w łóżeczku tak, by jego główka była wyżej. Nie kładź go jednak na poduszce, bo mogłoby się udusić. Najlepiej połóż książki pod nogi łóżeczka albo jasiek lub zwinięty koc pod materac.

Kładź malucha na brzuchu, kiedy nie śpi. Wydzielina z nosa będzie wypływać sama.

Nawilżaj powietrze w pokoju. Jeśli nie masz nawilżacza, połóż po prostu na kaloryferze mokry ręcznik lub rozwieś w pokoju pranie.

Oczyszczaj maluchowi nosek przed karmieniem i porą spania. Do każdej dziurki wpuść jedną-dwie krople soli fizjologicznej, a kiedy wydzielina się rozrzedzi, ostrożnie usuń ją specjalną gruszką (nie wsuwaj jej do nosa, tylko przytknij kolejno do każdej dziurki, drugą zatykając palcem) albo aspiratorem Frida (pisaliśmy o nim w numerze październikowym). Uwaga! Dla niemowląt nadają się wyłącznie gruszki z szeroką, plastikową końcówką.

Zapuszczaj do nosa kropelki homeopatyczne lub roztwór wody morskiej w sprayu. Oba preparaty można kupić w aptece bez recepty.

Skórę pod nosem smaruj maścią majerankową. Uważaj jednak, by maść nie dostała się do wnętrza noska.

Jeśli zatkany nosek wciąż maluchowi dokucza, porozum się z lekarzem. Być może zaleci on podawanie kropli do nosa dla niemowląt (są one słabsze niż te dla dorosłych, a buteleczka wyposażona jest w specjalną szeroką końcówkę i praktyczny dozownik). Pamiętaj jednak, że krople to ostateczność, bo choć na jakiś czas przynoszą dziecku ulgę, podrażniają delikatną śluzówkę nosa. Dlatego nie wolno stosować ich dłużej niż przez trzy dni (a w tym czasie ograniczyć się do newralgicznych momentów przed karmieniem i ułożeniem do snu).

Czym poić dziecko

Jeśli mimo twoich zabiegów maluch nadal ma kłopoty ze ssaniem, odciągaj mleko i podawaj mu je łyżeczką (koniecznie ją przedtem wyparz). W ten sam sposób możesz oczywiście dawać dziecku również mleko modyfikowane .I nie martw się brakiem apetytu twojego chorutka. Najbardziej potrzebuje teraz picia. Jeśli karmisz piersią, ma je w twoim mleku. Jeśli karmisz butelką, dawaj mu dodatkowo przegotowaną i przestudzoną wodę źródlaną. Starszym niemowlętom można też zaproponować przeznaczone dla nich soki i herbatki, najlepiej wzbogacone witaminą C. Jeśli jednak maluch do tej pory ich nie pił, nie eksperymentuj. Osłabiony chorobą organizm dziecka mógłby na nie zareagować alergicznie.

Czy katarowi można zapobiec?

Katar jest dość przykrą dolegliwością, dlatego warto chronić przed nim niemowlę. Jest to o tyle trudne, że przenosi się on drogą kropelkową i jest bardzo zaraźliwy.

Unikaj kontaktu z osobami zarażonymi. Zwłaszcza jesienią nie zabieraj malucha na zakupy do supermarketu czy do apteki. Jeśli to możliwe, nie woź go zatłoczonym autobusem bądź tramwajem. Lepiej nie odprowadzaj z nim starszego dziecka do przedszkola (to wyjątkowy rozsadnik zarazków).

Kiedy musisz wybrać się z niemowlęciem do przychodni na szczepienie, a nie ma tam wyraźnie wydzielonej części dla dzieci zdrowych, umów się na wizytę w piątek po południu (większość zakatarzonych osób decyduje się wtedy przeczekać chorobę w domu), a nie np. w poniedziałek rano (wszyscy, którym się nie udało wykaraskać z kataru w weekend, zjawiają się wtedy w przychodni).

Jeśli sama złapiesz katar, w żadnym wypadku nie odstawiaj dziecka od piersi. Przeciwciała zawarte w twoim mleku są mu teraz szczególnie potrzebne. Dzięki nim prawdopodobnie wcale się od ciebie nie zarazi.

Jednak zanim weźmiesz maluszka, umyj ręce, bo zarazki przenoszą się także przed dotyk. Dobrze jest też założyć maskę na twarz, żeby stworzyć barierę dla zarazków - najprościej kupić w aptece maseczkę chirurgiczną z fizeliny.

Jeśli jednak dziecko zachoruje, nie przejmuj się tak bardzo. Katar, choćby najbardziej przykry, na ogół trwa nie dłużej niż tydzień. Jeżeli maluch nie ma gorączki, nie ma powodu, by rezygnować ze spacerów. Chłodne powietrze obkurcza naczynia krwionośne w nosku i na dworze dziecku będzie łatwiej oddychać.

Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi pediatrów:

Zapalenie oskrzeli, zapalenie gardła, zapalenie płuc - infekcja czy alergia?

Katar u niemowlaka może mieć związek z ząbkowaniem?

Katar i alergia - kiedy się łączą?

Czy przeziębione niemowlę można kąpać?

Katar może być objawem refluksu?

Katar alergiczny u dziecka przez cały rok. Jak się go pozbyć?

Dziecko często choruje - jak sobie radzić?

Kichanie w nocy - czy to alergia?