Szczęśliwe dziecko? Tych dobrych nawyków mogą nauczyć rodzice

Chcesz, żeby twoje dziecko umiało żyć w szczęściu i harmonii? Spróbuj je tego nauczyć.

Z dorosłymi często jest tak: człowiek ciężko pracuje przez całe życie, by do czegoś dojść, a potem czuje się zbyt zmęczony i wypalony, żeby się czymkolwiek cieszyć. Życiowe doświadczenia sprawiają, że przestajemy ufać ludziom, obawiamy się konkurencji, czujemy niedosyt i gorzki smak porażki. Czy da się przed tym uchronić nasze dzieci?

Oduczać czy nauczać?

Stephen R. Covey, amerykański ekspert od psychologii sukcesu, blisko 30 lat temu opracował teorię 7 nawyków skutecznego działania. Sam mówił, że nie wymyślił nic nowego, jedynie zebrał i nazwał to, co mądrzy ludzie od czasów Arystotelesa mówili o szczęściu, sukcesie i życiu w harmonii. Napisana przez niego książka i metoda szkoleniowa stała się hitem na skalę światową. Miliony ludzi dzięki niej odzyskały radość życia, spokój wewnętrzny i naprawiły relacje z otoczeniem. Covey był charyzmatycznym mówcą. Na jedną z jego prelekcji przyszła dyrektorka szkoły podstawowej w Karolinie Północnej. Posłuchała, a potem podeszła do Covey’a i zapytała: „Czemu uczy pan dorosłych, jak zerwać ze złymi nawykami, zamiast pracować z dziećmi i uczyć je od początku dobrych nawyków?”. To pytanie skłoniło Covey’a do opracowania metody pracy z dziećmi szkolnymi i w przedszkolach (program The Leader in Me).

Syn Stephena, Sean Covey skupił się na wdrażaniu 7 nawyków do szkół; napisał także książeczkę „7 nawyków szczęśliwego dziecka”. Właśnie ukazało się jej polskie tłumaczenie wydane nakładem Wydawnictwa Znak.

Przeczytaj także: Siedem nawyków, które zwiększą szansę na bycie szczęśliwym. "Kluczem jest, aby zacząć od siebie" [ROZMOWA]

Naturalny cykl dorastania

Według Coveya jest siedem nawyków, które pomagają żyć szczęśliwie. Pierwsze trzy dotyczą zarządzania sobą. Następne trzy – tego, jak dobrze współpracować z innymi. Ostatni to nawyk regeneracji. Wszystkie razem pozwalają zmienić się z osoby bezradnej i zależnej od innych (takiej, jak noworodek) w człowieka samodzielnego, ale potrafiącego współdziałać z innymi. Czy nie o to chodzi nam w wychowaniu dzieci? Oto kroki do życiowej dojrzałości i mądrości*:

1. Ja jestem mocą

Pierwszy nawyk odnosi się do sposobu myślenia o sobie i świecie. Zachęca, by wziąć odpowiedzialność za swoje szczęście, poczuć się kowalem swojego losu. Realizować marzenia, działać, tworzyć, rozwijać się i nie poddawać.

2. Opracuj plan

Dzięki drugiemu nawykowi planujemy, co chcemy osiągnąć. Zarówno w życiu, jak w najbliższym roku, miesiącu, dniu. U dzieci ta perspektywa jest dość krótka, ale nawet taka pozwala wyznaczać cel. Jaki? Np. „Chcę mieć tę lalkę”, „Chcę strzelać gole jak Lewandowski”, „Chcę dać mamie na urodziny kwiatki”. Kiedy mamy cel, możemy się zastanowić, jak go osiągnąć.

3. Najpierw praca, potem zabawa

W trzecim nawyku kluczowe jest ustalenie: co jest ważne, a co tylko pilne, przyjemne lub kuszące. Jeśli najpierw zrobimy ważne rzeczy (takie jak ułożenie zabawek na miejscu, wyjęcie naczyń ze zmywarki, ćwiczenia logopedyczne), to mamy pewność, że nam nie umkną. Potem będziemy mieć czas na to, na co przyjdzie nam ochota.

4. Każdy może wygrać

Nawyk czwarty mówi, że w życiu nie warto iść na kompromis. Kompromis jest wtedy, gdy ludzie ustępują, przegrywają i nie są zadowoleni. Lepiej szukać takich rozwiązań konfliktów, by każda ze stron czuła się dobrze i była zadowolona. To ważny nawyk w czasach, w których żyjemy. Uczy tego, by dbać o innych, ale nie zapominać o sobie. Dzięki niemu dziecko nie będzie w przyszłości ani narzucać innym swojego zdania, ani ustępować we wszystkim.

5. Posłuchaj, zanim coś powiesz

Piąty nawyk pozwala się dobrze porozumieć, bez kłótni, bez obrażania. Uczy uważności, empatii, szacunku dla emocji drugiego człowieka. Jeśli ktoś do nas mówi, nie myślmy już o własnej odpowiedzi, nie spieszmy się, by pouczać czy udzielać rad. Najcenniejszą rzeczą, jaką może dać przyjaciel czy ktoś bliski, jest zrozumienie.

6. W grupie raźniej

Każdy człowiek jest inny. Różnie wyglądamy, zachowujemy się, mówimy. Różne rzeczy wiemy i umiemy. Jeśli ktoś jest inny niż ja, to nie powód, żeby się z niego śmiać albo go unikać. Razem możemy stworzyć coś świetnego – właśnie dlatego, że się różnimy. Szósty nawyk namawia do wyrobienia w sobie odruchu szukania w ludziach wartościowych cech i pozwala budować zgrane, silne drużyny.

7. Czas dla siebie

Nawet jeśli będziemy mistrzami sześciu nawyków, bez siódmego nie osiągniemy nic. Bo… nie wystarczy nam sił. Nawyk codziennej odnowy warto wpajać od kołyski. Wzmocnienie należy się naszemu ciału (sen, ćwiczenia, zdrowe jedzenie), intelektowi (czytanie, nauka, chodzenie do muzeum, rozmowa z kimś mądrym), duszy (modlitwa, medytacja, bujanie w obłokach) i sercu (kontakt z tymi, których kochamy czy lubimy). Dzięki temu rozróżnieniu dziecko łatwiej zrozumie, że „czas dla siebie” to nie tylko granie na komputerze. Musi być jeszcze czas na ruch na świeżym powietrzu, zabawę z bratem czy wyciszenie przed snem.

Eksperyment z kamykami

Weź litrowy słoik; kilka kamyków, które się w nim zmieszczą i miskę piasku lub drobnego żwirku. Powiedz dziecku, że te kamyki oznaczają ważne sprawy (obowiązki), a piasek to zabawa i czas na inne przyjemności. Wsyp najpierw piasek, do wysokości 1/2-2/3 słoika i spróbujcie zmieścić wszystkie kamyki. Nie udało się? To teraz zmieńcie kolejność:  najpierw kamienie (obowiązki), potem piasek (przyjemności). Dziecko przekona się, że w ten sposób zmieszczą się i kamyki, i piasek.

Wzmacniająca szkoła

Program wychowawczy oparty na 7 nawykach (The Leader in Me) wprowadzono już w 3 tysiącach szkół na całym świecie (głównie w USA, Holandii, Skandynawii, ale też na Węgrzech czy w Kazachstanie). Pojawił się już także w jednej z polskich szkół, a niedługo
trafi do kolejnych. Program zmienia szkołę w miejsce przyjazne, zmniejsza agresję, wzmacnia kompetencje społeczne. Więcej informacji na fcedu.pl.

* Nazwy nawyków podajemy w wersji dla dzieci. W wersji dla dorosłych brzmią: 1. Bądź proaktywny; 2. Zaczynaj z wizją końca; 3. Rób najpierw to, co najważniejsze; 4. Myśl w kategoriach wygrana-wygrana; 5. Staraj się najpierw zrozumieć, potem być zrozumianym; 6. Twórz synergię; 7. Ostrz piłę.

To także może cię zainteresować:

Więcej o:
Copyright © Agora SA