Sól - rodzaje, zalecana ilość oraz konsekwencje nadmiaru

Sól jest najpopularniejszą przyprawą na całym świecie. Jej niewielka ilość jest wskazana dla organizmu, ale jej nadmiar niesie ryzyko wielu poważnych chorób. Ile soli powinno się spożywać? Jakie są rodzaje soli?

Sól - ogólna charakterystyka

Sól jest zdecydowanie jedną z bardziej popularnych przypraw wykorzystywanych w kuchni na całym świecie. Głównym składnikiem soli jest chlorek sodu (NaCl), stanowiący 96-99% jej objętości. Oprócz chlorku sodu sól może również zawierać składniki mineralne. To właśnie od nich zależy kolor soli, a czasem także i smak. A jak wygląda sól? Występuje w postaci białego, drobnego proszku. Ma słony smak i jest całkowicie bezwonna. Dostępna jest w postaci nieoczyszczonej soli kuchennej oraz oczyszczonej tzw. soli warzonej.

Zobacz wideo

Sól w niewielkiej ilości jest pożądana w naszym organizmie, jednak jej nadmiar niekorzystnie wpływa na zdrowie. Szkodliwe działanie soli wiąże się z zatrzymywaniem wody w organizmie, co prowadzi w wielu przypadkach do nadciśnienia tętniczego. Nadmiar soli przyczynia się również do takich chorób, jak: miażdżyca czy choroby sercowo-naczyniowe. Zwiększa również ryzyko powstawania otyłości i cukrzycy typu II.

Sól ma różnorodne właściwości fizyczne oraz chemiczne. Rodzaje soli dzieli się w zależności od metody oraz miejsca jej pozyskiwania.

Ile soli w soli?

Warto wiedzieć, że sól znajduje się w wielu gotowych produktach. Chlorek sodu obecny jest przede wszystkim w przetworzonej żywności (sosy oraz zupy w proszku), w przyprawach (np. marynaty, mieszanki przypraw do mięs, sałatek itp.), w wędlinach, kiełbasach, kiszonkach, pieczywie, serach żółtych, kostkach rosołowych, konserwach oraz w wielu przekąskach typu: chrupki, chipsy, paluszki, krakersy czy solone orzeszki.

Dla przykładu kilka z wyżej wymienionych produktów oraz ich zawartość soli:

  • wędlina w paczce - ok. 600 mg
  • orzeszki solone - ok. 250 mg/ 30 g
  • kromka pełnoziarnistego chleba - ok. 500 mg
  • zupy gotowe w kartonie - ok. 1 g / kubek
  • błyskawiczne zupy z makaronem, tzw. chińskie - ok. 2,5 g/ porcja

Sól -  ile jej potrzebujemy?

Naukowcy przestrzegają, że nadmiar soli jest szkodliwy dla zdrowia. Jednak niewielka jej ilość nie zaszkodzi, a wręcz jest wskazana. Za niewielką ilość uważa się porcję maksymalnie 5 g w ciągu dnia, co przekłada się na około 1 płaską łyżeczkę. W dawnych czasach stosowaną ją dla podkreślenia smaku oraz jako substancję konserwującą. Obecnie mamy mnóstwo innych przypraw, za pomocą których możemy doprawić danie.

Do czego jednak sól jest potrzebna naszemu organizmowi? Choć nie ma cennych składników odżywczych, to pomaga w zachowaniu równowagi elektrolitowej. Poza tym jest składnikiem płynów komórkowych i tkankowych. Ogrywa ważną rolę w pracy układu mięśniowego oraz nerwowego. Polecana jest osobom, które chorują na niedociśnienie tętnicze.

Sól i jej główne rodzaje

Istnieje wiele rodzajów soli, które dzieli się w zależności od metod pozyskiwania.

  • Sól kamienna

Sól kamienna wydobywana jest w kopalni w postaci bloków. Jest bardzo często zanieczyszczona i w takiej postaci nie zalecana do spożycia. By trafiła do kuchni, musi przejść proces oczyszczania - najpierw jest rozdrabniana, następie zostaje przesiana i oczyszczona. Jest bogata w minerały, jak magnez, żelazo, wapń, cynk, potas oraz jod.

  • Sól kuchenna

Sól kuchenna to właściwie czysty chlorek sodu. Jest oczyszczona, rafinowana, w większości pozbawiona mikroelementów (choć niekiedy łączy się ją ze związkami jodu). Zazwyczaj w sprzedaży dostępna jako sól warzona.

Jeśli chodzi o sól kuchenną, to warto wspomnieć także o soli kuchennej smakowej. Jest to sól z dodatkami wzbogacającymi jej smak - jak przyprawy czy zioła. Najczęściej do soli dodaje się czosnek, suszone warzywa (np. suszone pomidory), bazylię, pieprz lub glutaminian sodu.

  • Sól morska

Sól morską docenia się za unikalny smak, który nie wymaga dodatkowego "uszlachetniania". Na tle innych rodzajów soli wyróżnia się niską zawartością sodu i jest uznawana za jedną ze zdrowszych odmian soli.

Jest droższa niż zwyczajna, jodowana sól kuchenna, ponieważ powstaje w wyniku odparowania wody morskiej. Dzięki temu nie traci takich minerałów, jak: magnez, selen, cynk i jod. Ma dość specyficzny kolor - lekko szary i jest bardziej wilgotna niż pozostałe rodzaje.

  • Sól himalajska

Sól himalajska dopiero od niedawna jest popularna w Polsce. Ma postać nieoczyszczoną i charakterystyczny delikatnie różowy kolor, który zawdzięcza zawartości żelaza. Jest polecana osobom, które mają problem z wyregulowaniem odpowiedniego poziomu cukru we krwi lub w przypadku zbyt niskiego ciśnienia. Wspomaga również układ nerwowy oraz oddechowy.

Więcej o:
Copyright © Agora SA