Melisa - jak działa?
Wśród ziół, które znalazły zastosowanie w kuchni i ziołolecznictwie, ważne miejsce zajmuje melisa - najbardziej znana z działania kojącego. Czy aromatyczne napary z melisy rzeczywiście uspokoją?
Melisa lekarska (łac. Melissa officinalis) - to w stanie naturalnym dziko rosnąca bylina, którą można spotkać w Afryce północnej, Europie południowej oraz Azji. Obecnie jest uprawiana na całym świecie. Charakteryzuje się karbowanymi, intensywnie zielonymi liśćmi, a przy kwitnieniu (wiosną i latem) wydaje małe, jasnożółte kwiaty. W Polsce nazywana jest cytrynowym zielem, gdyż jej liście mają delikatnie cytrynowy smak i aromat.
Melisa jest uprawiana równie chętnie przez zielarzy, co przez pszczelarzy, gdyż zioło to przyciąga pszczoły. Tradycją jest, że pszczelarze nacierają wnętrze nowego ula liśćmi melisy, aby pszczoły chętniej się w nich zagnieździły.
Melisa - zastosowanie
Liście melisy znalazły zastosowanie w kuchni, ziołolecznictwie, przy produkcji likierów i nalewek, a olejek melisowy jest używany w aromaterapii.
W ziołolecznictwie preferuje się górne części pędów melisy, łącznie z dobrze wyrośniętymi liśćmi. Zbiera się je dwukrotnie w sezonie - przed okresem kwitnienia (czerwiec) oraz po kwitnieniu w sierpniu. Pędy oddziela się od liści i suszy w naturalnych suszarniach.
Melisa - skład i właściwości
Liście melisy lekarskiej zwierają m.in. trójterpeny, kwasy polifenolowe, garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, sole mineralne i olejek eteryczny.
Olejek z melisy
Zawarty w liściach melisy olejek eteryczny ma działanie uspokajające, działa rozkurczowo oraz rozluźniająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Posiada też właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne oraz przeciwwirusowe. Jego wykorzystanie w aromaterapii polega na wlaniu kilku kropli specyfiku do kominka służącego do aromaterapii lub na dodaniu do nawilżacza powietrza. Olejkiem można też smarować skórę w miejscu, gdzie nastąpił wykwit wirusa opryszczki; olejek melisowy lub maść zrobiona na jego bazie pomogą zniwelować skutki tego wirusa. Natomiast kilka kropli olejku nalanego na kompres i przyłożonego do skóry złagodzi skutki ugryzienia przez komary. Aromatyczny masaż olejkiem z melisy lub kąpiel z jego dodatkiem z pewnością przyniesie odprężenie.
Napar z melisy
Napary ze świeżych liści melisy poleca się osobom znerwicowanym, nadpobudliwym, cierpiących na bezsenność i depresję. Picie takiego naparu jest zalecane nie tylko dla relaksacji, ale także zapobiegawczo i wspomagająco. Może on nawet obniżać ryzyko rozwoju takich chorób, jak miażdżyca, cukrzyca czy schorzenia neurologiczne. Dzieje się tak za sprawą związków fenolowych - flawonoidów i kwasów fenolowych - mających silne działanie antyoksydacyjne, niwelujące działanie wolnych rodników, będących jedną z przyczyn rozwoju tych chorób.
Wspomagająco można pić napar z melisy w stanach obniżonej odporności, w czasie infekcji bakteryjnych i wirusowych. Przyniesie też ulgę po zjedzeniu tłustych i ciężkostrawnych potraw. Po wypiciu naparu z melisy zwiększa się wydzielanie soku żołądkowego i żółci, co ułatwia trawienie. Dlatego po napar mogą sięgać osoby narzekające na niestrawność.
Sam napar lub przygotowany na jego bazie tonik polecane są osobom ze skórą łojotokową i skłonną do wyprysków. Działają kojąco, regulują pracę gruczołów łojowych oraz łagodzą zmiany zapalne. Z melisy można też zrobić płukankę do włosów, która będzie szczególnie przydatna osobom z włosami przetłuszczającymi się, mającymi problem z łupieżem.
Jeżeli chcemy skorzystać z cennych właściwości melisy, najlepiej przygotowywać napar ze świeżych liści tej rośliny. Najwięcej olejku eterycznego znajduje się w jej liściach. Najczęściej jednak melisę stosuje się w postaci naparu z suszu.
Przygotowanie herbatki z melisy
Przygotowanie naparu z melisy polega na wsypaniu 1 łyżeczki suszu do naczynia, które zalewamy wrzątkiem i odstawiamy na 15-20 minut. Zaparzony napar ma łagodny, ziołowo-cytrynowy smak. Jeśli zamierzamy go posłodzić miodem, zróbmy to po ostudzeniu. Zaleca się picie około 2-3 filiżanek dziennie.
Warto pamiętać, że:
- stosowanie melisy może obniżać zdolność do prowadzenia pojazdów,
- olejek melisowy może uczulać, co objawia się rumieniem i świądem. Aby się przekonać, że nie jesteśmy uczuleni, posmarujmy olejkiem skórę za uchem, poniżej linii włosów na szyi lub w zgięciu łokcia i poczekajmy na reakcję skóry.
