Sztuka Szuka Malucha, czyli festiwal teatralny dla niemowląt, małych dzieci i rodziców

Przedstawienia dla najnajów, czyli dzieci od pierwszych miesięcy życia, jeszcze kilka lat temu należały do niszowego ruchu, dziś powstają w wielu teatrach lalkowych oraz dramatycznych i cieszą się ogromną popularnością. Bilety często trzeba rezerwować z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem.Takie spektakle powstają na całym świecie - te najciekawsze można oglądać na festiwalach - w tym roku m.in. w Poznaniu na 12. Międzynarodowym Festiwalu Sztuki dla Najnajmłodszych Sztuka Szuka Malucha (3 - 8 lipca).

Nadal jednak wielu rodziców nie wie, że może wybrać się do teatru nawet z półrocznym maluchem i że tak małe dziecko będzie zainteresowane i zachwycone spektaklem.

Swoboda, zabawa i bliskość rodziców

Teatr kojarzy się dorosłym z odświętnym ubraniem, wieczornym wyjściem, z siedzeniem na widowni, cierpliwym wytrwaniem do antraktu i wreszcie do końca spektaklu, oczywiście bez naruszania konwencjonalnej granicy między sceną a widownią. Jaki dwulatek (a co dopiero roczniak!) wytrwałby w takiej sytuacji? Otóż teatr inicjacyjny, teatr dla okruszków czy teatr najnajowy (wszystkie te nazwy odnoszą się do spektakli dla dzieci od pierwszych dni życia) ma zwykle bardzo niewiele wspólnego z siedzeniem w jednym miejscu. Na dzieci i rodziców czekają poduchy ułożone na podłodze, bywa też i tak, że publiczność zajmuje miejsce tuż obok aktorów na scenie. Przedstawienia dla okruszków to jedyny chyba rodzaj teatru, w którym równie ważna jak samo widowisko jest przestrzeń, dostosowana do potrzeb najmłodszych. Bliskość rodziców, aktorów, sceny, dobrze znanych przedmiotów (na scenie pojawiają się zabawki, grzechotki, poduszki) - to wszystko sprawia, że dzieci czują się na spektaklu dobrze i bezpiecznie. W takich warunkach chętnie otwierają się na nowe doznania. Jednak w wielu najnajowych spektaklach granice między widzami a aktorami nie zacierają się całkowicie. Dzieci uczą się, że nie wszędzie można wejść, nie wszystkiego dotknąć.

Akcja kreacja

Spektakle najnajowe mają dużo wspólnego z zabawą. Operują środkami wyrazu charakterystycznymi dla teatru, ale nie brakuje w nich olbrzymich kolorowych piłek, dużych mapetów, klocków, baniek, kredek, zabawek. Na pierwszy plan wysuwa się zabawa dźwiękiem, kolorem, formą i strukturą otaczających dziecko przedmiotów. I bezpośredni, bardzo wyrazisty kontakt z drugim człowiekiem.

Spektakl najnajowy to jednak nie tylko pretekst do dobrej zabawy. To okazja do poznawania i doświadczania świata w nowy sposób, przy zaangażowaniu wielu zmysłów (nie tylko wzroku i słuchu, ale często również dotyku i węchu, nawet smaku), a także do jego kreowania. Poprzez udział w charakterystycznym dla teatru -w ogóle zbiorowym - przeżyciu już kilkuletnie dziecko może poczuć się częścią większej całości, na której wygląd ma wpływ. To, co odróżnia teatr dla maluszków od klasycznego teatru, to również fakt, że w żaden sposób nie jest blokowana dziecięca ekspresja. Nikt nikogo nie ucisza, nie mnoży zakazów. Przedstawienia mają nie tylko rozbudzać dziecięcą wyobraźnię, ale także stwarzać okazję do żywego reagowania na otoczenie i na sztukę. Większość przedstawień dla najmłodszych kończy się wspólną zabawą aktorów z widzami. Pozwala to odreagować emocje, które zrodziły się w trakcie oglądania przedstawienia.

Prawdziwa sztuka

Teatr dla najmłodszych widzów powoli przestaje być w Polsce traktowany po macoszemu przez profesjonalnych twórców teatralnych. Coraz częściej powstają spektakle doskonale dostosowane do potrzeb najmłodszych odbiorców (niejednokrotnie powstają we współpracy z pedagogami i psychologami dziecięcymi), ale także mające niekwestionowane walory artystyczne. Spektakle dla najmłodszych w swoich repertuarach ma coraz więcej teatrów, m.in. Miniatura w Gdańsku, Baj Pomorski w Toruniu, Pleciuga w Szczecinie, Pinokio w Łodzi, Teatr Małego Widza, Lalka i Baj w Warszawie, Wrocławski Teatr Lalek. Dobrą okazją do zobaczenia najciekawszych spektakli z Polski i ze świata są festiwale teatralne - m.in. Międzynarodowy Festiwal Teatrów dla Dzieci i Młodzieży "Korczak" w Warszawie, Przegląd Nowego Teatru dla dzieci we Wrocławiu, Mały Kontrapunkt w Szczecinie, ale przede wszystkim Międzynarodowy Festiwal Sztuki dla Najnajmłodszych Sztuka Szuka Malucha, który 3 lipca rozpocznie się w Poznaniu. Potrwa do 8 lipca. W programie znalazły się najnajowe spektakle i instalacje z Meksyku, Japonii, Słowacji, Wielkiej Brytani, Norwegii oraz z Polski.

• Księżycowo / Teatr Ochoty (Warszawa, Polska), dla dzieci w wieku 0,5 roku - 2 lata

Interaktywny spektakl dla rodzin z dziećmi do 2 roku życia inspirowany naturą i architekturą wyspy Lanzarote oraz twórczością Cèsara Manrique.
Spektakl powstał w ramach koprodukcji Teatru Ochoty z Art Fraction Foundation, w ramach Festiwalu Sztuka Szuka Malucha.

• Cerca / Compañía Teatro al Vacío (Meksyk), dla dzieci w wieku 3 - 6 lat

Blisko Compa?ia Teatro al Vacio (Meksyk)

Przedstawienie jest zachętą do wspólnego filozofowania, zadawania pytań, otwiera się na piękny i mądry dialog z najmłodszymi.

• Aero / Odivo (Słowacja), dla dzieci w wieku 1,5 roku - 3 lata

Aero Odivo (Słowacja)

Aero opowiada o lataniu, poruszaniu się w powietrzu, ruchu różnych materiałów i wibracji powietrza, która brzmi jak prawdziwy koncert.

• A Square World / Kwadratowy świat / Daryl Beeton (Wielka Brytania), dla dzieci w wieku 3 - 5 lat

Kwadratowy Świat Daryl Beeton (Wielka Brytania)

Kwadratowy świat to spojrzenie na niesprawiedliwość bycia pominiętym w świecie zaprojektowanym dla wszystkich, oprócz ciebie. To szczery, wzruszający, refleksyjny, ale i dziwaczny kawałek autorskiego teatru dla małej publiczności.

• Pulsar / Naciśnij / Compañía Teatro al Vacío (Meksyk), dla dzieci w wieku 1 dzień życia - 3 lata

Subtelność i delikatność to najważniejsze cechy tego przedstawienia. To radosna, dynamiczna opowieść o budowaniu relacji i tworzeniu społeczności, do której zaproszeni zostają wszyscy widzowie.

• Den Lill Store Reisen / Mała wielka podróż / Open Window Theatre Bergen i Teatr Narodowy w Bergen (Norwegia), dla dzieci w wieku 1 rok - 4 lata

Mała Wielka Podróż M. Głogowska

Mała wielka podróż to spektakl sięgający po środki teatru formy i zabierający najmłodszych w pełną emocji podróż w kosmos. To opowieść o odkrywaniu świata wewnętrznego, poprzez baczne przyglądanie się temu, co nas otacza.

INSTALACJE

• Chi no mori / Wiedzący las / Yuka Kawamoto (Japonia), dla widzów od urodzenia do 100 lat

Japońska artystka zaprasza do wspólnej zabawy w poszukiwaniu sieci połączeń pomiędzy ludźmi i książkami, które ich fascynują. Wierząc, że już od najnajmłodszych lat literatura może mieć na nas ogromny wpływ, chce stworzyć wspólnie z wszystkimi uczestnikami festiwalu las, który wie i czyta w nas, jak w otwartej księdze.

• Gniazdo / Prowadzący: Ignacy Nowodworski i Patrycja Kucik (Opole), dla dzieci w wieku 5 - 10 lat

Wśród drzew, w parku, blisko natury, pod przewodnictwem dwójki artystów, uczestnicy poszukają schronienia. Uczestnicy zbudują schronienia - swego rodzaju azyle bezpieczeństwa - artystyczne domy (tipi) i miejsca odpoczynku (hamaki). Powstanie szałasowe osiedle wzbogacone o tkane hamaki i kokony w różnorodnej formie, wykonane z różnorakich tekstyliów.

• Pejzaże / Alessandro Lumare (Segni Mossi), dla dzieci w wieku 3 - 10 lat

Pejzaże Alessandro Lumare - Segni Mossi (Włochy)

Rodzinne warsztaty plastyczno-ruchowe ze współzałożycielem „Segni Mossi” – jednego z najciekawszych na świecie laboratoriów pracujących nad miejscami wspólnymi tańca i grafiki.

AKCJE TWÓRCZE dla dorosłych

• Trening z Segni Mossi prowadzenie: Alessandro Lumare

Intensywne twórczo spotkanie ze współzałożycielem "Segni Mossi" - jednego
z najciekawszych na świecie laboratoriów pracujących nad relacjami pomiędzy tańcem a grafiką - zarówno w kontekście działań z dziećmi, jak i dorosłymi.

Przedstawienia będzie można oglądać na Scenie Wspólnej w dniach 3-8 lipca 2018. W tegorocznym programie znajdą się spektakle teatralne i wydarzenia interaktywne, a także warsztaty twórcze, pobudzające kreatywności dzieci i rodziców. Projekt realizowany jest przez Art Fraction Foundation, w ścisłej współpracy z Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu – inicjatorem nurtu teatru dla najnajmłodszych w Polsce oraz pomysłodawcą cyklu Sztuka Szuka Malucha.

Szczegółowy program na sztukaszukamalucha.pl i csdpoznan.pl

Sztuka Szuka Malucha materiały promocyjne