Zdrowie w ciąży - I trymestr

Choć ciąża to nie choroba, mogą jej towarzyszyć drobne dolegliwości. Warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić i jak dbać o swoje zdrowie w tym czasie.

Kiedy pierwsza wizyta

Większość lekarzy uważa, że najlepszy czas na pierwszą wizytę to 6.-8. tydzień ciąży. Przedtem często zdarzają się naturalne i nieuchronne poronienia. W ten sposób kończy się co czwarta (a nawet - jak twierdzą niektórzy badacze - co trzecia) ciąża: natura pozbywa się wadliwych zarodków.

Czego możesz oczekiwać podczas pierwszej wizyty?

Szczegółowy wywiad. Lekarz zapyta o twój przeciętny cykl miesięczny, o poprzednie ciąże, o to, czy przeszłaś naturalne lub sztuczne poronienia, o tryb życia (czy pijesz, palisz, jaką masz pracę...), o przebyte choroby.

Badanie ogólne. Wejdziesz na wagę, lekarz zmierzy ci ciśnienie krwi - uzyskane wyniki będą bazą porównawczą do późniejszych zmian.

Badanie ginekologiczne. Lekarz zbada stan pochwy, szyjki macicy, jajników. Określi wielkość i położenie macicy, ewentualnie pobierze materiał do badania cytologicznego i posiewu bakteriologicznego. Jeśli tych badań nie wykonuje się na miejscu, dostaniesz na nie skierowanie.

Badanie USG. Niektórzy lekarze uważają, że 6. tydzień to dobry termin na wykonanie pierwszego badania ultrasonograficznego , inni radzą trochę poczekać. To wczesne USG nie jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, ale wielu lekarzy zaleca je swoim pacjentkom. Podczas badania wykonywanego przez pochwę lekarz sprawdza, czy ciąża jest pojedyncza, czy mnoga oraz dokonuje dokładnych pomiarów pęcherzyka i zarodka. Pozwoli to uściślić przewidywany termin porodu.

Wyznaczenie terminu porodu. Punktem wyjścia będzie dla lekarza pierwszy dzień ostatniej miesiączki, sprawdź więc tę datę przed wizytą. Jeśli nie jesteś jej pewna, najlepszym sposobem wyznaczenia spodziewanego terminu porodu będzie ba-danie USG.

Zlecenie innych badań. Rutynowo w pierwszych tygodniach ciąży zleca się badanie grupy krwi i przeciwciał odpornościowych, badanie ogólne moczu, morfologię krwi, poziom glukozy w surowicy, WR (czyli badanie w kierunku kiły) oraz oznaczenie przeciwciał przeciwko toksoplazmozie, cytomegalii i ewentualnie różyczce (jeśli przyszła mama na nią nie chorowała lub nie była szczepiona). Zaleca się też badanie w kierunku HIV oraz TSH oceniające czynność tarczycy.

Skąd się biorą mdłości i jak je zwalczyć?

Dokładnie nie wiadomo, dlaczego tak wiele kobiet w ciąży (mówi się nawet o 80 proc.) odczuwa mdłości. Jedna z teorii głosi, że organizm ostrzega kobietę przed kontaktem z czymś, co mogłoby być nieświeże i zawierać toksyny. Nasilenie objawów może być różne - od łagodnych nudności do uporczywych wymiotów. Na szczęście z reguły ustępują mniej więcej w 12. tygodniu ciąży.

To może pomóc:

Zamiast trzech dużych posiłków jedz kilka mniejszych.

Nie kładź się spać głodna, a rano przegryź coś, zanim wstaniesz z łóżka.

Zawsze miej pod ręką coś do ssania.

Do potraw i napojów dodawaj imbir.

Łagodnie zmieniaj pozycje.

Unikaj prac kuchennych.

Używaj bezzapachowych kosmetyków.

Jak radzić sobie z zaparciami?

Progesteron, którego masz teraz w swoim organizmie znacznie więcej niż zwykle, może być sprawcą spowolnienia procesów trawiennych - stąd bóle brzucha, gazy, poczucie ociężałości.

To może pomóc:

Unikaj potraw wzdymających (kapusta, rośliny strączkowe, baranina, wieprzowina, frytki, chipsy).

Jedz produkty bogate w błonnik: pełnoziarniste pieczywo, płatki, kasze, jabłka, kiwi, buraki, brokuły (uwaga! jagody i banany działają zatwardzająco).

Do każdego posiłku pij pół szklanki jogurtu lub kefiru.

Staraj się codziennie choć 20 minut spacerować szybkim krokiem.

Pij dużo niegazowanej wody mineralnej albo soków owocowych i warzywnych.

Spróbuj wypić na czczo filiżankę ciepłej wody z cytryną i miodem.

Zwykłą herbatę zastąp ziołową lub owocową.

Jedz suszone owoce, np. śliwki, morele, figi, rodzynki.

Zrezygnuj z czekolady, kakao i gotowanego ryżu. Jakiekolwiek leki przeczyszczające możesz stosować tylko po konsultacji z lekarzem.

Dlaczego w ciąży dokucza zgaga?

To wynik zwiotczenia zwieracza prze- łyku. Treść z żołądka łatwiej niż kiedyś przedostaje się do przełyku i go drażni. Co trzecia kobieta cierpi na tę piekącą dolegliwość.

To może pomóc:

Jedz częściej, ale mniejsze posiłki - żołądek nie powinien być zbyt pełny.

Unikaj potraw ostrych, tłustych i bardzo gorących.

Jedz wolno, biorąc do ust małe kęsy i starannie przeżuwaj.

Po posiłku siedź przez jakiś czas w pozycji wyprostowanej - ułatwia to przesuwanie się pokarmu we właściwym kierunku, podobnie podziała poobiedni spacer.

Przed snem nie jedz owoców, wypij mleko, jogurt albo jakiś napój z dodatkiem mięty - to pomaga neutralizować kwasy żołądkowe.

Wypróbuj to, co pomaga innym matkom: migdały, suszone owoce, wodę mineralną, mleko, miętówki, kiszoną kapustę lub szklankę siemienia lnianego rano na czczo i wieczorem.

W nocy śpij wysoko ułożona na poduszkach.

Nie pal.

Napad zgagi skutecznie likwiduje odrobina zmielonego kminku z majerankiem (stosunek 1:1), dobrze jest mieć przygotowany zawczasu taki domowy preparat - w razie potrzeby weź szczyptę na koniec łyżeczki i zażyj na sucho, przez chwilę przytrzymując w ustach, by kminek i majeranek zmieszał się ze śliną. Leki na zgagę zobojętniające kwasy żołądkowe możesz bezpiecznie stosować, nie przekraczając zaleconej dawki.

Czy zmęczenie i senność są naturalne?

Tak. Twój organizm zachowuje się tak, jakby chciał oznajmić: "Uwaga, intensywne prace na budowie!". Wszystkie narządy wewnętrzne są bardziej obciążone, ponieważ zaspokajają potrzeby nowego, rozwijającego się organizmu, co pochłania wielkie ilości energii. To obciążenie nieco zmaleje koło czwartego miesiąca ciąży, kiedy ustabilizuje się poziom hormonów, a proces kształtowania narządów dziecka dobiegnie końca. Stan ciągłego zmęczenia może być też skutkiem anemii, którą łatwo rozpoznać, badając krew, i łatwo zwalczyć, podając witaminy i żelazo (lekarz zapisze ci odpowiedni preparat i ustali dawkę).

Dlaczego bolą piersi?

Z powodu zmian hormonalnych twoje piersi mogą być nieco powiększone i bardzo drażliwe. W czasie samobadania możesz nawet wyczuć okrągłe zgrubienia. Nie martw się, te objawy powinny ustąpić po kilku tygodniach.

Czy częste oddawanie moczu świadczy o zapaleniu?

Na początku ciąży powiększająca się macica uciska na pęcherz i zmniejsza jego pojemność, natomiast nerki pracują intensywniej niż do tej pory. Pod koniec pierwszego trymestru, kiedy macica nieco się uniesie, powinno być trochę lepiej. Ale nastaw się na to, że częstsze wizyty w toalecie będą ci towarzyszyć do samego rozwiązania, w organizmie jest teraz więcej płynów, a macica rośnie. Pij dużo wody. Im więcej wody w moczu, tym mniejsze prawdopodobieństwo rozmnażania się chorobotwórczych drobnoustrojów.

To może pomóc:

Nie odwlekaj opróżniania pęcherza, nawet jeżeli musisz biec do łazienki w irytująco krótkim czasie od ostatniego razu.

Pozwól skórze oddychać. Noś bawełniane majtki i unikaj obcisłych spodni.

Często się podmywaj, unikaj perfumowanych mydeł i olejków kąpielowych, zawsze podcieraj się od przodu do tyłu.

Idź do lekarza od razu, gdy pojawią się objawy zapalenia (pieczenie przy oddawaniu moczu, gorączka). W czasie choroby spróbuj pić szklankę wody co 20 minut od razu po pojawieniu się objawów.

Jakie witaminy warto brać w ciąży?

Już przed zajściem w ciążę warto brać kwas foliowy. Jeśli go nie brałaś, warto zacząć teraz. Zabezpiecza on płód przed rozwojem wad układu nerwowego. Można też przyjmować go i potem, bo zabezpiecza przed anemią, wspomagając leczenie żelazem. Pozostałe witaminy znajdują się w urozmaiconej diecie. W pierwszym trymestrze nie wolno samemu, bez kontroli lekarza, brać niczego na własną rękę, teraz nawet przedawkowanie zwykłej witaminy A może uszkodzić płód.

Kłopoty z higieną

W czasie ciąży zwiększa się ilość wydzieliny z pochwy. Przypomina ona śluz owulacyjny. Prawdopodobnie ma zabezpieczać drogi rodne przed infekcjami. Aby czuć się świeżo, podmywaj się częściej niż zwykle, mydło zastąp delikatnym płynem do higieny intymnej. Używaj wkładek higienicznych i noś bawełnianą bieliznę. Korzystaj z wanny, a nie tylko z prysznica, nie stosuj irygacji .

Jak leczyć grzybicę?

Niestety, w ciąży zmienia się środowisko pochwy i pojawia się skłonność do stanów zapalnych, a szczególnie grzybic. Trzeba je leczyć, bo choć nie zagrażają bezpośrednio dziecku, są bardzo dokuczliwe. Czasem nawracają. Leczenie polega na dopochwowym podawaniu leków przeciwgrzybicznych. Można zapobiegać infekcjom, przyjmując doustnie lub dopochwowo probiotyki (Provag, Floragyn, Lactovaginal) oraz ograniczając ilość słodyczy w diecie.

Co poradzić na zawroty głowy?

Na ogół wiążą się ze zmianami ciśnienia. Jeśli czujesz się słabo, usiądź i odpocznij. Nie wykonuj gwałtownych ruchów. Jeśli głowa bardzo cię boli, możesz okazjonalnie zażyć paracetamol. Nie wolno natomiast przyjmować aspiryny, pyralginy ani ibuprofenu. Jeśli ból głowy się przedłuża - skonsultuj się z lekarzem.

Skąd się bierze katar w ciąży?

Przyczyną mogą być zmiany hormonalne. Staraj się nawilżać powietrze w mieszkaniu. Wysuszające śluzówkę krople do nosa i leki antyhistaminowe zastąp solą fizjologiczną.

Jakie leki można brać w czasie przeziębienia?

Można zażywać preparaty z witaminą C, rutyną, leki homeopatyczne. Można również brać środki naturalne, takie jak miód, sok z malin czy czosnek. Środki zawierające paracetamol, zażywane sporadycznie, również nie szkodzą. Nie zaleca się aspiryny.

Dlaczego czasem zleca się badanie hormonów na początku ciąży?

Przy ciąży zagrożonej - szczególnie przy tzw. niedomodze lutealnej - można zrobić ocenę poziomu progesteronu . Jeśli nie było żadnych problemów z zajściem w ciążę, wszystko przebiegało regularnie, miesiączki były systematyczne, nie było poronień to nie ma podstaw do takich badań.

Kiedy minie huśtawka nastrojów?

Wiadomość o tym, że jesteś w ciąży, może spowodować, że poczujesz się tak, jakbyś wygrała los na loterii. Ale może być i tak, że na początku radość będzie się przeplatać z przygnębieniem. To naturalne - twoje życie zmienia się teraz w sposób gruntowny i nieodwracalny. Każda zmiana, nawet zmiana na lepsze, może wywoływać stres i niepokój. Zamiast temu zaprzeczać, spróbuj przygotować się na to, co możesz teraz przeżywać.

Kiedy dziecku grozi konflikt serologiczny?

Do konfliktu serologicznego może dojść tylko wtedy, gdy ojciec dziecka ma we krwi czynnik Rh, którego brak we krwi matki. W takiej sytuacji w kolejnych trymestrach ciąży sprawdza się, czy we krwi kobiety nie pojawiły się przeciwciała skierowane przeciw czynnikowi Rh. Ale nawet jeśli one są, dziecku z pierwszej ciąży i tak nic nie grozi, bo konflikt wywołują przeciwciała wyjątkowo rzadko pojawiające się przy pierwszej ciąży. Przeciwciała powstają na skutek kontaktu krwinek płodu z organizmem matki. Do takiego kontaktu dochodzi przy porodzie, zabiegach typu amniopunkcja lub przy przedwczesnym odklejeniu łożyska. Po porodzie sprawdza się grupę krwi dziecka. Jeśli ma ono czynnik Rh (co oznaczamy symbolem Rh+), matka dostaje zastrzyk immunoglobuliny, żeby w kolejnej ciąży nie doszło do konfliktu.

Skąd to plamienie?

Plamienie wcale nie musi być związane z ciążą. Jego przyczyną bywa np. polip na szyjce macicy. Może się również pojawić po stosunku lub po wysiłku fizycznym. W pierwszych dwóch miesiącach ciąży zdarza się plamienie w dniach, w których wystąpiłaby miesiączka. Począwszy od trzeciego miesiąca objaw ten jest bardziej niepokojący, zwłaszcza jeśli towarzyszą mu dolegliwości w dole brzucha. Może to świadczyć o zagrażającym poronieniu, czyli odklejaniu się kosmówki. Zaleca się wówczas badanie USG. Jeśli podejrzenie się nie potwierdzi, jedynym lekarstwem jest spokój i leżenie. Jeśli natomiast kosmówka istotnie zaczyna się odklejać, bada się poziom hormonów i w razie potrzeby podaje je w tabletkach lub w zastrzykach. Przyczyn poronienia może być bardzo dużo i nie ma na to rady: nieraz są to nieprawidłowo rozwijające się ciąże, które organizm sam eliminuje.

Czy IGG dodatnie w teście na toksoplazmozę to coś złego?

To oznacza tylko, że był kontakt z toksoplazmozą. Jeśli nie ma przeciwciał z grupy M, które świadczą o niedawnym zakażeniu - to wszystko jest w porządku, jest odporność na tę chorobę.

Czego na pewno nie wolno jeść, będąc w ciąży?

Niektóre pokarmy nie są wtedy wskazane ze względu na potencjalne zagrożenie infekcją. Dotyczy to np. surowego mięsa wołowego, serów z niepasteryzowanego mleka, owoców morza. Inne pokarmy mogą zawierać duże ilości chemicznych zanieczyszczeń, np. ryby bałtyckie czy nowalijki. Warto również unikać przetworzonej chemicznie żywności, jak chipsy, hamburgery i barwione słodkie napoje.

Czy można będąc w ciąży utrzymywać wegetariańską dietę?

Mądra dieta wegetariańska zawierająca nabiał, ryby i rośliny strączkowe dostarcza organizmowi przyszłej mamy wszelkich potrzebnych składników. Nie trzeba wcale zmuszać się do jedzenia mięsa. Nieco trudniej jest z restrykcyjną dietą wegańską, nie dopuszczającą w ogóle składników pochodzenia zwierzęcego. Może wtedy zabraknąć pewnych białek koniecznych do budowy organizmu dziecka. Łatwiej też wtedy o anemię. Konieczne może być wtedy przyjmowanie suplementów diety.

Co ma zrobić kobieta, która nie chorowała na różyczkę?

Jest już za późno na szczepienie. Pozostaje tylko w pierwszym trymestrze unikać miejsc, w których jest dużo dzieci - żłobków, przedszkoli. Zaszczepić się można (i warto!) przed następną planowaną ciążą. Ale to nie dotyczy wszystkich kobiet, ponieważ od kilkunastu lat dziewczynki, które nie chorowały na różyczkę, szczepi się w 13. roku życia.

Dlaczego w pierwszych tygodniach ciąży może pojawić się plamienie?

Plamienie wcale nie musi być związane z ciążą. Jego przyczyną bywa np. polip na szyjce macicy. Może się również pojawić po stosunku lub po wysiłku fizycznym. W pierwszych dwóch miesiącach ciąży zdarza się plamienie w dniach, w których wystąpiłaby miesiączka.

Począwszy od trzeciego miesiąca objaw ten jest bardziej niepokojący, zwłaszcza jeśli towarzyszą mu dolegliwości w dole brzucha. Może to świadczyć o zagrażającym poronieniu czyli odklejaniu się kosmówki. Zaleca się wówczas badanie USG. Jeśli podejrzenie się nie potwierdzi, jedynym lekarstwem jest spokój i leżenie. Jeśli natomiast kosmówka istotnie zaczyna się odklejać, bada się poziom hormonów i w razie potrzeby podaje je w tabletkach lub zastrzykach. Przyczyn poronienia może być bardzo dużo i nie ma na to rady: nieraz są to nieprawidłowo rozwijające się ciąże, które organizm sam eliminuje.

Potrzebny lekarz

Jedź od razu do szpitala, jeśli:

czujesz mocny ból brzucha lub masz skurcze;

zauważyłaś choćby najmniejsze krwawienie;

masz silny uporczywy ból głowy;

wymioty lub biegunka utrzymują się dłużej niż 12 godzin;

wysoko gorączkujesz dłużej niż 12 godzin;

masz obrzęk kostek lub stóp.

Jak obliczyć termin porodu?

Termin porodu dla cyklu 28-dniowego oblicza się, odejmując od daty ostatniej miesiączki 3 miesiące i dodając 7 dni. Jeżeli cykle były krótsze niż przeciętnie - co oznacza, że owulacja nastąpiła wcześniej - wówczas od wyliczonej w ten sposób daty odejmujemy odpowiednią liczbę dni. Natomiast jeśli cykle były dłuższe (zdarzają się cykle 35-dniowe), wówczas datę tę przesuwamy do przodu.

Tego unikaj

Pamiętaj, że niewskazane są: alkohol, nikotyna, narkotyki, promienie rentgena, gorące kąpiele, sauna, jaccuzi, solarium, leki przeciwtrądzikowe z witaminą A, aspiryna, antybiotyki z grupy tetracyklin, maści sterydowe, nadmiar witamin w tabletkach, sacharyna, wdychanie oparów środków czyszczących, pestycydy, dotykanie kocich odchodów, jedzenie surowego mięsa i owoców morza.

Jak obliczyć termin porodu?

Termin porodu dla cyklu 28-dniowego oblicza się, odejmując od daty ostatniej miesiączki 3 miesiące i dodając 7 dni. Jeżeli cykle były krótsze niż przeciętnie - co oznacza, że owulacja nastąpiła wcześniej - wówczas od wyliczonej w ten sposób daty odejmujemy odpowiednią liczbę dni. Natomiast jeśli cykle były dłuższe (zdarzają się cykle 35-dniowe), wówczas datę tę przesuwamy do przodu.

Mamy piszą

Stan błogosławiony?

Pasta do zębów gryzie i piecze. W ustach okropny smak - coś jak szlam, błoto, prąd z płaskiej baterii. Powietrze w domu kwaśne i stęchłe, Jazda autobusem tylko na siedząco i przodem w stronę kierunku jazdy. Ubrania cuchną, przepoconą koszulkę wyczuję u sąsiada. Sklep mięsny zieje odorem. Moja ulubiona woda toaletowa odrzuca jak ruskie perfumy. www.zapiskiciezarowki.blox.pl

Więcej o:
Copyright © Agora SA