Co to jest cewnik Foleya?
Cewnik Foleya to narzędzie urologiczne, które wykorzystuje się do odprowadzenia moczu, zaś w położnictwie do indukcji porodu. Jest to giętki i najczęściej wykonany z lateksu lub silikonu wężyk zakończony balonikiem o średnicy większej niż średnica cewki moczowej. Po umiejscowieniu wypełnia się go solą fizjologiczną. Cewnik jest sprzętem jednorazowego użytku. Zaprojektował go w latach 30. XX wieku studiujący wówczas doktor Frederick Foley, chirurg z Bostonu.
Indukcja porodu - cewnik Foleya
Indukcja porodu jest wskazana, gdy istnieje prawdopodobieństwo, że wywołanie porodu przyniesie większe korzyści zdrowotne dla matki i dziecka niż czekanie na jego samoistne rozpoczęcie. Jedną z metod mechanicznej indukcji porodu jest wprowadzanie cewnika Foleya do kanału szyjki oraz przestrzeni pozaowodniowej.
Cewnik Foleya wprowadzany jest do szyjki macicy przy minimum 1-centymetrowym rozwarciu. Następnie balonik jest pompowywany. Mechanizm jego działania polega na bezpośrednim rozciąganiu szyjki macicy i dolnego segmentu macicy przez napełniony solą fizjologiczną balonik. Wywołane mechaniczne parcie na szyjkę macicy powoduje jej rozwieranie. Miejscowe ciśnienie wywierane na tkanki prowadzi także do uwolnienia prostaglandyn, które również wpływają na przyspieszenie porodu. Zastosowanie cewnika Foleya w celu preindukcji porodu opisano po raz pierwszy w roku 1863.
Zakładanie cewnika Foleya wskazane jest:
- gdy występują skurcze, ale nie towarzyszy im powiększanie się rozwarcia szyjki macicy,
- w 42 tygodniu ciąży, w sytuacji, gdy jeszcze nie rozpoczęła się akcja porodowa,
- trzeba sprowokować przyspieszony poród, ponieważ wymaga tego stan zdrowia matki lub dziecka.
Wskazaniami może być zbyt mała ilość wód płodowych, pogorszenie się stanu dziecka, a także choroby matki: cukrzyca, ostra infekcja, nadciśnienie, cholestaza.
Cewnik Foleya jest wykorzystywany jako narzędzie urologiczne także podczas cesarskiego cięcia. Zakłada się go klasycznie, do pęcherza, by umożliwić stałe odprowadzanie moczu.
Jakie są wskazania do wykonania cesarskiego cięcia? Zobaczcie:
Cewnik Foleya - skuteczność indukcji porodu
U niektórych ciężarnych wprowadzenie cewnika Foleya natychmiast pobudza skurcze, u innych jest mniej skuteczne. Niemniej w każdej sytuacji zastosowanie tej metody indukcji porodu znacząco skraca jego trwanie.
Badania dowodzą, że cewnik Foleya jest skuteczny w wywoływaniu porodu, ponadto wywołuje mniej skutków ubocznych niż podawanie prostaglandyn. Poza tym zastosowanie tej metody pozwala uniknąć powikłań porodowych związanych z niedojrzałością szyjki macicy, takich jak pęknięcie macicy czy szyjki macicy oraz trudności z przedostawaniem się dziecka przez kanał szyjki macicy.
Specjaliści z Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego podkreślają, że stosowanie cewnika Foleya w celu preindukcji porodu cechuje się prostotą, niskim kosztem oraz niewielkim odsetkiem objawów ubocznych w porównaniu z farmakologicznymi środkami stosowanymi w celu osiągnięcia dojrzałości szyjki macicy.
Jak założyć cewnik Foleya?
Założenie cewnika Foleya w celu indukowania porodu polega na wsunięciu balonika powyżej ujścia górnego szyjki macicy (przy minimum 1-centymetrowym rozwarciu). Następnie jest on wypełniany solą fizjologiczną. Zakładanie cewnika Foleya odbywa się pod kontrolą KTG. Choć zabieg nie boli, może wywoływać dyskomfort. Jak wyjąć cewnik Foleya? Cewnik Foleya zwykle jest zakładany na dobę (podaje się też dożylnie oksytocynę). Zdarza się jednak, że wypada samoistnie wcześniej. Dzieje się tak przy odpowiednim dużym rozwarciu szyjki macicy.
Cewnik Foleya - indukcja porodu. Przeciwwskazania
Przeciwwskazaniami do indukcji porodu za pomocą cewnika Foleya jest:
- odejście wód płodowych,
- krwawienie z dróg rodnych,
- nisko położone łożysko,
- łożysko przodujące,
- infekcje dróg rodnych.
Cewnik Foleya - zagrożenia i powikłania
Zdarza się, że stosowanie cewnika Foleya wiąże się w zagrożeniami. Bywa, że zastosowany do indukcji porodu prowadzi do urazu mechanicznego szyjki macicy, zaś stosowany urologicznie podczas cesarki skutkuje zakażeniem dróg moczowych. Wówczas także może dojść do urazów mechanicznych pęcherza bądź cewki moczowej.
Do zagrożeń związanych z zastosowaniem mechanicznych metod indukcji porodu należy również pęknięcie błon płodowych oraz odklejenie łożyska.
