Pęknięcie krocza jest jednym z najczęstszych urazów, do jakich dochodzi w czasie porodu. Rany bywają różne - niewielkie, ale i rozległe, powierzchniowe i głębokie. Mogą obejmować nie tylko krocze, ale również pochwę, wargi sromowe, cewkę moczową, a nawet szyjkę macicy.
W zależności od rozległości uszkodzeń tkanek wyróżnia się cztery stopnie pęknięcia krocza.
- stopień pierwszy oznacza pęknięcie pochwy i skóry krocza bez naruszenia mięśni dna miednicy (uznawane za fizjologiczne)
- stopień drugi - gdy oprócz skóry i śluzówki doszło do uszkodzenia mięśni krocza
- stopień trzeci - gdy uszkodzony jest zwieracz zewnętrzny odbytu
- stopień czwarty, kiedy pęknięcia obejmują błonę śluzową odbytnicy
Pęknięcie krocza - kiedy i dlaczego powstaje. Czynniki ryzyka
Do czynników ryzyka wpływających na poważne pęknięcie krocza zalicza się:
- poród u pierworódki,
- dużą masę urodzeniową dziecka,
- indukcję i stymulację porodu,
- znieczulenie nadtwardówkowe,
- narodziny dziecka twarzą do przodu,
- poród zabiegowy (z użyciem kleszczy lub próżnociągu).
Na zachowanie krocza podczas porodu ma również wpływ pozycja, jaką przyjęła rodząca oraz sposób parcia. Pęknięcie krocza zdarza się najczęściej, gdy poród przebiega szybko.
Pęknięcie krocza - powikłania
Pęknięcie krocza jest przyczyną dolegliwości bólowych, co obniża komfort życia, zwłaszcza w czasie połogu, jednak dolegliwości te zwykle szybko mijają. Wystarczy dać sobie czas i zastosować kilka domowych sposobów leczenia. Może się jednak zdarzyć, że uraz był poważny i rozległy, a proces gojenia rany nie przebiega satysfakcjonująco. Wówczas może dojść do powikłań.
Do najczęstszych powikłań związanych z pęknięciem krocza w trakcie porodu zalicza się:
- połogowe krwiaki narządów rodnych,
- zakażenie i rozejście się rany krocza,
- nietrzymanie stolca,
- poporodowe i wysiłkowe nietrzymanie moczu,
- przetokę odbytniczo-pochwowa,
- wypadanie narządów miednicy.
Skutki pęknięcia krocza mogą być bardzo poważne, stąd w celu ochrony krocza kobiet w czasie porodu przeprowadza się zabieg nacięcia krocza (tzw. episiotomia). Nacinanych jest niemal 60 proc. rodzących.
Jak leczyć pęknięcie krocza?
Nie każde pęknięcie krocza wymaga założenia szwów - nie robi się tego, gdy uszkodzona jest wyłącznie śluzówka pochwy i niewielka część skóry krocza. Założenia szwów (najczęściej rozpuszczalnych) wymagają pęknięcia drugiego stopnia - gdy oprócz skóry i śluzówki doszło do uszkodzenia mięśni krocza. Poważniejsze pęknięcia krocza (stopień trzeci i czwarty) leczy się operacyjnie.
Pęknięcie krocza - jak pielęgnować
Leczenie krocza, bez względu na jego rozległość, wymaga odpowiedniej pielęgnacji. To złagodzi dolegliwości i przyspieszy gojenie się ran. O czym warto pamiętać?
Należy zadbać o higienę, by nie doszło do zakażenia. Ważne są codzienne prysznice, podmywanie się, osuszanie i wietrzenie rany, a także noszenie przewiewnej, bawełnianej bielizny i częste zmienianie podpasek czy wkładek.
Na opuchnięte krocze pomogą okłady, na przykład z Rivanolu czy roztworu nadmanganian potasu. Pomogą żele znieczulające, nasiadówki, a także przemywanie ran naparami z rumianku lub kory dębu.
Ponieważ pęknięcie, w przeciwieństwie do nacięcia wykonywanego w czasie porodu, przechodzi pomiędzy rozciągniętymi włóknami mięśniowymi, co ich nie niszczy, rany po pęknięciu krocza goją się szybciej niż te, które powstały po jego nacięciu.
Pęknięcie krocza - kiedy iść do lekarza?
Dolegliwości towarzyszące gojeniu się pękniętego krocza, takie jak ból, dyskomfort, ciągnięcie i pieczenie, wprawdzie utrudniają codzienne funkcjonowanie i wpływają na komfort życia, jednak są typowe dla okresu połogu. Z czasem powinny być coraz mniej uciążliwe.
Są jednak sytuacje, kiedy trzeba skonsultować się z ginekologiem. Należy zgłosić się do lekarza, jeśli pojawia się ostry ból, gorączka, dreszcze, a rana się zaognia. To może świadczyć o infekcji. Wymagana jest interwencja medyczna, by zapobiec jej rozprzestrzenieniu.
To także może cię zainteresować:
