Ciąża bliźniacza zdarza się raz na 80 porodów. Jak każda ciąża mnoga jest ciążą podwyższonego ryzyka. To dlatego tak ważne jest, aby przyszła mama spodziewająca się nie jednego dziecka, a dwójki, nie tylko o siebie dbała, ale i częściej odwiedzała lekarza prowadzącego ciążę. W ciąży bliźniaczej bardzo ważne jest jak najszybsze jej rozpoznanie, ponieważ jej prowadzenie wymaga szczególnej uwagi.
Po czym można poznać, że ciąża jest bliźniacza? Ponieważ nie pojawiają się żadne specyficzne objawy, jej potwierdzenie jest możliwe na podstawie wyników badania USG. W ciąży bliźniaczej charakterystyczne jest, że:
Bliźniaki mogą być jednojajowe bądź dwujajowe. Szacuje się, że 1/4 wszystkich ciąż bliźniaczych stanowią bliźniaki jednojajowe. Bliźniaki jednojajowe są genetycznie identyczne, ponieważ powstają w efekcie zapłodnienia jednej komórki przez jeden plemnik. Podział następuje później. Bliźniaki mogą być:
Z kolei bliźniaki dwujajowe powstają wskutek zapłodnienia dwóch komórek jajowych przez dwa plemniki. Każdy zarodek ma oddzielną kosmówkę i łożysko. W przeciwieństwie do bliźniaków jednojajowych bliźniaki dwujajowe nie muszą być tej samej płci.
Ponieważ przyczyny powstania ciąży bliźniaczej nie zostały do końca poznane, nie istnieje recepta na zajście w nią i urodzenie dwójki dzieci. Wiadomo, że z genetycznego punktu widzenia odpowiedzialna za nią jest matka. Większe szanse na ciążę bliźniaczą mają kobiety, które:
Ciąża bliźniacza to podwójne szczęście, ale i dwa razy więcej trosk, lęków i zagrożeń - tak dla matki, jak i dzieci. Komplikacje mogą dotyczyć tak przebiegu ciąży, jak i porodu. W ciąży mnogiej nasilają się dolegliwości, które towarzyszą przyszłej mamie przez cały okres trwania ciąży. Kobieta, która jest w ciąży mnogiej, zwykle:
Dzieci pochodzące z ciąży mnogiej są zagrożone wadami anatomicznymi oraz opóźnionym rozwojem. Dwa razy częściej przy ciążach bliźniaczych pojawiają się wady wrodzone. Są to wrodzone nieprawidłowości specyficzne dla bliźniaków (anomalie związane z obumarciem jednego z płodów, zespół przetoczenia między bliźniętami czy zespół poplątania pępowiny), wady niespecyficzne dla bliźniąt, niemniej występujące częściej w ciąży bliźniaczej (na przykład wodogłowie czy bezmózgowie), ale i wady niespecyficzne dla bliźniąt (na przykład wrodzone dysplazje bioder). Płody nie rozwijają się równomiernie i często mają niższą masę urodzeniową w porównaniu z dziećmi z ciąż pojedynczych. Umierają pięciokrotnie częściej niż w ciąży pojedynczej.
Poród bliźniaków jest traktowany jak poród wysokiego ryzyka, ponieważ często dochodzi do powikłań okołoporodowych. To najczęściej niewydolność ciśnieniowo-szyjkowa, przedwczesny poród czy przedwczesne pęknięcie błon płodowych. Narodziny maluchów zwykle odbywają się przed wyznaczonym terminem, a ciąże bliźniacze często są rozwiązywane przez cesarskie cięcie. Choć ciąża bliźniacza trwa 40. tygodni, w większości przypadków kończy się porodem przedwczesnym w 37. tygodniu.
W ciąży bliźniaczej poród drogami natury jest możliwy w sytuacji, gdy dzieci są zwrócone główkami w dół oraz gdy tak one, jak i ich mama, są w dobrej kondycji. Wskazaniem do zakończenia ciąży poprzez cesarskie cięcie jest ułożenie dzieci: kiedy jedno z nich jest ułożone w poprzek lub pośladkami w dół. Inną sytuacją jest ryzyko zaplątania pępowiny lub inne potencjalne zagrożenia dla matki i dzieci.