Odklejenie łożyska w ciąży - skąd bierze się problem i czym to grozi?

Przedwczesne odklejenie łożyska kojarzone jest głównie jako ewentualny skutek urazu brzucha, tymczasem przyczyn tego stanu jest więcej. Objawy i rokowania zależą głównie od miejsca i stopnia odklejenia łożyska, a także zaawansowania ciąży.

Przedwczesne odklejenie łożyska, czyli sytuacja, gdy odłącza się ono od macicy przed porodem (prawidłowo oddziela się ono dopiero kilka minut po urodzeniu dziecka) zdarza się raz na 150-200 urodzeń. Bywa, że do odklejenia dochodzi bardzo wcześnie, bo już ok. 24. tygodnia ciąży.

Ciąża to nie choroba, a jednak wiele chorób dopada w ciąży. Oto najczęstsze problemy:

Zobacz wideo

Odklejenie łożyska - przyczyny

Łożysko jest łącznikiem między ciężarną, a płodem: z jednej jego strony wychodzi pępowina, a druga strona przylega do ściany macicy. To organ, bez którego płód nie może przeżyć: za jego pośrednictwem dostaje tlen i składniki odżywcze. Uwaga, odklejenie łożyska jest groźne także dla ciężarnej, a nie tylko rozwijającego się dziecka w łonie matki. Zarazem: nowoczesna medycyna położnicza i ginekologiczna sprawiła, że odklejenie łożyska kończy się dość szczęśliwie od lat dla wszystkich ciężarnych i 90 proc. płodów (oboje wychodzą z tej ciężkiej sytuacji w dość dobrym stanie). Nie oznacza to jednak, że sytuację można lekceważyć.

Powszechnie uważa się, że odklejenie łożyska to skutek silnego urazu/uderzenia w brzuch. To rzeczywiście może być przyczyną, ale jest ich zdecydowanie więcej. Przede wszystkim uraz nie musi być ciężki. Czasem jest po prostu niefortunny, a w ocenie ciężarnej był na tyle niegroźny, że nawet nie skonsultowała się z lekarzem. Dlatego, standardowo, kobieta w ciąży po każdym upadku czy uderzeniu w brzuch, podejrzewając problem z łożyskiem,  powinna niezwłocznie skonsultować się z lekarzem, a najlepiej od razu wzywać pogotowie.

Jeśli:

  • chorujesz na nadciśnienie (bądź pierwszy raz pojawiło się w ciąży),
  • masz (miałaś) mięśniaki macicy,
  • macica jest nieprawidłowo zbudowana,
  • spodziewasz się więcej niż jednego dziecka (bliźnięta, trojaczki),
  • pępowina jest za krótka,
  • palisz papierosy,
  • masz niedobór kwasu foliowego,

jesteś w grupie podwyższonego ryzyka odklejenia łożyska.

Na co uważać w ciąży - największe zagrożenia

Odklejenie łożyska - objawy

Jak rozpoznać odklejenie łożyska? Zazwyczaj pojawia się charakterystyczny objaw: krwawienie z dróg rodnych. Ten dość czytelny sygnał może jednak w ogóle nie wystąpić.

Jeśli dojdzie do krwawienia, pojawia się ciemna krew, a także ból i napięcie brzucha (brzuch "deskowaty"). Gdy od macicy oddzieli się niewielka część łożyska, krwawienie może być skąpe, kiedy natomiast odkleja się więcej niż 1/2 łożyska - krwawienie jest obfite. Kiedy odkleja się centralna część łożyska, a brzegi nie, krwawienie może wcale nie wypływać z dróg rodnych.

Ból brzucha może mieć różne nasilenie, a nasza odporność na ból i jego ocena to jednak kwestia indywidualna. Zarazem: większość kobiet, które doświadczyły odklejenia łożyska, opisuje ból jako "przeszywający". Pojawia się w podbrzuszu, jest nagły i ostry, połączony ze skurczem macicy (twardnieniem brzucha).  Ruchy dziecka niemal zanikają albo stają się bardzo gwałtowne. Mogą również wystąpić objawy wstrząsu: silny, nieuzasadniony niepokój (czasem pobudzenie), skóra zimna, blada, wilgotna, spadek ciśnienia krwi, przyspieszony oddech, nieraz wymioty i biegunka.

Odklejenie łożyska - postępowanie

Takie objawy są podstawą, by wezwać pogotowie. Przedwczesne zagraża życiu matki i dziecka. Czekając na karetkę:

  1. połóż się na wznak,
  2. podłóż coś miękkiego pod miednicę i prawy bok ciała tak, by były wyżej, a zarazem żebyś czuła się komfortowo (na ile to możliwe w tych okolicznościach).

Leczenie zależy od stopnia oddzielenia się łożyska od macicy. Gdy odklejenie jest niewielkie, samo leżenie może zahamować krwawienie i stan się stabilizuje. Lekarz zaleca oszczędzający tryb życia i wskazana jest bardziej staranna obserwacja przebiegu ciąży (problem może wrócić, nasilić się itp.), czasem stosowanie leków rozkurczowych i podtrzymujących ciążę.

Przy większym odklejeniu trzeba zostać w szpitalu. Jeśli życia matki lub dziecka jest zagrożone, przeprowadzane jest cesarskie cięcie, niezależnie od jej zaawansowania.jeśli występuje zagrożenie życia ciężarnej lub płodu, ciąża zostaje natychmiast rozwiązana przez cięcie cesarskie. Czasem odklejenie łożyska wywołuje poród.

Jeśli jesteś w pierwszej ciąży i masz grupę krwi Rh minus, krwawienie spowodowane oddzielającym się łożyskiem, powinnaś dostać zastrzyk z immunoglobuliną anty-D, aby w przyszłej ciąży nie doszło do powikłań związanych z konfliktem serologicznym.

Odklejenie łożyska czy odklejenie kosmówki?

Kosmówka to zewnętrzna błoną płodowa. Jej naczynia krwionośne łączą się z macicą. Na początku ciąży to właśnie kosmówka odpowiada za wytwarzanie hormonu HCG i ma istotny wpływ na utrzymanie ciąży. W okolicach 12-16 tygodnia ciąży kosmówka przekształca się w normalne łożysko. Zatem na każdym etapie ciąży to właśnie kosmówka odkleja się od macicy - przed przekształceniem lub po. Na wczesnym etapie ciąży grozi poronieniem, na późniejszym - porodem przedwczesnym. Przyczyną odklejenia się kosmówki, nim stanie się łożyskiem, zazwyczaj jest krwiak podkosmówkowy. Powstaje między ścianą macicy, a jajem płodowym i może powodować oderwanie się kosmówki od macicy.

Więcej o:
Copyright © Agora SA