Badania w ciąży

Kobieta oczekująca dziecka jest pod szczególną ochroną lekarzy. Analizy krwi i moczu oraz laboratoryjne badania ginekologiczne dają gwarancję, że wiele zaburzeń można wykryć, zanim staną się one niebezpieczne dla matki i dziecka.

Grupa krwi i czynnik Rh

Grupę krwi wraz z czynnikiem Rh powinnaś oznaczyć od razu na samym początku ciąży Najlepiej, mieć zawsze ten wynik przy sobie. Podczas ciąży ryzyko wystąpienia krwotoku jest większe niż zwykle, dlatego trzeba się liczyć z ewentualnością przetoczenia krwi lub jej preparatów. W nagłym wypadku nie wystarczy powiedzieć lekarzowi, jaką ma się grupę krwi, lekarz musi mieć w ręku dokument, który stwierdza to ponad wszelką wątpliwość. Gdy go brak, grupę trzeba oznaczyć, co trwa prawie dwie godziny. A w razie utraty dużej ilości krwi liczy się każda minuta.

Przeciwciała anty-D

Jeśli kobieta ma ujemny czynnik Rh, należy również oznaczyć grupę krwi i czynnik Rh ojca dziecka. W razie niezgodności serologicznej (matka Rh -, ojciec Rh +) dziecko może odziedziczyć dodatnie Rh ojca. Gdy do krwiobiegu matki dostają się krwinki dziecka (przenikające przez barierę łożyskową), jej system immunologiczny potraktuje je jak ciała obce, które trzeba zniszczyć. Dlatego w przypadku niezgodności serologicznej trzeba kilkakrotnie oznaczać poziom przeciwciał anty-D w surowicy krwi matki (po raz pierwszy około 12. tygodnia, potem co sześć-osiem tygodni i zawsze, gdyby doszło do krwawienia lub urazu). Poziom przeciwciał anty-D bada się także tuż po porodzie. Jeśli jest zbyt wysoki i mógłby zagrozić następnemu dziecku, matce podaje się neutralizującą je immunoglobulinę.

@ Konflikt serologiczny w drugiej ciąży. Co to znaczy? Lekarz odpowiada

Badanie ogólne moczu w ciąży

Badanie moczu jest jednym z najstarszych badań analitycznych stosowanych w medycynie. Jego wyniki mówią nie tylko o funkcjonowaniu nerek, ale także o stanie całego organizmu.

Do badania oddawaj mocz poranny. Podmyj się (samą wodą) i w trakcie siusiania złap środkowy strumień moczu do małego słoiczka (z początku i pod koniec mocz jest zanieczyszczony białkiem i bakteriami znajdującymi się przy wejściu do pochwy). Słoiczek powinien być starannie umyty i wyparzony. Najlepszy jest specjalny pojemnik, który można wziąć wcześniej z laboratorium. Badanie powinno być wykonane w ciągu czterech godzin od oddania próbki moczu. Podczas ciąży w moczu może pojawiać się ślad białka i niewielkie ilości cukru. Jest to zjawisko fizjologiczne związane z obniżeniem się nerkowego progu filtracyjnego nerek.

Morfologia krwi w ciąży

Morfologia krwi to badanie określające jej skład: liczbę krwinek białych (leukocytów) i czerwonych (erytrocytów), wartość hematokrytu (wskaźnika gęstości krwi) oraz stężenie hemoglobiny (barwnika krwinek czerwonych przenoszącego tlen i dwutlenek węgla). Ponadto badanie pokazuje tzw. wskaźniki czerwonokrwinkowe opisujące cechy krwinek czerwonych - ich masę, objętość i nasycenie hemoglobiną, a także liczbę płytek krwi, które odpowiedzialne są za jej krzepliwość.

Badanie pozwala wykryć przypadki niedokrwistości, która u ciężarnych zdarza się często. Już w pierwszej połowie ciąży zwiększa się całkowita objętość krwi, jednak ilość osocza wzrasta znacznie bardziej niż liczba erytrocytów. Powoduje to rozrzedzenie krwi, dając obraz względnej niedokrwistości. Dlatego rozpoznanie anemii w tym okresie powinno się opierać przede wszystkim na ocenie stężenia hemoglobiny .

Określanie liczby krwinek białych pomaga w wykrywaniu infekcji i chorób nowotworowych. Dla dokładniejszego rozpoznania wykonuje się analizę ilościową poszczególnych rodzajów leukocytów, tak zwany rozmaz krwi obwodowej. Począwszy od drugiego trymestru liczba krwinek białych znacznie się zwiększa. Więcej jest też płytek krwi, maleje natomiast stężenie białek w surowicy, z czym wiąże się szybsze opadanie krwinek, czyli wyższe OB.

Glukoza w surowicy

Cukrzyca w ciąży stanowi poważnie zagrożenie dla matki i dziecka, dlatego oznaczenie poziomu glukozy w surowicy krwi jest badaniem obowiązkowym. Jeżeli choroba w rodzinie nie występowała, badanie przeprowadza się dwukrotnie - na początku pierwszego i pod koniec drugiego trymestru. Na początku ciąży glukozę oznacza się na czczo. Po 24 tygodniu, wykonuje się tzw. test obciążenia glukozą. Na badanie przychodzisz przed zjedzeniem śniadania. Najpierw pobiera się krew na czczo, potem dostajesz do wypicia wodę, w której rozpuszczono precyzyjnie odmierzoną dawkę 50 glukozy, po godzinie siedzenia ponawia się badanie. W czasie tej godziny nie można spacerować, bo wyniki będą niemiarodajne. Jeśli wyniki przekraczają normę konieczne jest powtórzenie testu z 75 gramami glukozy po 2 godzinach. Nieprawidłowy test z 75 gramami glukozy oznacza cukrzycę ciążową.

Kiedy badania glukozy w ciąży ? Odpowiedź naszego eksperta

Badanie WR (odczyn Wassermanna)

Badanie służy wykrywaniu kiły, choroby zakaźnej przenoszonej drogą płciową. Wykonuje się je dwukrotnie - na początku i pod koniec ciąży - co pozwala zapobiec kile wrodzonej, która wywołuje u dziecka nieuleczalne zmiany (kiła nabyta matki jest chorobą uleczalną i można ją leczyć nawet w czasie ciąży).

Antygen HBs

W ostatnich tygodniach ciąży przeprowadza się badanie krwi w kierunku żółtaczki zakaźnej typu B. Jeśli okaże się, że matka jest nosicielką wirusa, dziecku trzeba zaraz po urodzeniu podać immunoglobulinę, by nie doszło do uszkodzenia wątroby. Personel szpitala musi natomiast zachować szczególną ostrożność podczas zabiegów, którym poddaje matkę, by uniknąć zakażenia.

Badania cytologiczne i bakteriologiczne

Badanie cytologiczne polega na mikroskopowej ocenie wymazu z szyjki macicy pod kątem obecności komórek nowotworowych lub zmian mogących przerodzić się w nowotwór. Jeśli nie było wykonywane w ciągu ostatniego roku, trzeba je zrobić na początku ciąży. W ostatnim trymestrze trzeba wykonać posiew z dróg rodnych w kierunku bakterii, mogących przejść na dziecko podczas porodu i spowodować wrodzone zakażenie.

Badania prenatalne

Kobietom po 35. roku życia proponuje się wykonanie badań prenatalnych, aby wykryć ewentualne wady wrodzone płodu. Badania dzieli się na nieinwazyjne (USG oraz badania krwi pobieranej od matki) i inwazyjne (biopsja trofoblastu, amniopunkcja, kordocenteza ). Badania nieinwazyjne są całkowicie bezpieczne dla matki i dziecka i można je wykonać w wielu miejscach. Badania inwazyjne niosą ryzyko utraty ciąży, ponieważ wiążą się z koniecznością dostania się do macicy, skąd pobierany jest materiał do badań. Wykonywane są jedynie w wyspecjalizowanych placówkach.

Wady wrodzone można wykryć, analizując stężenie niektórych substancji we krwi matki (np. pewnych frakcji białek i hormonów). Ryzyko wystąpienia wady oblicza się za pomocą programu komputerowego uwzględniającego wiek matki, ale wyniki nie są w 100 proc. pewne. Zdarza się nawet, że test sugeruje wadę tam, gdzie jej nie ma. Dopiero badania inwazyjne pozwalają ostatecznie potwierdzić lub wykluczyć istnienie wady.

Najpopularniejsze pytania i odpowiedzi ekspertów:

Badanie poziomu cukru w ciąży - czy muszę być na czczo?

Wiek ciąży a badanie USG - pomyłka?

Jak często w ciąży chodzić do ginekologa?

Jak często trzeba robić USG w ciąży?

USG dopochwowe i zwykłe - czym się różnią?

Kiedy w ciąży zrobić badanie KTG?

Badanie BPP (test Manninga) - na czym polega?

Co zrobić, jeśli nie można zbadać serca dziecka podczas USG?

Co oznacza obecność pęcherzyka ciążowego i pęcherzyka żółtkowego w USG?

Kiedy w ciąży zrobić badanie KTG?

Co to jest USG 4D? Czy warto wykonać takie badanie?

Cholestaza w ciąży - jak jej uniknąć albo wykryć ją jak najwcześniej?

Morfologia w ciąży

Kiedy w ciąży można poznać płeć dziecka?

Więcej o:
Copyright © Agora SA