USG, czyli podglądanie na ekranie

Badania ultrasonograficzne dostarczają lekarzowi bezcennych informacji na temat przebiegu ciąży i stanu płodu, a rodzicom pozwalają zobaczyć dziecko na długo przed narodzeniem.

To pierwsze

Pierwsze badanie najlepiej zrobić najwcześniej 6 tygodni od ostatniej miesiączki.

Można już wtedy zobaczyć pęcherzyk ciążowy w macicy, a wewnątrz niego zarodek z widoczną i czasem słyszalną czynnością serca. Zarodek ma wtedy od kilku do kilkunastu milimetrów długości i kształt podłużnej plamki lub fasolki. Za pomocą pomiarów ustala się rzeczywisty wiek ciąży i przewidywany termin porodu. Pomiary w późniejszym czasie ciąży nie są już tak miarodajne dla ustalenia terminu porodu, bo wszystkie zarodki są takiej samej wielkości, dzieci zaś rodzą się różne. Oczywiście można też wykluczyć nieprawidłowości ciąży, zagrożenie poronieniem, mięśniaki macicy czy torbiele jajników.

Genetyczne

Kolejne ważne badanie USG przypada miedzy 12. a 14. tygodniem ciąży.

Często potocznie zwane jest USG genetycznym. W tym czasie zarodek przybiera już wygląd przypominający człowieka i mierzy od 4 do 8 centymetrów od głowy do pośladków. W czasie badania można wstępnie ocenić budowę jego głowy, tułowia, kończyn, narządów wewnętrznych. Widać i słychać pracę serca, dobrze widoczne są ruchy. Jest to jedyny czas, w którym można wykluczyć pewne cechy mogące świadczyć o wadach genetycznych lub wadach serca.

Zobacz wideo

Połówkowe

Następne badanie powinno być wykonane w 18.-22. tygodniu ciąży.

To najlepszy czas, by dokładnie ocenić budowę ciała dziecka. Jego narządy są już dostatecznie ukształtowane, kości zaś jeszcze na tyle miękkie, że nie przesłaniają organów wewnętrznych. Lekarz może również określić z dużą pewnością płeć dziecka. Sprawdza także stan łożyska i szyjki macicy.

W czasie badania ultrasonograficznego wykonanego w tym czasie widoczność jest najlepsza i wtedy właśnie najlepiej udają się zdjęcia oraz nagrania.

Dodatkowe - gdy coś się dzieje

Między 30. a 32. tygodniem warto wykonać kolejne badanie. Można wtedy ocenić przyrost masy ciała płodu, sprawdzić, czy nie jest zbyt mały albo nadmierny.

Po raz kolejny ocenia się budowę ciała płodu. Można zbadać przepływy krwi w naczyniach pępowiny i samego płodu, potwierdzające jego dobry stan. To badanie wskazane jest w przypadku cukrzycy, nadciśnienia i innych chorób matki.

Przedporodowe

Pod koniec ciąży, po 36. tygodniu, dobrze jest po raz kolejny zajrzeć do malucha.

Sprawdza się wtedy jego położenie i masę ciała, co pozwala przewidzieć, ile będzie ważyć przy porodzie. Przy położeniu innym niż podłużne główkowe lub zbyt dużej masie ciała dziecka może być wskazane cesarskie cięcie.

Dla spóźnialskich

Gdy mija termin porodu, a dziecko nie spieszy się na świat, trzeba sprawdzić czy można dać mu jeszcze czas.

Za pomocą USG oceniamy, czy jest w dobrym stanie, czy nie zmniejsza mu się ilość płynu owodniowego, nie starzeje łożysko i nie pogarszają przepływy naczyniowe. Jeśli wszystko jest w porządku i dziecko dobrze się czuje, można dalej czekać. Jeżeli jednak badanie wykaże, że maluch nie jest w dobrej kondycji, mniej lub bardziej stanowczo namawia się go do narodzin, czyli indukuje poród.

Co warto wiedzieć o badaniu

Ile razy robi się USG w ciąży? Jak może być wykonywane? Dlaczego warto iść do dobrego specjalisty? Czy USG naprawdę jest bezpieczne? O to najczęściej pytacie.

Trzykrotnie

USG wykonuje się w ciąży co najmniej trzy razy. Jeśli ciąża jest zagrożona, podczas pobytu w szpitalu robi się je niekiedy przez jakiś czas nawet codziennie.

Bez przygotowań

Badanie nie jest bolesne i nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Trwa zwykle 10-20 minut. Nie trzeba być na czczo, a brzuch można tego dnia smarować kremami stosownie do zwyczajów.

Na dwa sposoby

We wczesnej ciąży badanie wykonuje się przez pochwę. Służy do tego specjalna sonda długości palca, pokryta jednorazową osłonką i posmarowana żelem. W pierwszym trymestrze, gdy macica jest jeszcze mała, obejrzenie jej przez brzuch byłoby trudne. Badanie w 12. tygodniu wykonuje się, zależnie od warunków anatomicznych, przez brzuch lub przez pochwę. Przezpochwowo ocenia się też w późniejszej ciąży stan szyjki macicy. Badania płodu po 13. tygodniu robi się sondą przezbrzuszną, po posmarowaniu skóry brzucha żelem ułatwiającym przesuwanie głowicy.

U dobrego specjalisty

Bardzo ważne jest, by wybrać się na USG do dobrego specjalisty, który dysponuje odpowiednim sprzętem. Dotyczy to zwłaszcza badań wykonywanych w 12. i 20. tygodniu. USG jest badaniem subiektywnym. Jego jakość zależy od wiedzy lekarza, jego skupienia i spostrzegawczości, a także od klasy sprzętu, którym się posługuje. Wielu ginekologów ma w gabinecie aparat USG i wykonuje badanie przy każdej wizycie. Może wtedy potwierdzić, że wszystko jest w porządku. Ale nie każdy jest specjalistą od wykrywania wad płodu. Warto o tym pamiętać i chociaż raz w czasie ciąży udać się z wizytą do uznanego specjalisty, nawet jeśli wiązałoby się to z dodatkowymi kosztami.

Dwuwymiarowe

Podstawą badania USG jest obraz dwuwymiarowy, dający przekrój przez struktury ciała płodu. Można w nim wiele zobaczyć przy odrobinie wyobraźni.

3D I 4D

Wiele aparatów USG jest wyposażonych w głowicę 3D, która pozwala ukazać powierzchnię ciała płodu, i 4D, ukazującą jego ruchy. Widok przypomina czarno-biały obraz starego telewizora. Lekarzowi pozwala obejrzeć powłoki, twarz i kończyny, co może dostarczyć mu dodatkowych informacji. Dla przyszłych rodziców jest jednak atrakcją, bo mogą zobaczyć swojego potomka w rozpoznawalnej postaci.

Bez obaw

Badania USG w czasie ciąży wykonuje się od ponad 40 lat. Przez ten długi okres nie wykazano zagrożeń, które wynikałyby z tych badań dla rozwoju płodu i dalszych losów dziecka. Pogłoski o tym, że USG wywołuje dysleksję czy autyzm, nie zostały potwierdzone naukowo. Stwierdzono jedynie nieznaczny wzrost temperatury w tkankach poddawanych działaniu ultradźwięków - dlatego we wczesnej ciąży USG powinno trwać krótko. W późniejszych miesiącach efekt termiczny nie ma już takiego znaczenia.

Więcej o:
Copyright © Agora SA