Kieliszek wina w ciąży, można?

Mała lampka wina do kolacji nie zaszkodzi, nawet kobietom w ciąży? To zależy. Różne są zdania na ten temat. Niektórzy lekarze dają zielone światło i przyznają, że symboliczne ilości alkoholu w ciąży to nie przestępstwo, inni namawiają do abstynencji.

Dzieci, które w życiu płodowym miały kontakt z alkoholem rodzą się z obniżoną odpornością, mają trudności w zapamiętywaniu, chorują na ADHD. Najpoważniejsza konsekwencja picia przez kobietę w ciąży to płodowy zespół alkoholowy FAS. Nie wiadomo, jaka ilość alkoholu przyczynia się do tego, że zniszczeniu ulegają komórki biorące udział w tworzeniu centralnej części mózgu oraz twarzy płodu.

1000 noworodków rocznie z FAS

FAS to zespół wad wrodzonych, obejmujących zaburzenia fizyczne i neurologiczne. Dzieci matek pijących mają trudności w nauce, kłopoty z pamięcią, są opóźnione w rozwoju. Zdarza się, że cierpią na małogłowie, mają mniejszy mózg niż zdrowe dzieci, dysfunkcje różnych narządów, są niższe od swoich rówieśników. Według badań Głównego Inspektoratu Sanitarnego z 2009 roku wynika, że co 10. Polka w ciąży nie może powstrzymać się od sięgnięcia po kieliszek. Co ciekawe, to nie matki ze środowisk patologicznych najwięcej piją w ciąży, lecz kobiety z wyższym wykształceniem i z dużych miast.

W Polsce co roku około 1 000 noworodków rodzi się z wadami określanymi jako zespół FAS. Lekarze biją na alarm i namawiają przyszłe mamy aby zachowały abstynencję przez wszystkie miesiące ciąży. W zeszłym miesiącu Rada Ekspertów Ginekologów (m.in. prof. dr hab. Mirosław Wielgoś, prof. dr hab. Romuald Dębski, prof. dr hab. Violetta Skrzypulec-Plinta, prof. dr hab. Tomasz Paszkowski, dr n. med. Jacek Tomaszewski) przedstawiła oficjalne stanowisko dotyczące picia w ciąży. Dokument przygotowany przez Radę i wskazujący na potrzebę zachowania całkowitej abstynencji podczas trwania ciąży został wysłany do każdego ginekologa w Polsce.

Alkohol zwiększa ryzyko poronienia

Nie wszędzie namawia się ciężarne do całkowitej abstynencji. Na internetowej stronie brytyjskiej służby zdrowia NHS można przeczytać zalecenia dotyczące picia alkoholu w ciąży. Brytyjczycy radzą, aby kobiety starające się o dziecko oraz ciężarne całkowicie zrezygnowały z alkoholu, lub - jeśli nie potrafią zachować abstynencji - ograniczyły spożycie alkoholu do jednej lampki wina raz lub dwa razy w tygodniu.

Nice (brytyjska instytucja publiczna działająca w ramach brytyjskiego Ministerstwa Zdrowia) ostrzega przed piciem alkoholu w pierwszych trzech miesiącach ciąży. Według Nice spożycie alkoholu w pierwszym trymestrze zwiększa ryzyka poronienia, ale mała lampka wina tygodniowo w zaawansowanej ciąży nie powodują uszkodzeń płodu i nie ma dowodów na to, że bardzo małe ilości alkoholu są niebezpieczne dla rozwijającego się dziecka.

Rozwojowe problemy dzieci matek pijących

Badania przeprowadzone w Londynie pod kierownictwem dr Yvonne Kelly z University College London potwierdzają opinię Nice. Dr Kelly, współautorka analiz publikowanych w 2010 r. na łamach "An International Journal of Obstetrics and Gynaecology" dowodzi, że dzieci kobiet pijących w ciąży okazjonalnie (1-2 jednostki alkoholu tygodniowo tj. kieliszek słabego wina lub mała butelka piwa) niczym nie różnią się od maluchów niepijących matek.

W badaniu wzięło udział ponad 11 tysięcy ciężarnych, a rozwój ich dzieci był obserwowany przez badaczy przez 5 lat. 60 proc. matek w czasie trwania ciąży całkowicie zrezygnowało z alkoholu, pozostałym zdarzało się wypić alkohol, w tym około 5 proc. kobiet pijało więcej niż lampkę wina tygodniowo, a nieco ponad 2 proc. konsumowało alkohol w dużych ilościach. Dzieci matek regularnie pijących , na tle dzieci matek abstynentek, miały emocjonalne i rozwojowe problemy. Jednak - jak dowiodły badania - nie ma związku między bardzo umiarkowanym piciem przez matki w czasie ciąży, a problemami z zachowaniem czy sprawnością umysłową dzieci. Dzieci matek abstynentek i tych symbolicznie pijących nie różnią się od siebie. Badania potwierdzają, że picie dużych ilości alkoholu ma bardzo zły wpływ na rozwijający się płód, ale wątpliwe jest, aby niewielka ilość alkoholu miała podobne skutki.

Alkohol i ciąża nie powinny iść ze sobą w parze

Liberalne podejście do picia alkoholu podczas ciąży nie podoba się wszystkim Brytyjczykom, szczególnie tym zajmującym się zawodowo zdrowiem. W ostatnich tygodniach w brytyjskich mediach padł pomysł, aby dziecko urodzone przez pijącą matkę było traktowane, w świetle prawa, jako ofiara przestępstwa, a nadużywanie alkoholu przez matkę podczas ciąży karane. Pomimo tego, że służba zdrowia daje zielone światło dla dwóch małych lampek wina tygodniowo, to coraz częściej pojawiają się na Wyspach opinie, że stanowisko NHS wprowadza błędne informacje, sugeruje, że alkohol w ciąży jest OK, że nie powoduje zagrożenia dla dziecka.

Maria Catterick, założycielka FASD Network wypowiadając się dla BBC tłumaczyła, że z jednej strony słyszymy, że alkohol to trucizna, a z drugiej, dostajemy informację, o tym, że małe ilości są w porządku. Według dr Shonag MacKenzie, która reprezentuje Northumbria Healthcare NHS Trust, dopuszczalna mała ilość alkoholu być może pozwala myśleć, że jeszcze jeden mały drink też nie zaszkodzi. A wiadomo, że z jednej lampki łatwo przejść do kilku lampek. Według MacKenzie, alkohol i ciąża nie powinny iść ze sobą w parze.

Rzecznik prasowy brytyjskiego departamentu zdrowia zapowiedział, że nowy projekt dotyczący wytycznych spożywania alkoholu podczas ciąży zostanie przedstawiony w pierwszej połowie przyszłego roku.

Całkowita abstynencja w czasie ciąży najbezpieczniejsza

W Polsce Rada Ekspertów naciska, aby lekarze położnicy informowali kobiety o zagrożeniach związanych ze spożywaniem alkoholu. Według profesora Romualda Dębskiego, kierownika oddziału klinicznego położnictwa i ginekologii Szpitala Bielańskiego w Warszawie, fundamentalną rolę w kształtowaniu odpowiedzialnych postaw kobiet w ciąży mają do odegrania ginekolodzy, jako grupa, której przysługuje prawo opieki nad ciężarną.

W swojej oficjalnej wypowiedzi na temat pierwszego oficjalnego stanowiska w sprawie konsumpcji alkoholu w trakcie ciąży prof. Dębski tłumaczył, że aby edukacja pacjentek przez lekarzy była możliwa, niezbędne jest wyposażenie środowiska medycznego w najaktualniejsze informacje dotyczące wpływu alkoholu na rozwijający się płód.

Informacja, że nieznana jest dawka alkoholu, którą można uznać za bezpieczną dla nienarodzonego dziecka, jest istotna dla bezpieczeństwa kobiet ciężarnych. Niezależnie, do jakiego ginekologa udadzą się kobiety, powinny otrzymać tę samą informację oraz rekomendację abstynencji przez cały okres ciąży.

Łożysko nie chroni dziecka przed alkoholem

Czy istnieje przyzwolenie społeczne na spożywanie alkoholu przez kobiety ciężarne? W powszechnym przekonaniu, obecny jest stereotyp dotyczący znikomej szkodliwości, a nawet dobroczynnego wpływu, niewielkiej ilości alkoholu na zdrowie kobiety w okresie ciąży. Zawsze natomiast było jasne, że wypijanie dużych ilości alkoholu może poważnie zaszkodzić dziecku. Nadal brakuje twardych dowodów na to, że bardzo umiarkowane, symboliczne picie ma szkodliwe następstwa.

To co wiadomo na pewno to to, że alkohol jest substancją toksyczną, a jego cząsteczki przenikają przez łożysko. Pół godziny po spożyciu alkoholu przez matkę jego stężenie we krwi dziecka jest takie samo jak we krwi matki. Łożysko nie chroni dziecka przed alkoholem wypitym przez matkę. U kobiet pijących alkohol w czasie ciąży częściej występują przedwczesne porody i poronienia.

Lekarze odpowiadają na pytania o alkohol w ciąży

Więcej o:
Copyright © Agora SA