Ciążowe dolegliwości

Żylaki, pajączki, hemoroidy to częste dolegliwości ciążowe. Zazwyczaj są tylko problemem kosmetycznym, ale niekiedy mogą prowadzić do powikłań. Podpowiemy wam, jak sobie z nimi radzić.

W czasie ciąży o połowę zwiększa się objętość krwi krążącej w organizmie. Jest ona potrzebna, bo układ krwionośny musi dodatkowo obsłużyć powiększającą się macicę, łożysko i rosnące dziecko. Konieczna jest też rezerwa, bo w czasie porodu kobieta traci pewną ilość krwi. Układ krążenia musi jakoś pomieścić tę zwiększoną ilość krwi. Pod wpływem hormonów ciążowych naczynia żylne rozszerzają się i stają bardziej elastyczne. Zapobiega to wzrostowi ciśnienia krwi w naczyniach na skutek zwiększenia jej objętości. Niestety, te naturalne zmiany przysparzają czasem trochę kłopotów.

Nadmiernie poszerzone naczynia żylne przybierają postać żylaków. Żylaki mogą pojawiać się w różnych okolicach, najczęściej jednak występują w dolnej połowie ciała - na nogach, wargach sromowych i w odbycie.

Ściany poszerzonych naczyń stają się również bardziej kruche. Częściej zdarza się im pękanie i wyciek krwi do okolicznych tkanek. Powoduje to niewielkie wylewy i wybroczyny. Najczęściej dochodzi do drobnych krwawień z nosa oraz z dziąseł przy myciu zębów. Przesączanie się płynów ustrojowych z naczyń do otaczających tkanek jest przyczyną obrzęków. Poszerzone naczynia krwionośne mogą też nadmiernie obniżać ciśnienie krwi, co sprzyja zawrotom głowy, zasłabnięciom i omdleniom.

Pajączki

Pajączki to cienkie fioletowe rozgałęzione naczynka pojawiające się powierzchownie na skórze.

Najczęściej widać je na nogach, w okolicy kostek, na udach. Są wynikiem poszerzenia i pękania drobnych naczyń krwionośnych. Stanowią tylko problem kosmetyczny i po ciąży zwykle cofają się bez śladu. Nie należy ich jednak lekceważyć, bo są pierwszym objawem rozpoczynających się zmian naczyniowych.

Żylaki

Żylaki nóg najczęściej pojawiają się na łydkach, w okolicy kostek i pod kolanami.

Sprzyja im zwiększone ciśnienie w naczyniach żylnych w dolnych częściach ciała. Powiększająca się macica uciska na żyły w miednicy i utrudnia przepływ krwi od nóg w kierunku serca. W dodatku w czasie ciąży naczynia są bardziej wiotkie i kruche niż zwykle. Wszystko to może powodować miejscowe poszerzenie żył. Objawy żylaków to widoczne pod skórą sine, wypukłe, czasem bolesne powrózki, a także uczucie ciężkości, mrowienie, obrzęki i bóle nóg.

Podobne zmiany mogą się pojawiać na wargach sromowych, ale zdarza się to zdecydowanie rzadziej. Żylaki sromu nie stanowią przeciwwskazania do porodu drogami natury, choć mogą powodować zwiększone krwawienie.

Hemoroidy

Szczególną postacią zmian naczyniowych są żylaki odbytu, czyli hemoroidy.

Zwykle pojawiają się w ostatnich miesiącach ciąży. Najbardziej narażone są na nie przyszłe mamy, które mają siedzącą pracę i mało się ruszają. Hemoroidy powstają podobnie jak inne żylaki, dodatkowo jednak sprzyjają im zaparcia. Pod wpływem wysiłku przy oddawaniu stolca osłabione żyły są wypychane na zewnątrz odbytu i robią się tam bolesne, czasem krwawiące guzki. Podczas parcia przy porodzie powiększają się i uwypuklają. W pierwszych dniach połogu hemoroidy niestety mogą być bardzo dokuczliwe. Na szczęście po kilku tygodniach znacznie się zmniejszają lub w ogóle zanikają.

Zakrzepica

Zakrzepica żylna to rzadkie, ale groźne powikłanie żylaków koniecznie wymagające leczenia.

W przypadku zakrzepicy w miejscu żylaka, najczęściej w zastawce żylnej łydki, powstaje zakrzep, stopniowo powiększający się i utrudniający przepływ krwi. Jeśli dojdzie do całkowitego zamknięcia naczynia, krew nie ma jak przepłynąć dalej i gromadzi się poniżej przeszkody, powodując nagły ból, zaczerwienienie i obrzęk nogi. Zakrzepowe zapalenie żył, zwłaszcza głębokich, zwykle wymaga leczenia w szpitalu. Podawane są wówczas preparaty heparyny rozrzedzające krew i ułatwiające jej przepływ.

Zapobieganie

Najskuteczniejszy sposób na zapobieganie żylakom to codzienna aktywność fizyczna.

Mięśnie nóg w ruchu pomagają bowiem tłoczyć krew w kierunku serca. To nie znaczy, że przyszła mama musi intensywnie uprawiać sport. By zapobiec problemom, często wystarczy godzina spaceru dziennie.

Warto unikać długiego stania i siedzenia, zakładania nogi na nogę, noszenia skarpet z obcisłym ściągaczem i przegrzewania się. Odpoczywać najlepiej z uniesionymi nogami. Pomocne mogą być też zimne okłady.

Dieta

W przeciwdziałaniu hemoroidom podstawą jest zdrowa dieta.

Pomaga ona bowiem zapobiegać zaparciom, które bardzo sprzyjają powstawaniu żylaków odbytu. Jadłospis przyszłej mamy powinien być bogaty w błonnik, który wspomaga trawienie. Warto więc jeść dużo warzyw i owoców, najlepiej surowych (poza bananami i jagodami, które działają zapierająco), a także produktów z pełnych ziaren zbóż (pełnoziarnistego pieczywa, płatków, makaronu, kaszy gryczanej). Trawienie ułatwiają też jogurty i inne produkty z mleka fermentowanego. Dlatego warto je często pić.

W zapobieganiu zaparciom bardzo ważny jest także ruch.

Leczenie

Przy pierwszych objawach problemów naczyniowych warto iść do lekarza prowadzącego ciążę i rozpocząć leczenie.

Oprócz zmiany trybu życia polega ono na przyjmowaniu leków wzmacniających ściany naczyń krwionośnych oraz stosowaniu żeli i kremów poprawiających krążenie. W czasie ciąży nie leczy się żylaków chirurgicznie.

Warto nosić rajstopy przeciwżylakowe (są dostępne w aptekach). Najlepiej zakładać je przed wstaniem z łóżka, po kilkuminutowym leżeniu z uniesionymi nogami.

Przy bólach i obrzękach nóg wykonuje się USG naczyń żylnych, by wykluczyć tworzenie się w nich zakrzepu. Niekiedy profilaktycznie podaje się zastrzyki z heparyną.

W leczeniu hemoroidów dodatkowo stosuje się czopki doodbytnicze i maści lub kremy łagodzące dolegliwości. W aptekach dostępne są bez recepty specyfiki dozwolone w ciąży.

Czasem po porodzie (zwłaszcza zakończonym cesarskim cięciem) przez tydzień lub dwa trzeba przyjmować zastrzyki z heparyny,

Większość zmian naczyniowych znacznie zmniejsza się kilka tygodni po porodzie. Niektóre, jak żylaki sromu, znikają całkowicie.

Jeśli w nodze z żylakami pojawi się nagły ból, zaczerwienienie i obrzęk, zgłoś się do szpitala!

Więcej o:
Copyright © Agora SA