Opryszczka w ciąży: co musisz wiedzieć?

Zwykłe "zimno" i uczucie świądu czy poważna sprawa? Opryszczka w ciąży może być niebezpieczna dla płodu, jeśli kobieta ma jej genitalną odmianę lub właśnie zaraziła się nią po raz pierwszy. Co każda z nas powinna wiedzieć o wirusie opryszczki?

W niektórych społecznościach 80 proc. ludzi jest zakażonych wirusem opryszczki pospolitej (Herpes Simplex Virus), dlatego termin "zimno" nie przywołuje na myśl poważnych komplikacji zdrowotnych. Opryszczka wargowa kojarzy się zwykle z przejściowym defektem kosmetycznym na ustach i uczuciem dyskomfortu. Niewiele osób jednak wie, że jeśli pierwsze zakażenie wirusem nastąpi w czasie ciąży, konsekwencje dla dziecka mogą być bardzo poważne. To samo dotyczy opryszczki genitalnej w fazie aktywnej - ryzyko zarażenia okołoporodowego jest bardzo wysokie, a wpływ tego wirusa na zdrowie dziecka jest tak poważny, że jego obecność jest wskazaniem do cesarskiego cięcia.

Opryszczka - co to jest?

Opryszczka wargowa to wirusowa choroba skóry, którą zarażamy się drogą kropelkową i przez dotyk, np. poprzez pocałunek, picie z jednej szklanki czy dzielenie się sztućcami, o ile zakażona wirusem osoba akurat ma "zimno" na wargach. Opryszczka jest uciążliwa, bo wywołujący ją wirus HSV1 zagnieżdża się w komórkach nerwowych i pozostaje w naszym organizmie na zawsze. Oznacza to, że w momentach osłabienia, takich jak choroba zakaźna, infekcja, a nawet okres silnego stresu, wirus opryszczki będzie się uaktywniał, a na naszych wargach znowu pojawią się niechciane pęcherzyki.

Inną odmianą opryszczki jest ta wywołana przez wirus HSV2, atakująca narządy płciowe i okolice odbytu. Zarażenie wirusem opryszczki genitalnej następuje poprzez kontakty seksualne. U kobiety zakażonej wirusem HSV2 zmiany atakują błonę śluzową pochwy, sromu i szyjki macicy. Opryszczka genitalna jest wskazaniem do cesarskiego cięcia, gdyż podczas porodu naturalnego łatwo może dojść do zarażenia dziecka wywołującym ją wirusem. Wirus HSV jest niezwykle niebezpieczny dla noworodka, może prowadzić do ślepoty, zapalenia opon mózgowych i zmian w centralnym układzie nerwowym.

Objawy opryszczki wargowej

Zaczyna się od uczucia mrowienia, najczęściej w okolicy warg, czasem nosa, a po dwóch-trzech dniach pojawia się zaczerwienienie i uczucie pieczenia bądź świądu. Czerwone przebarwienie zamienia się w pęcherzyk lub pęcherzyki wypełnione płynem. Po pęknięciu pęcherzyka i wycieknięciu płynu, zmiana zasusza się i tworzy się strupek. Leczona opryszczka znika po kilku dniach, czasem trwa to nawet dwa tygodnie. U niektórych nosicieli wirusa HSV1 opryszczka wirusowa pojawia się przy każdym spadku odporności organizmu, czasem aktywację wirusa spowodować może nawet miesiączka, u innych zmiany skórne występują jednak bardzo rzadko.

Objawy opryszczki genitalnej

Opryszczka narządów płciowych, wywoływana przez wirus HSV2, atakuje genitalia i odbytnicę: na początku ma postać pęcherzyka lub pęcherzyków, które po pęknięciu zmieniają się w bolesne owrzodzenia. Opryszczka genitalna jest jedną z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową. Pierwszym zmianom towarzyszy czasem silny ból i gorączka, powiększone są węzły chłonne. Dolegliwości trwają przez mniej więcej dwa tygodnie. Zdarza się także, że opryszczka nie daje żadnych objawów, dlatego wiele osób nie wie nawet, że są nosicielami jej wirusa.

Opryszczka wargowa w ciąży

Wirus HSV1, wywołujący opryszczkę wargową, jest niegroźny dla kobiet w ciąży i dla płodu. Wyjątkiem jest sytuacja, w której zarażenie tym wirusem następuje właśnie w trakcie trwania ciąży, a kobieta wcześniej nie cierpiała na opryszczkę. Pierwsze zakażenie wirusem opryszki wargowej w tym okresie jest bezwzględnym wskazaniem do podjęcia terapii przeciwwirusowej, jako że jest bardzo niebezpieczne dla płodu. Szczególnie poważne jest zakażenie wirusem opryszczki w pierwszych sześciu miesiącach ciąży, może bowiem spowodować wady rozwojowe płodu, czasem nawet poronienie. Zakażenie w ostatnim trymestrze może z kolei spowodować przedwczesny poród. Podjęcie leczenia przeciwwirusowego znacznie zmniejsza ryzyko uszkodzeń płodu.

Opryszczka genitalna w ciąży

Jeśli pacjentka jest nosicielką wirusa HSV2 (opryszczki narządów płciowych) powinna bezwzględnie poinformować o tym fakcie lekarza prowadzącego jej ciążę. Lekarz może podjąć decyzję o profilaktycznym leczeniu przeciwwirusowym pod koniec ciąży lub zadecydować o konieczności przeprowadzenia cesarskiego cięcia. Porody naturalne są najczęstszą przyczyną zarażenia noworodka wirusem opryszczki genitalnej, a ponieważ układ odpornościowy tak małego dziecka jest bardzo słaby, atak wirusa powoduje bardzo poważne zmiany w centralnym układzie nerwowym dziecka. Okołoporodowe zakażenie wirusem HSV2 może prowadzić do utraty wzroku, rozległych zmian skórnych, niebezpiecznego zapalenia opon mózgowych, czasem nawet do śmierci.

Profilaktyka

Lekarze podkreślają, że najważniejszą profilaktyką jest unikanie kontaktu z wirusem, a jeśli kobieta jest jego nosicielką, powinna unikać sytuacji, które sprzyjają uaktywnieniu się choroby. Dr Grzegorz Południewski, ginekolog-położnik, uważa, że dobrym pomysłem jest sprawdzenie na początku ciąży, czy jest się nosicielem wirusa Herpes Simplex. - Uważam, że powinno się przeprowadzać takie badania - przekonuje. - Teraz obowiązkowo przeprowadzamy badania w kierunku kiły, mimo że na ponad 300 tys. urodzeń zdarza się 6 przypadków tej choroby, a opryszczka pojawia się o wiele częściej. Czasy się zmieniły i zmienia się ciężar zagrożeń u ciężarnych - twierdzi dr Południewski. Jeśli badanie na początku ciąży wykaże obecność wirusa, przez czas jej trwania będzie można kontrolować poziom przeciwciał, jeśli zaś okaże się, że kobieta nie jest nosicielką wirusa HSV będzie to wskazówką do zachowania szczególnej ostrożności.

Więcej o:
Copyright © Agora SA