Co to jest glikol propylenowy?
Glikol propylenowy to bardzo popularny związek chemiczny, którego używa się w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, tytoniowym i kosmetycznym. Widnieje pod oznaczeniem E1520.
Stosuje się go jako substancję konserwującą, jest składnikiem barwników i aromatów, wykorzystywany jest do obniżania temperatury zamarzania w płynach hamulcowym i chłodniczych, a także jako środek zapobiegający zamarzaniu. Jest możliwy do rozpuszczenia w wodzie, acetonie oraz w chloroformie. Jeśli chodzi o jego smak i konsystencję, to można porównać ją do gliceryny - nie posiada barwy, a w smaku jest lekko słodka.
Choć sam w sobie glikol propylenowy nie jest szkodliwy, to wzbudza duże kontrowersje. Może jednak zastępować glikol etylenowy, który jest bardzo szkodliwy dla zdrowia i może nawet spowodować śmierć.
Nie wszystko, co dziwnie wygląda na etykiecie, jest szkodliwe
Glikol propylenowy - gdzie się znajduje?
Glikol propylenowy jest środkiem powszechnie używanym. Stosuje się go np. przy produkcji kosmetyków i środków chemicznych, w przemyśle spożywczym, tytoniowym, farmaceutycznym i w medycynie.
Glikol propylenowy w żywności
Glikol propylenowy znaleźć można przede wszystkim w tym co jemy, czyli w artykułach spożywczych. Obecny jest w przetworzonej żywności - gotowych sosach, daniach i ciastkach, a także w karmie przeznaczonej dla psów i kotów. Pełni tam funkcje konserwujące, jest również składnikiem barwników i aromatów. Jeśli chcemy dowiedzieć się, czy znajduje się danym produkcie, należy przeczytać skład i szukać go pod nazwą E1520.
Glikol propylenowy w medycynie i farmacji
Glikol propylenowy bardzo często znajduje się także w produktach farmaceutycznych. Dodaje się go do przygotowania leków, gdzie służy jako tzw. rozczynnik - inaczej płyn, w którym można rozprowadzić składnik czynny leku. Jednocześnie nie ma on większego działania dla organizmu. Jest szczególnie wykorzystywany do produkcji leków trudno rozpuszczających się w wodzie, kiedy możliwe jest rozprowadzenie ich we względnie neutralnym dla organizmu glikolu propylenowym. Glikol w takiej postaci może zostać dodany do preparatu doustnego, zastrzyku, ale też kremu, choć w tym przypadku stosuje się go, nakładając bezpośrednio na skórę.
Glikol propylenowy w kosmetyce
Glikol propylenowy jest substancją nawilżającą skórę, która potrafi przeniknąć przez warstwę rogową naskórka. Producenci dodają go do kosmetyków, by ułatwiać przetransportowanie składników aktywnych do wnętrza naskórka. Szeroko stosowany jest też ze względu właściwości zapobiegające wysychaniu, a także konserwujące. Dzięki niemu kosmetyk ma odpowiednią konsystencję.
Najczęściej glikol znajduje się w takich produktach, jak:
- pasty do zębów,
- płyny do płukania ust,
- dezodoranty w sztyfcie,
- środki do higieny dłoni,
- kosmetyki do makijażu,
- balsamy,
- środki czystości,
- olejki do masażu,
- olejki zapachowe,
- chusteczki nawilżające dla dzieci.
Glikol propylenowy w przemyśle tytoniowym
Glikol propylenowy jest też stosowany przy produkcji papierosów. Używa się go dodając do tytoniu fajkowego - ma na celu zapobieganie jego wysuszeniu. Wykorzystywany jest do regulacji wilgotności tytoniu oraz w nawilżaczach do tytoniu. Ten popularny związek chemiczny można znaleźć w papierosach elektronicznych - często jest składnikiem e-płynów, gdzie również pełni funkcję rozczynnika nikotyny.
Inne zastosowania
Poza wyżej wymienionymi zastosowaniami, producenci mają tendencje do zastępowania glikolem propylenowym szkodliwego glikolu etylenowego - jeśli tylko jest taka możliwość.
Glikol propylenowy i jego wpływ na zdrowie
Zdaniem Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków, czyli FDA, glikol propylenowy nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. choć budzi wiele kontrowersji i ma wielu przeciwników. Często słyszy się nawet, że E1520 ma działanie rakotwórcze. Jest to jednak substancja dopuszczona do użytku w wielu dziedzinach przemysłu, które zostały wyżej opisane.
Nie są znane przypadki śmierci wywołanej przedawkowaniem glikolu propylenowego, choć zdarzają się sytuacje, w których doszło do zatrucia tym środkiem. Najczęściej były to przypadki spożycia substancji przez dzieci.
Objawami zatrucia były przede wszystkim bóle głowy, nudności, wymioty i biegunka. Bardzo rzadko dochodzi do alergii na glikol propylenowy.
