Śluz płodny i niepłodny. Czym się różnią?

Śluz płodny i niepłodny pojawiają się w różnych fazach cyklu miesiączkowego. Każdy z nich w organizmie kobiety odgrywa inną rolę. Śluz płodny ułatwia zajście w ciążę, niepłodny zaś chroni szyjkę macicy przed uszkodzeniami. Obserwacja śluzu płodnego i niepłodnego, umiejętność ich rozróżnienia, jest istotą jednej z naturalnych metod antykoncepcji.

Czym jest śluz szyjkowy?

Śluz płodny i niepłodny - czym się różnią? Kobieta, która zna swoje ciało, wie o tym doskonale. Wiedzę czerpie z obserwacji miesięcznego cyklu, w rytmie którego zmienia się charakter, kolor i konsystencja, czyli wygląd śluzu z pochwy. W zależności od dnia cyklu ma on też inne właściwości.

Zobacz wideo

Śluz jest wytwarzany przez gruczoły szyjki macicy. W jej kanale znajduje się ich kilkaset - wytwarzają od 20 do 60 mg śluzu szyjkowego na dobę. Ilość ta zwiększa się do około 600 mg na dobę w okolicy owulacji. Śluz szyjkowy jest niezbędny. Jego głównym zadaniem jest tworzenie bariery, która chroni jamę macicy przed drobnoustrojami. Ale śluz ułatwia też zapłodnienie - umożliwia przeżycie plemników w drogach rodnych kobiet, zapewnia im właściwe pH i zdolność ruchu.

Śluz składa się w około 93 % z wody (w środku cyklu zawartość wody zwiększa się do około 98 %). Pod względem chemicznym jest zawiesiną, która zawiera:

Śluz płodny i niepłodny

Śluz szyjkowy różni się w poszczególnych fazach cyklu - gęstością, lepkością oraz obfitością. Zmienia się pod wpływem zmian stężenia estrogenu oraz progesteronu, choć nie jest dla niego obojętny stan zdrowia kobiety, stosowana dieta, stres bądź infekcja, a także zażywane leki. Cykl miesięczny dzieli się na trzy fazy:

  1. przedowulacyjną (folikularną),
  2. owulacyjną (jajeczkowanie),
  3. poowulacyjną (lutealną).

Jakim cyklicznym przemianom w trakcie cyklu miesięcznego kobiety podlega śluz? Podczas dni płodnych produkowany jest śluz płodny, a podczas dni niepłodnych - śluz niepłodny. To reakcja na podniesiony poziom estrogenu i progesteronu w organizmie - hormonów, które w kontekście kobiecej płodności odgrywają największa rolę. To dlatego śluz szyjkowy może mieć dwie formy:

  • estrogenną, której towarzyszy wzrost poziom estrogenu w organizmie (okres płodny),
  • gestagenną, wyróżniającą się zwiększeniem produkcji progesteronu (okres niepłodności).

Śluz płodny

Śluz płodny jest śliski, kleisty, rozciągliwy przezroczysty, ma gładką konsystencję - przypomina białko jajka. Jego obecność wywołuje wrażenie wilgotności w okolicy pochwy. Śluz płodny jest śluzem estrogennym - sprzyja plemnikom, jeśli te znajdą się w pochwie. Chroni je przed kwaśnym środowiskiem pochwy, pomaga się im przemieszczać i je odżywia. Brak śluzu płodnego sprawia, że plemniki nie są w stanie dotrzeć do jajeczka. Co ciekawe śluz nie przepuszcza słabszych jakościowo plemników do komórki jajowej (ważna jest prawidłowa budowa i ruchliwość plemników). Bardzo rzadki i przejrzysty, ciągnący się śluz świadczy o największym prawdopodobieństwie zajścia w ciążę.

Śluz niepłodny

Śluz niepłodny produkowany jest z kolei pod wpływem progesteronu i nazywany jest śluzem gestagennym. Jego obecność daje wrażenie suchości w pochwie. Śluz niepłodny nie jest śliski i elastyczny. Ma białawy lub żółtawy kolor, jest mętny i nieprzezroczysty. Jego konsystencja nie jest gładka. Śluz niepłodny pełni w organizmie ważną rolę - nie wpuszcza plemników w głąb macicy i do komórki jajowej. Po miesiączce gęsty i lepki śluz zamyka ujście szyjki macicy. Tworzy barierę broniącą zarówno przed plemnikami, jak i patogenami.

Śluz płodny i niepłodny - obserwacja jako metoda antykoncepcyjna

Po co rozróżniać śluz płodny i śluz niepłodny w pochwie? Ze względu na właściwości śluzu szyjkowego, ocena jego parametrów dostarcza wielu informacji, które są ważne z punktu widzenia kobiecej płodności.

Obserwacja śluzu pochwowego jest ważna z perspektywy naturalnych metod planowania rodziny czy też naturalnych metod zapobiegania ciąży. Jedną z nich jest metoda Billingsa, polegająca na obserwacji śluzu szyjkowego w celu ustalenia dni płodnych. W myśl jej idei współżycie jedynie podczas dni niepłodnych ma zapobiec niechcianej ciąży. Korzystając z niej należy jednak zachować ostrożność i pamiętać, że na rodzaj wydzielanego śluzu wpływa wiele czynników, takich jak  zmiany klimatu lub diety, infekcje i zażywane leki, a także silne emocje.

Więcej o:
Copyright © Agora SA