Skala Tannera - zastosowanie. Jak z niej korzystać?

Skala Tannera, znana też jako skala oceny dojrzewania płciowego (z ang. sexual maturity rating, SMR) pozwala określić stadium dojrzałości płciowej dzieci, nastolatków i dorosłych. Jest pomocna w ocenie dojrzewania płciowego i diagnozowaniu nieprawidłowości w tym zakresie. Termin pochodzi od nazwiska Jamesa Mourilyana Tannera, który skalę stworzył.

Siatki centylowe - w jaki sposób pomagają nam ocenić rozwój dziecka?

Skala Tannera - zastosowanie

Skala Tannera opiera się na założeniu, że cechy morfologiczne (widoczne w wyglądzie zewnętrznym) są bezpośrednim odwzorowaniem zmian zachodzących w organizmie. Tym samym skala Tannera ocenia rozwój owłosienia płciowego u dziewcząt i chłopców, narządów płciowych u chłopców i piersi u dziewcząt. Badanie dojrzałości płciowej zwykle zawiera pomiar tempa wzrostu.

Badanie skalą Tannera wykorzystywane jest w procesie diagnostycznym przedwczesnego, zbyt intensywnego czy opóźnionego pokwitania. Podstawowym zastosowaniem skali jest monitorowanie rozwoju dzieci i młodzieży w celu wykrycia potencjalnych anomalii. Stosuje się odrębne skale Tannera dla chłopców i dziewcząt.

Skala Tannera - jak z niej korzystać?

Korzystanie ze skali Tannera nie jest skomplikowane. Na podstawie wyników możliwe staje się przyporządkowanie badanej osoby do jednego ze stadiów rozwojowych.

Skala Tannera określa 5 stadiów rozwoju i przyporządkowuje im wiek występowania. Jej pierwsze stadium odpowiada okresowi przed pokwitaniem. Zakończony rozwój płciowy stwierdza się w stadium 5, kiedy narządy płciowe osiągnęły rozmiar, kształt i proporcje osobnika dojrzałego płciowo.

Skala Tannera - badanie u chłopców

Stadia dojrzewania wedle skali Tannera u chłopców prezentują się następująco:

Faza 1 - przed pokwitaniem

• Jądra: rozmiar poniżej 4 ml lub dłuższy promień < 2,5 cm
• Owłosienie łonowe: brak widocznego owłosienia zawierającego pigment
• Prącie: brak wzrostu
• Przyrost wzrostu na poziomie 5–6 cm na rok

Faza 2

• Jądra: powyżej 4 ml bądź promień większy niż 2,5 cm
• Owłosienie łonowe: minimalny wzrost, pigmentacja u podstawy prącia
• Prącie: wczesny, nieznaczny wzrost
• Przyrost wzrostu na poziomie 5-6 cm na rok

Faza 3

• Jądra: powyżej 6 ml bądź promień większy niż 3 cm
• Owłosienie łonowe: wzrost ciemnych, kręcących się włosów
• Prącie: zwiększona długość i grubość, długość stanowi około 3/4 długości worka mosznowego,
• Przyrost wzrostu na poziomie 7-8 cm na rok
• Możliwa ginekomastia, łamanie się głosu, przyrost tkanki mięśniowej

Faza 4

• Jądra: powyżej 10 ml bądź promień większy niż 4 cm
• Owłosienie łonowe: gęste, ograniczone do okolicy łonowej
• Prącie: zwiększona długość oraz nieznacznie grubość, długość zbliżona do długości worka mosznowego,
• Przyrost wzrostu na poziomie 10 cm na rok
• Pojawia się owłosienie pod pachą, mutacja głosu, trądzik

Faza 5

• Jądra: powyżej 15 ml bądź promień większy niż 5 cm
• Owłosienie łonowe: rozprzestrzenienie się na wewnętrzną powierzchnię ud, nieznaczny rozrost na wyższe partie podbrzusza
• Osiągnięcie ostatecznego rozmiaru prącia w wieku około 16 lat
• Stopniowe zahamowanie wzrostu w wieku około 17 lat
• Trzeciorzędne cechy płciowe: owłosienie na bokach twarzy, dojrzała, męska postura, zanik ginekomastii

Skala Tannera - badanie u dziewcząt

Stadia dojrzewania wedle skali Tannera dziewczyn prezentują się następująco:

Faza 1 - przed pokwitaniem

• Piersi: otoczka brodawki piersiowej blada i płaska lub nieznaczne uwypuklenia
• Owłosienie łonowe: brak widocznych włosów łonowych lub meszek
• Przyrost wzrostu na poziomie 5-6 cm na rok

Faza 2

• Piersi: powiększenie otoczki brodawek sutkowych (stadium pączka), minimalne uwypuklenie i poszerzenie
• Owłosienie łonowe: pierwsze włosy łonowe w okolicach warg sromowych
• Przyrost wzrostu na poziomie 7-8 cm na rok

Faza 3

• Piersi: dalszy rozrost otoczki brodawek sutkowych, uwypuklenie konturów piersi
• Owłosienie łonowe: rozrost ciemnych, kręcących się w okolicy wzgórka łonowego
• Przyrost wzrostu na poziomie 7-8 cm na rok

Faza 4

• Piersi: otoczka brodawki piersiowej i brodawka są uwypuklone, tworzą wtórny wzgórek
• Owłosienie łonowe: włosy łonowe występują do styku ud i krocza
• Przyrost wzrostu na poziomie 7 cm na rok

Faza 5

• Piersi: dojrzały kształt, silnie pigmentowane brodawki sutkowe
• Owłosienie łonowe: włosy łonowe rozwijają się w okolicy ud
• Stopniowe zahamowanie wzrostu w wieku około 17 lat.